Pożyczka a majątek wspólny – co trzeba wiedzieć?

2801
Sprawy finansowe to jedna z najczęstszych kości niezgody w małżeństwie. Tym bardziej jeśli dotyczą zaciągniętych pożyczek lub kredytów. Wśród polskich pożyczkobiorców nie brakuje małżeństw, które potrzebują szybkiej gotówki na podstawowe potrzeby gospodarstwa domowego. Jak wygląda kwestia związania się umową zobowiązaniową przez jednego ze współmałżonków w przypadku wspólnego majątku?

Z każdym rokiem rośnie grono pożyczkobiorców, którzy korzystają z produktów firm pozabankowych. Niewielkie formalności, a także błyskawiczny proces aplikacyjny i decyzyjny sprawiają, że rozwiązanie to stało się w ostatnim czasie popularniejsze od kredytów bankowych. Nic dziwnego w tym, że ze środków uzyskanych w ramach umowy pożyczkowej korzysta coraz więcej rodzin.

Czym jest zobowiązanie pożyczkowe?

Mówimy o nim w kontekście umowy pożyczki lub kredytu, którą zawierają między sobą instytucja finansowa oraz klient. Na jej mocy podmiot udzielający świadczenia przekazuje pożyczkobiorcy określoną kwotę, ten drugi z kolei zobowiązuje się spożytkować ją w zadeklarowany sposób, jak i zwrócić w umówionym terminie wraz z naliczonymi odsetkami. Umowa powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Wśród pożyczek pozabankowych królują dwa podstawowe rodzaje: chwilówki oraz należności ratalne. Pierwsze charakteryzują się niewielką kwotą oraz krótkim okresem spłaty, drugie mogą wynieść nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych, ale w ich przypadku pieniądze są zwracane w systemie ratalnym.

Wspólność a rozdzielność

Wśród klientów firm pożyczkowych można znaleźć zarówno singli, którzy nie muszą uzależniać decyzji o zaciągnięciu zobowiązania od drugiej osoby, ale i konsumentów będących w związku małżeńskim. Jeśli małżonkowie posiadają rozdzielność majątkową, każdy z nich odpowiada wyłącznie za swoje długi. Odwrotna sytuacja dotyczy odpowiedzialności w przypadku wspólności majątkowej, która powstaje w momencie zawarcia małżeństwa.

Czym jest majątek wspólny?

Składając przysięgę małżonkowie należy liczyć się z tym, że od tej pory będzie się dzielić ze sobą nie tylko całe życie, ale również swój majątek. Wspólność obejmuje bowiem składniki majątkowe nabyte przez każdą ze stron osobno, a także razem. Mowa m.in. o wynagrodzeniu, dochodach z majątku wspólnego oraz osobistego każdego z małżonków, jak i środkach zgromadzonych na rachunkach czy pracowniczych funduszach emerytalnych od chwili zawarcia związku małżeńskiego.

Majątek osobisty – co to takiego?

Nawet w przypadku braku intercyzy każdy z małżonków posiada tzw. majątek osobisty, czyli składniki, które z mocy prawa nie mogą wejść do wspólności majątkowej. Reguluje to art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym do majątku osobistego należą wszelkie dobra materialne nabyte jeszcze przed powstaniem małżeństwa, uzyskane z tytułu spadku, zapisu, darowizny, w ramach nagród za osobiste osiągnięcia oraz odszkodowania.  Do tego grona można dopisać ponadto przedmioty służące do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków.

Pożyczka w małżeństwie

W kontekście zaciągnięcia zobowiązania przy wspólności majątkowej możemy mówić o dwóch różnych scenariuszach. Pierwszy z nich zakłada, że po pożyczkę małżonkowie sięgają razem, drugi natomiast przewiduje okoliczności, w których stroną umowy jest wyłącznie jeden z małżonków, ale drugi wyraża na to zgodę. Bardzo często dochodzi  jeszcze do sytuacji, gdy jeden z nich zdecyduje się na złożenie wniosku, bez wiedzy drugiego.

Odpowiedzialność za dług

W przypadku, gdy dług powstał w wyniku zaciągnięcia zobowiązania przez jednego z małżonków za zgodą drugiego, wierzyciel może domagać się spłaty należności z majątku osobistego osoby, która jest stroną umowy lub majątku wspólnego. Do drugiej z sytuacji dochodzi jeśli drugi małżonek wie o pożyczce i wyraził na nią zgodę. Osoba uprawniona musi wówczas wykazać odpowiednie dowody na tę okoliczność. Może to być prywatny dokument, w którym jeden z małżonków zaaprobował działanie pożyczkowe drugiego lub urzędowe pismo potwierdzające taki stan rzeczy.

Brak zgody małżonka

Sprawa komplikuje się, gdy jeden z małżonków nie wyraził zgody na wzięcie pożyczki przez drugiego. Wtedy wierzyciel ma prawo walczyć o zwrot środków jedynie z majątku osobistego osoby, która jest stroną umowy. Dłużnik nie może więc wiązać zobowiązania z majątkiem wspólnym i z tej puli zaspokoić roszczenia pożyczkodawcy. Najczęściej dochodzi do zajęcia majątku pochodzącego np. z tytułu praw autorskich, odszkodowania, nagród czy darowizny. Reguluje to art. 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Egzekucja z majątku wspólnego

Istnieje kilka wyjątków, w przypadku których można wykonać egzekucję z majątku wspólnego nawet wtedy, gdy dług został zaciągnięty bez wiedzy drugiego z małżonków. Mowa m.in. o sytuacji, w której pieniądze zostały spożytkowane na zaspokojenie bieżących spraw życiowych rodziny, w tym rachunków, żywności, spłatę raty kredytu lub zakup nowego samochodu, pralki, lodówki itp. Ponadto, jeśli środki wykorzystano w ramach działalności wspólnie prowadzonego przedsiębiorstwa.

Artykuł został opracowany przez specjalistów www.polecampozyczke.pl