Wykresy na rynku są graficzną formą przedstawiającą historię zmienności cen na danym instrumencie finansowym. Jest jednym z podstawowych narzędzi analitycznych z jakich korzysta inwestor. Dlatego też niezmiernie ważną jest umiejętność czytania wykresów, w tym określania trendów i znajdowania formacji. Inwestor analizując historię notowań par walut może używać różnych rodzajów wykresów. Do najpopularniejszych należą opisane poniżej wykresy: liniowe, świecowe oraz słupkowe.
Wykresy liniowe
Wykres liniowy jest sporządzany na podstawie cen otwarcia i zamknięcia, maksimów lub minimów dla danego przedziału czasowego. Zaznaczane są one w postaci kropek, przy czym cena zamknięcia poprzedniej godziny (lub innego przedziału czasowego) jest ceną otwarcia następnego, przez co linia zachowuje ciągłość. Analogicznie jest z rysowanym wykresem na podstawie punktów maksymalnych jak i minimów. Zaletą tego wykresu jest jego przejrzystość i prostota interpretacji. Wykres liniowy nadaje się idealnie do analizy formacji (czyli specyficznych układach wykresu, które pozwalają prognozować jego dalszy kierunek zmian). Posiada on również wady takie jak mała jednorazowa ilość przekazanych informacji.
Wykresy słupkowe
Wykresy słupkowe pokazują kursy: najwyższy, najniższy i zamknięcia danej godziny (dnia lub innego okresu). Wykres belkowy konstruuje się poprzez połączenie jednym pionowym odcinkiem dla każdego okresu obrotu najwyższą i najniższą cenę oraz zaznaczenie za pomocą tzw. poprzecznej ‘belki’ kursu zamknięcia. Wykresy te są szerzej stosowane niż liniowe, ponieważ uwzględniają dokładne zmiany ceny, które wykres liniowy uśrednia przedstawiając cały słupek w postaci kropki połączonej linią z sąsiednimi kropkami.
Wykresy świecowe
Wykresy świecowe były stosowane w Japonii już ponad 300 lat temu. To właśnie Japończycy wymyślili świece i zaczęli je stosować na jednym z pierwszych na świecie rynków terminowych, mianowicie na rynku ryżu.
Wykres świecowy jest bardzo przejrzysty w swojej wymowie. Pojedyncza świeca zawiera informacje dotyczące ceny otwarcia, zamknięcia, maksymalną oraz minimalną z danego okresu. Kształt świecy może też wskazywać na tendencję panującą na rynku, bądź sygnalizować odwrócenie się trendu.
Powstało również wiele formacji świecowych, składających się z dwóch lub więcej świec. Są one wykorzystywane przez analityków oraz profesjonalnych inwestorów na całym świecie, zarówno jako element rozbudowanych systemów inwestycyjnych jak też indywidualnie jako sygnał do zajęcia pozycji na rynku.
Wykresy renko
Wykresy renko są japońską techniką sporządzania wykresów, służących do określania panującego na rynku trendu.
Aby skonstruować wykres renko należy wpierw określić jednostkę zmiany ceny, czyli minimalną wielkość zmiany kursu pozwalającą na dodanie kolejnego bloku. Każda cegiełka długością będzie odpowiadała jednostce zmiany ceny. Na przykład dziesięciopunktowy wykres renko będzie się składał z bloków o wysokości dziesięciu punktów, piętnastopunktowy wykres renko z bloków o wysokości piętnastu punktów, etc. Gdy podczas notowań nastąpi wzrost wielokrotnie przekraczający minimalną zmianę ceny, należy dodać do wykresu odpowiednią liczbę elementów. Na przykład na pięciopunktowym wykresie renko wzrost o 27 punktów zaowocuje dodaniem pięciu białych cegiełek.
Inne nazwy opisywanej techniki to:
Wykres neri
Wykres zygzakowy
Podobną metodą analityczną do wykresów renko są wykresy kagi.
Wykresy kagi
Wykresy Kagi to stara japońska technika analizowania cen, używana już w XIX wieku.
Wykres Kagi podobnie jak wykres kółko i krzyżyk nie ma osi czasu. Składa się z pionowych linii wyznaczonych na podstawie cen zamknięcia. Kierunek rysowania linii zmienia się po odwróceniu rynku o określony przedział procentowy lub cenowy. Kolor wykresu lub jego grubość zmienia się w przypadku przebicia poprzedniego dołka lub szczytu.
Jak rysować wykresy Kagi
1. Wybierz wartość odwrócenia – procentową lub kwotową wartość – np. 1%
2. Zaznacz pierwszą cenę zamknięcia, którą masz w swoim zbiorze danych.
3. Narysuj pionową linię łączącą cenę zamknięcia w drugim okresie z ceną zamknięcia z pierwszego okresu. Cenę zamknięcia do której była narysowana ostatnia pionowa linia będziemy nazywać ceną bazową.
4. Jeżeli ostatnio narysowana linia pionowa biegła w górę oraz: a) cena zamknięcia w kolejnym okresie jest wyższa od ceny bazowej przedłuż pionową linię w górę b) cena zamknięcia w kolejnym jest niższa od ceny bazowej o więcej niż wartość odwrócenia narysuj krótką poziomą linię a następnie linię pionową w dół do ostatniej ceny zamknięciac) cena zamknięcia w kolejnym okresie jest niższa od ceny bazowej o taką samą wartość lub mniej niż wartość odwrócenia wówczas nie rysuj nic
5. Jeżeli ostatnio narysowana linia pionowa biegła w dół oraz: a) cena zamknięcia w kolejnym okresie jest niższa od ceny bazowej przedłuż pionową linię w dół b) cena zamknięcia w kolejnym jest wyższa od ceny bazowej o więcej niż wartość odwrócenia narysuj krótką poziomą linię a następnie linię pionową w górę do ostatniej ceny zamknięciac) cena zamknięcia w kolejnym okresie jest wyższa od ceny bazowej o taką samą wartość lub mniej niż wartość odwrócenia wówczas nie rysuj nic
6. Jeżeli linia pionowa przebije przedostatnią linię poziomą zmień kolor lub grubość rysowanych linii
Wybór wartości odwrócenia może być kluczowym elementem skutecznego wykorzystania wykresów Kagi dlatego warto poeksperymentować i nabrać doświadczenia w jej ustalaniu.
Wykresy Kagi są bardzo użyteczne przy analizie trendów, przy stosowaniu trailing stopa przy stosowaniu technik wydłużeń i poziomów Fibonacciego.
Wykres kółko i krzyżyk
Wykresy punktowo symboliczne zwane ‘kółko i krzyżyk’
Wykresy punktowo symboliczne zwane często wykresami typu “kółko i krzyżyk” (point & figure charts – p&f) uwzględniają jedynie istotniejsze wahania cen, które są większe od z góry zadanej wartości. Mniejsze zmiany kursów są pomijane, jakby ich nie było. Dodatkowo pomija się skalowanie względem jednostek upływu czasu, zaznaczając tylko ogólny kierunek jego upływu (w prawą stronę wykresu).
Wykresy typu “kółko i krzyżyk” konstruuje się w ten sposób, że pole wykresu kratkuje się i następnie w pierwszej kolumnie, w kratce na wysokości odpowiadającej wartości pierwszego uwzględnianego notowania zaznacza się punkt. Następnie, jeśli wartość notowania zmieni się o istotną procentową wielkość, to nanosi się “krzyżyk” w kratce nad punktem wyjściowym – gdy kurs wzrasta, bądź “kółko” w kratce poniżej punktu wyjścia – gdy kurs maleje.
Dopóki kierunek ruchu jest kontynuowany bez istotniejszej zmiany ceny w przeciwnym kierunku, to kolejne “krzyżyki” lub “kółeczka” stawia się w tej samej kolumnie kolejno nad lub pod poprzednimi. W przypadku zmiany tendencji o istotną ustaloną wcześniej wartość procentową – przechodzi się do następnej kolumny w prawo – kreśląc “krzyżyk” o jedną kratkę wyżej od ostatniego “kółka” – w przypadku zmiany trendu ze spadkowego na wzrostowy, lub nanosząc “kółko” o jedną kratkę niżej od ostatniego “krzyżyka” – w przypadku zmiany trendu ze wzrostowego na spadkowy.
