Ryzyko finansowe to możliwa sytuacja, w której utracone zostaną pieniądze lub cenne aktywa. W kontekście rynków finansowych możemy zdefiniować ryzyko jako kwotę pieniędzy, którą inwestor lub inwestor może stracić podczas transakcji lub inwestycji. Ryzyko to nie jest prawdziwa strata, ale odnosi się do tego, co ostatecznie stracisz.
Innymi słowy, każda z usług finansowych lub transakcji wiąże się z nieodłącznym ryzykiem straty. Nazywamy to ryzykiem finansowym. Ogólnie rzecz biorąc, termin ten można zastosować do wielu różnych scenariuszy – od rynków finansowych, administracji, a nawet rządów.
Proces oceny ryzyka finansowego i radzenia sobie z nim (a raczej ochrony przed jego spełnieniem) jest najczęściej określany jako zarządzanie ryzykiem w języku angielskim. Zanim jednak przejdziemy do opisu zarządzania ryzykiem, najpierw poszerzymy Twoją wiedzę na temat samego ryzyka finansowego i jego wielu rodzajów.
Ryzyko finansowe można klasyfikować i definiować na wiele sposobów. Najbardziej godnymi uwagi przykładami są ryzyko operacyjne, ryzyko braku zgodności i ryzyko systemowe.
Rodzaje ryzyk finansowych
Jak wspomniano wcześniej na świecie, istnieje wiele różnych sposobów kategoryzacji ryzyka finansowego. Definicje ryzyka finansowego mogą się różnić w zależności od kontekstu. W artykule przedstawiono krótki przegląd takich zagadnień, jak: ryzyko inwestycyjne, operacyjne, zgodności i systemowe.
Ryzyko inwestycyjne
Jak już wskazuje nazwa ryzyka, ryzyko inwestycyjne wiąże się z inwestowaniem i obrotem. Istnieje wiele form ryzyka inwestycyjnego, ale większość z nich ostatecznie wiąże się ze zmiennymi cenami aktywów lub towarów na rynkach. Ryzyko rynkowe, ryzyko płynności i ryzyko kredytowe są uważane za część większej grupy ryzyka inwestycyjnego.
Ryzyko rynkowe
Ryzyko rynkowe to ryzyko związane ze zmienną ceną aktywów. Na przykład, jeśli Marta kupuje Bitcoin, jest on narażony na ryzyko rynkowe w momencie zakupu, ponieważ cena tej kryptowaluty może zarówno spaść, jak i wzrosnąć w dowolnym momencie. Marta jest narażona na tak zwaną zmienność tej kryptowaluty.
Zarządzanie ryzykiem rynkowym rozpoczyna się od rozważenia Marty o tym, ile jej Bitcoin straci na wartości, jeśli cena tej kryptowaluty spadnie o XX USD. Następnym krokiem, który powinna zrobić Marta, jest stworzenie strategii, która określi, jak zareaguje na określone ruchy cen tej kryptowaluty.
Inwestorzy są zazwyczaj narażeni zarówno na bezpośrednie, jak i pośrednie ryzyko rynkowe. Bezpośrednie ryzyko rynkowe wiąże się ze stratą, jakiej może doświadczyć trader w wyniku niekorzystnej zmiany ceny danego składnika aktywów lub towaru. Poprzedni przykład Marty ilustruje bezpośrednie ryzyko rynkowe (Marta kupiła Bitcoin, zanim spadła cena tej kryptowaluty).
Z kolei pośrednie ryzyko rynkowe dotyczy mniej oczywistych nieprzewidzianych okoliczności lub działań, które mogą mieć wpływ na składnik aktywów lub towar. Na rynkach akcji i obligacji coś, co pośrednio wpływa na cenę akcji, to ryzyko stopy procentowej. To czyni je pośrednim ryzykiem.
Na przykład, jeśli Tomasz kupi akcje spółki, może to pośrednio wpłynąć na jego akcje, np. przez zmianę stóp procentowych przez bank centralny. W sytuacji, w której występują wahania stóp procentowych, firmy mają trudności z rozwojem lub utrzymaniem rentowności swoich przedsiębiorstw. Wyższe stopy procentowe zachęcają innych inwestorów do sprzedaży swoich akcji.
Przy tej okazji warto jednak zauważyć, że stopy procentowe wpływają na rynki finansowe zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio. Chociaż stopy procentowe pośrednio wpływają na akcje, mają one bezpośredni wpływ na obligacje i inne papiery wartościowe o stałym dochodzie. Zatem, w zależności od wybranego składnika aktywów lub towaru, ryzyko stopy procentowej można uznać za ryzyko bezpośrednie lub pośrednie.
Ryzyko płynności
Ryzyko płynności jest możliwą sytuacją, która zakłada, że inwestorzy i handlowcy nie będą w stanie szybko kupić lub sprzedać określonego składnika aktywów lub towaru bez drastycznej zmiany ich ceny poprzez działalność handlową lub inwestycyjną.
Wyobraźmy sobie na przykład, że Marta właśnie kupiła 1000 jednostek kryptowaluty XYZ w cenie 10 USD każda. Załóżmy, że cena tej kryptowaluty pozostaje stabilna przez kilka następnych miesięcy i Marta może nadal sprzedawać swoje fundusze za dokładnie tę samą cenę, za którą je kupiła.
Na płynnym rynku o wysokim wolumenie Marta będzie mogła bez problemu sprzedać swoje aktywa o wartości 10 000 USD, ponieważ na rynku jest wystarczająca liczba nabywców gotowych zapłacić 10 USD za każdą jednostkę tej kryptowaluty. Ale jeśli rynek jest niepłynny, tylko kilku kupujących byłoby skłonnych zapłacić 10 USD za każdą jednostkę, którą ma Marta. W rezultacie Marta prawdopodobnie musiałaby sprzedać dużą liczbę swoich funduszy w postaci kryptowaluty XYZ po znacznie niższej cenie.
Ryzyko kredytowe
Ryzyko kredytowe. to ryzyko utraty pieniędzy przez pożyczkodawcę z powodu niewykonania zobowiązania przez kontrahenta. Na przykład, jeśli Tomasz pożyczy pieniądze od Marty, Marta podejmuje ryzyko kredytowe. Innymi słowy, istnieje scenariusz, w którym Tomasz nie da Marty pożyczonych pieniędzy i odsetek. Ta ewentualność nazywa się ryzykiem kredytowym.
Patrząc na ten problem z szerszej perspektywy, jeśli ryzyko kredytowe całego państwa wzrośnie do bezprecedensowego poziomu, taka sytuacja może spowodować początek kryzysu finansowego. Najgorszy kryzys finansowy w ciągu ostatnich 90 lat nastąpił (częściowo) z powodu globalnego wzrostu ryzyka kredytowego.
W tym czasie wiele największych amerykańskich banków miało miliony ofensywnych transakcji z setkami różnych kontrahentów. Kiedy pierwszy bank, Lehman Brothers, nie wywiązał się ze swoich zobowiązań, ryzyko kredytowe gwałtownie wzrosło. Sytuacja na rynku amerykańskim szybko odbiła się echem na całym świecie, co doprowadziło do kryzysu finansowego, który doprowadził do tak zwanej Wielkiej Recesji.
Ryzyko operacyjne
Ryzyko operacyjne to ryzyko strat finansowych spowodowanych awarią wewnętrznych procesów, systemów lub procedur. Awarie te są często spowodowane przypadkowymi błędami ludzkimi lub celowymi oraz nieuczciwymi działaniami.
Aby zmniejszyć ryzyko operacyjne, każda firma powinna przeprowadzać okresowe audyty bezpieczeństwa i stale rozwijać swoje procedury bezpieczeństwa, a także zapewniać skuteczne zarządzanie w organizacji.
We współczesnej historii było już wiele udokumentowanych incydentów związanych ze źle zarządzanymi pracownikami, którym udało się wykonać nieautoryzowane transakcje przy użyciu funduszy firmy lub, co gorsza, klientów. Takie działania są nazywane nieuczciwym obrotem i są globalnie odpowiedzialne za ogromne straty finansowe – szczególnie w sektorze bankowym.
Awarie operacyjne mogą być również spowodowane zdarzeniami zewnętrznymi, które pośrednio wpływają na działalność firmy, takimi jak trzęsienia ziemi, burze lub inne klęski żywiołowe.
Ryzyko zgodności
Compliance risk wiąże się ze stratami, które mogą powstać, gdy firma lub instytucja nie przestrzega przepisów obowiązujących w krajach, w których jest obecna. Aby uniknąć tego ryzyka, wiele firm stosuje określone i znane na całym świecie procedury, takie jak przeciwdziałanie praniu pieniędzy (AML) lub Meet Your Customer (KYC).
Jeśli usługodawca lub firma nie przestrzega zasad obowiązujących w danym kraju, w najgorszym przypadku może zostać zamknięty lub ewentualnie ukarany grzywną. Błędy zgodności kosztowały wiele firm i banków miliardy dolarów. Najczęstsze (i karane) błędy to np. operacja bez ważnej licencji, handel poufnymi danymi i informacjami bez zgody lub ostatecznie korupcja.
Ryzyko systemowe
Ryzyko systemowe wiąże się z możliwością wystąpienia określonego zdarzenia powodującego niekorzystny przebieg zdarzeń na określonym rynku lub branży. Na przykład upadek Lehman Brothers w 2008 r. Spowodował poważny kryzys finansowy w USA, który ostatecznie rozprzestrzenił się na wiele innych krajów.
Ryzyko systemowe przejawia się najczęściej w sytuacji, gdy w danej branży lub rynku istnieje bardzo duża liczba korelacji między ich uczestnikami. Tak więc, gdyby Lehman Brothers nie byli tak głęboko związani z całym amerykańskim systemem finansowym, jego bankructwo byłoby znacznie mniej dotkliwe. Niestety było inaczej.
Łatwym sposobem na zapamiętanie koncepcji ryzyka systemowego jest wyobrażenie sobie efektu domina, w którym jeden element, który upadnie pierwszy, spowoduje upadek innych elementów.
Realizacja ryzyka systemowego nie zawsze oznacza straty dla całej gospodarki. Kryzys finansowy w 2008 r. Spowodował ogromny wzrost w przemyśle metalurgicznym.
Ryzyko systemowe kontra systematyczne
Ryzyka systemowego nie należy mylić z ryzykiem systematycznym lub zagregowanym. To ostatnie jest trudniejsze do zdefiniowania i odnosi się do szerszego zakresu ryzyka – nie tylko finansowego.
Systematyczne ryzyko może wiązać się z szeregiem czynników ekonomicznych i społeczno-politycznych, takich jak inflacja, stopy procentowe, wojny, klęski żywiołowe i poważne zmiany w polityce rządu.
Zasadniczo to ryzyko systemowe dotyczy zdarzeń, które wpływają na kraj lub społeczeństwo w wielu obszarach i na wielu poziomach. Te zdarzenia mogą obejmować zmiany np. rolnictwo, budownictwo, górnictwo, produkcja, finanse i inne sektory. Tak więc, chociaż ryzyko systemowe można ograniczyć poprzez połączenie aktywów o niskiej korelacji, nie można go ograniczyć poprzez dywersyfikację portfela.
Zakończenie
W artykule omówiliśmy tylko niektóre z wielu rodzajów ryzyka finansowego, w tym ryzyko inwestycyjne, operacyjne, związane z przestrzeganiem przepisów i ryzyko systemowe. W opisie grupy ryzyk inwestycyjnych omówiliśmy ryzyko rynkowe, ryzyko płynności i ryzyko kredytowe.
Rynki finansowe mogą nie zostać całkowicie z nich usunięte. Najlepszą rzeczą, jaką może zrobić inwestor lub inwestor, jest maksymalne ograniczenie potencjalnego ryzyka i jeszcze lepsza kontrola. Zrozumienie ogólnej koncepcji i podziału ryzyka finansowego jest jednym z pierwszych kroków, które każdy przedsiębiorca powinien podjąć przed opracowaniem skutecznej strategii zarządzania ryzykiem.
