Kwestia stanu monet ma ogromne znaczenie w kolekcjonowaniu, ponieważ jest to drugi (rzadko pierwszy) element wyceny monet po rzadkości. Zapewnienie stanu zachowania jest szczególnie ważne na aukcjach, gdy licytujemy monetę, nie oglądając jej osobiście.
Jesteśmy zatem zależni od oceny zaproponowanej przez dom aukcyjny. Zwykle organizatorzy aukcji wykonują to zadanie poprawnie. Jak ważny jest stan tego warunku, można wycenić wspólną monetę złotową z 1929 r. W katalogu polskich monet stanowiącym część „Przeglądu numizmatycznego” wydanego przez Stowarzyszenie Numizmatyki Zawodowej (nr 49 / 2005), moneta ta została wyceniona odpowiednio w trzech stanach zachowania: 3, 30 PLN, 600 PLN Nawet jeśli traktujemy cenę kopii w stanie I jedynie jako wskazówkę, jest to różnica między ceną monety w stanie III, a stan I jest kolosalny i wynosi 1: 200.
Polską skalę zachowania monet scharakteryzował Edmund Kopicki w „Katalogu podstawowych typów polskich monet i banknotów oraz ziem historycznie związanych z Polską”, tom IX, część 4, Warszawa 1989, s. 377-378. Odnosi się do skali amerykańskiej. Nadal jest ważny, wymagał jednak drobnych poprawek. Wykorzystano także sugestie Jerzego Chałupskiego.
stan I – STAN MENNICZY (SM) – stan menniczy dotyczy monet, które nigdy nie były używane jako środek płatniczy i nie wykazują oznak używania. Nie mają wad, zadrapań i śladów po czyszczeniu.
stan II – ZNAKOMITY (ZN) – dotyczy monet z niewielkim uszkodzeniem mięty podczas produkcji lub transportu mogą to być również monety przeznaczone do obiegu, ale wycofane przed pojawieniem się charakterystycznych otarć lub zarysowań. Połysk stempla powinien być widoczny.
stan III – BARDZO PIĘKNY (BP) – dotyczy monet z niewielkimi oznakami zużycia w obiegu, lekkimi otarciami wyższych części płaskorzeźby, małymi zadrapaniami, małymi nacięciami na krawędzi monety.
stan IV – PIĘKNY (P) – dotyczy monet o dość znacznych oznakach zużycia, które jednak nie wpływają na czytelność konturów rysunku. Legendy powinny być w pełni czytelne.
stan V – BARDZO DOBRY (BD) – dotyczy monet o bardzo wysokim zużyciu. Poszczególne litery legendy i niektóre szczegóły rysunku są nieczytelne. Nadal możesz podać monetę, ale niektórych danych nie można już odczytać. Data może już nie być czytelna lub stanowić jej część. Znak mennicy może nie być już rozpoznawalny.
stan VI – DOBRY (DB) – dotyczy monet, na których znaczna część rysunku i legendy jest nieczytelna, legendy nie można odczytać (poza jej obrysem); Możesz określić monetę na podstawie doświadczenia i porównania z literaturą na ten temat, w tym wagi, średnicy, metalu i kontekstu znaleziska (w przypadku znalezisk archeologicznych).
stan VII – ZŁY – (Z) – dotyczy monet, których stan uniemożliwia ich jednoznaczną identyfikację.
Przedstawiona skala jest uniwersalna i dotyczy monet od starożytności do współczesności.
W praktyce aukcyjnej nie ma monet w gorszym stanie niż warunek III. Produkty numizmatyczne są czasami oferowane w gorszych stanach (IV i V), ale dotyczy to największej rzadkości, np. Skala jest bardziej odpowiednia do określania stanu nowoczesnych, wybijanych mechanicznie monet. Jego sztywne zastosowanie do XVII-wiecznych lub średniowiecznych monet może oznaczać, że stan takich monet byłby drastycznie niedoceniany.