Wybór domu maklerskiego
Co jest potrzebne do rozpoczęcia samodzielnego inwestowania na giełdzie? Pierwszym krokiem jest zawsze otwarcie rachunku maklerskiego. Może to zrobić każda osoba dorosła. Większość brokerów rynkowych nie wymaga minimalnej płatności wstępnej, nie ma minimalnej kwoty transakcji i nie ma ograniczeń dotyczących minimalnej liczby akcji. Czysto hipotetyczne, dlatego możliwe jest otwarcie rachunku maklerskiego i zakup akcji o wartości 1 grosz.
Z czego skorzystać wybierając dom maklerski – istnieje szereg czynników, które należy przeanalizować przy podejmowaniu decyzji. Stosunkowo często początkujący inwestorzy decydują się na otwarcie rachunku maklerskiego w banku, w którym posiadają podstawowy rachunek osobisty. Jest to oczywiście najprostszy lub najwygodniejszy sposób, aby to zrobić. Nie bez znaczenia jest również fakt, że największe domy maklerskie działające na polskim rynku należą do grup kapitałowych największych banków.
Jak jednak sprawdzić, czy oferta największych brokerów oferujących usługi maklerskie w obrocie papierami wartościowymi jest najbardziej atrakcyjna dla inwestorów indywidualnych?
Pierwszym aspektem wartym odnotowania są kanały obsługi klienta w domu maklerskim. Standardem stały się internetowe rachunki maklerskie. W przeciwieństwie do sytuacji panującej na początku polskiej giełdy, niewiele osób udaje się do domu maklerskiego lub dzwoni do brokera, aby złożyć zlecenie. Jednak pomimo faktu, że Internet zdecydowanie zdominował obrót akcjami w Polsce, warto sprawdzić możliwości kontaktu telefonicznego z brokerem w przypadku, gdybyśmy potrzebowali profesjonalnej pomocy. Zapytajmy, czy będziemy połączeni bezpośrednio z jednym z brokerów czy z pracownikiem call center.
Kilka domów maklerskich udostępnia również swoim klientom aplikacje umożliwiające składanie zleceń kupna i sprzedaży papierów wartościowych za pomocą smartfona. Oczywiście, w przypadku innych brokerów, takich transakcji można dokonywać z konta internetowego, z iOS, Android lub telefonów Symbian. Ten sposób komunikacji z instytucjami finansowymi będzie się prawdopodobnie bardzo dynamicznie rozwijał w przyszłości i dlatego warto się zastanowić przy wyborze domu maklerskiego.
Kolejnym ważnym czynnikiem przy wyborze brokera jest poziom opłat. Jednym z oczywistych kryteriów wyboru rachunku maklerskiego jest wysokość opłaty za prowadzenie rachunku. Koszt tej usługi na rynku wynosi około 50 zł, choć są też ponad dwukrotnie wyższe opłaty. Na rynku działają również domy maklerskie, które nie pobierają opłat za udostępnianie platform transakcyjnych klientom za pośrednictwem Internetu.
Jednak opłata roczna za prowadzenie rachunku maklerskiego jest tylko jednym z kosztów, które należy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji. Jeśli zamierzasz aktywnie uczestniczyć w obrocie giełdowym, dokonać wielu transakcji lub zainwestować znaczne kwoty, koszt utrzymania konta stanie się sprawą drugorzędną.
Na pierwszy plan wysuwa się jednak wysokość prowizji za sprzedaż i zakup instrumentów finansowych. Sposobem na obniżenie tych kosztów jest rezygnacja ze składania zleceń osobiście lub telefonicznie, w tym przypadku transakcje internetowe są średnio dwa razy tańsze. Prowizje za składanie zleceń kupna lub sprzedaży akcji w Internecie wynoszą ok. 0,4% wartości transakcji, przy minimum 3-4 zł. Prowizje od obrotu obligacjami są o połowę niższe. Dlatego zakładając, że raz w miesiącu kupujemy akcje za 1000 zł, prowizja wyniesie kilka złotych.
Sytuacja jest inna dla tych, którzy są zainteresowani dokonywaniem znacznie większej liczby transakcji miesięcznie. Na przykład inwestor, który składa dwa zlecenia kupna i dwa zlecenia sprzedaży akcji w ciągu tygodnia, musi liczyć się z kosztem co najmniej 48 zł, ponieważ w jego przypadku prowizje będą pobierane za 16 transakcji miesięcznie, po 3 zł za każdą z nich. Jeśli w podanym przykładzie założymy, że prowizja nie wyniesie 3 zł, ale 4 zł, koszt wzrośnie do 64 zł. W takiej sytuacji, w przypadku inwestowania stosunkowo niewielkich kwot, obrót akcjami może okazać się nieopłacalny. Nawet jeśli inwestor prawidłowo zapowiada kierunek zmiany ceny i zarabia na niej kilka procent w skali miesiąca, cały zysk będzie musiał zostać wykorzystany na zapłacenie prowizji. W powyższym przykładzie, dla inwestora o wartości 1000 zł, jedynie wzrost wartości portfela o ponad 4,8% lub 6,4% miesięcznie będzie stanowić rzeczywisty zysk po odjęciu kosztów transakcji.
Ponieważ realizację zlecenia kupna akcji można podzielić na transze, warto również zwrócić uwagę na to, czy dom maklerski pobiera prowizję od całkowitej wartości zlecenia, czy też od każdej zrealizowanej transakcji. W tym ostatnim przypadku, zamiast minimalnej prowizji w wysokości 3 zł, będziesz musiał zapłacić kilkakrotnie 3 zł za każdą zrealizowaną część, co znacznie zwiększa koszt realizacji zleceń o małej wartości. W takim przypadku największe domy maklerskie w Polsce pobierają prowizję tylko raz, tak jakby zlecenie zostało zrealizowane w jednej transakcji, zgodnie z intencją klienta.
Inwestorzy, którzy codziennie dokonują wielu transakcji kupna lub sprzedaży papierów wartościowych, korzystają z handlu dziennego. W takiej sytuacji dom maklerski oferuje inne, korzystniejsze warunki – zwrot części pobieranej prowizji lub stałą opłatę dzienną za dowolną liczbę zleceń.
Inwestorzy dokonujący wielu transakcji mogą również sprawdzić koszt potwierdzenia realizacji zlecenia za pomocą wiadomości tekstowej, ponieważ niektóre domy maklerskie mają taką pozycję w cenniku. Domy maklerskie pobierają również opłatę za przekazanie środków z rachunku maklerskiego na rachunek bankowy. Jest to zazwyczaj koszt rzędu kilku złotych, ale nie dotyczy to klientów, którzy dokonują przelewów w ramach tej samej grupy kapitałowej. W niektórych domach maklerskich takie przelewy są bezpłatne. Warto jednak pamiętać, że jeśli nie dokonamy kilku transakcji dziennie, nie zapłacimy za każdą wiadomość tekstową informującą o nich lub zlecającą przelew na rachunek osobisty co kilka dni, powyższe koszty nie powinny mieć istotnego wpływu na zyski.
Wybrane domy maklerskie oferują również bardziej zaawansowane usługi dla doświadczonych inwestorów. Jest to przede wszystkim okazja do inwestowania na rynku walutowym lub na zagranicznych rynkach akcji, ale także m.in. dostęp do strony internetowej Polskiej Agencji Prasowej z informacjami o spółkach, możliwość podglądu księgi zamówień w czasie rzeczywistym, notowań akcji w czasie rzeczywistym oraz dodatkowych kursów i szkoleń, np. w zakresie instrumentów pochodnych.
Nie ma jednak wątpliwości, że nie są to rozwiązania dla początkujących inwestorów giełdowych, dla których wybór akcji dostępnych na giełdzie, NewConnect czy Catalyst jest całkowicie wystarczający.
Podsumowując, wybierając dom maklerski warto wziąć pod uwagę dostępne kanały obsługi klienta, poziom opłaty rocznej za prowadzenie rachunku maklerskiego oraz poziom kosztów transakcyjnych. Jednak koszty i opłaty to nie wszystko. Liczy się również zaplecze analityczne, bezpłatny dostęp do raportów i rekomendacji. Warto więc zapytać, czy broker przygotowuje rekomendacje inwestycyjne dla klientów i na jakich zasadach je udostępnia. Szczególnie w okresach niskiego ruchu na rynku, takie rekomendacje mogą mieć wpływ na cenę akcji, a niektórzy brokerzy udostępniają je klientom przed ich publikacją na rynku.
Analizując wszystkie te informacje, inwestor powinien przede wszystkim określić, w jaki sposób będzie korzystał z rachunku w domu maklerskim. Odpowiadając na pytania: jak często będzie zlecał transakcje, dostęp do jakich instrumentów finansowych jest dla niego ważny, w jakim stopniu koszty transakcji będą istotne na jego poziomie kapitałowym, czy chce skorzystać z rekomendacji i analiz dostarczonych przez brokera. Następnie wybór najlepszego domu maklerskiego powinien być stosunkowo prosty.
