Rynek tytoniu

987

Głównymi producentami tytoniu na świecie są Chiny (42 % w 2014 r.), Brazylia (12 %), Indie ( 10 %) oraz USA (6 %). Produkcja tytoniu w UE stanowi 3 % produkcji światowej.

Polska wraz z Włochami, Grecją, Bułgarią i Hiszpanią należy do grupy największych producentów tytoniu w UE, których łączny udział w produkcji wynosi 83,6 %. W 2014 r. Unii Europejskiej uprawa tytoniu była prowadzona na powierzchni blisko 100 tys. ha. Tytoń jasny z grupy odmian Virginia stanowi ok. 58 % produkcji, tytoń jasny z grupy odmian Burley ok. 19 % produkcji, tytoń ciemny mniej niż 3 %, zaś tytoń suszony na słońcu lub tytoń orientalny odmian Basma, Katerini, Kaba Kulak ponad 20 %.

Pracochłonność i wysokie koszty uprawy tytoniu sprawiają, że jego produkcja w Europie nie jest konkurencyjna w stosunku do krajów rozwijających się, dysponujących dużymi zasobami taniej siły roboczej i dobrymi warunkami klimatycznymi.

Unia Europejska jest importerem netto surowca tytoniowego. Import tytoniu nieprzetworzonego w 2014 r. wyniósł 0,85 mln ton, a eksport 0,4 mln ton. Na rynku UE, w tym polskim, tytoń z krajów o niskich dochodach i krajów rozwijających się (w tym afrykańskich) korzysta z preferencji celnych lub ma zerową stawkę celną.

Polska jest importerem netto tytoniu nieprzetworzonego, przy czym tendencja ta utrzymuje się od lat i ma charakter rosnący. W 2016 r. do Polski zaimportowano 111 tys. ton, głównie z Ameryki i Afryki.

W Polsce tytoń jest uprawiany przede wszystkim w województwach wschodnich i południowych (lubelskim, świętokrzyskim, podkarpackim i małopolskim). Uprawa ta jest charakterystyczna raczej dla gospodarstw o niewielkim areale, położonych na słabo zindustrializowanych terenach, o wysokiej stopie bezrobocia lub o wysokiej skali emigracji ekonomicznej.

Zbiory tytoniu w Polsce w latach 2007–2016 średniorocznie wynosiły 35,1 tys. ton. Największe zbiory odnotowano w 2009 r. (41,9 tys. ton), a najmniejsze w 2015 r. (27,3 tys. ton). W 2016 r. zbiory były o 14 % większe niż rok wcześniej i wyniosły 31,2 tys. ton. Powierzchnia upraw tytoniu stopniowo spada. W 2016 r. wynosiła ona 12,3 tys. ha i była o 8 % mniejsza niż w roku poprzednim i o 20 % mniejsza od średniej 10-letniej.