Kampania na rzecz odejścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej odniosła w czwartek sukces, wywołując panikę na globalnych rynkach – inwestorzy na całym świecie robią wszystko, żeby przewidzieć, co będzie się działo dalej.
Tak zwany Brexit sprowokował na świecie lawinę pytań o gospodarkę, finanse i polityczną przyszłość Wielkiej Brytanii. Poniżej zebrane zostały te, które pojawiają się w tym temacie najczęściej.
Ile czasu zajmie Wielkiej Brytanii wyjście z UE?
Według art. 50 Traktatu lizbońskiego procedura wychodzenia z UE może zająć dwa lata. To okres, w jakim Brytyjczycy muszą zdążyć wynegocjować nowe zasady współpracy ze wspólnotą.
Jak Brexit wpłynie na stosunki handlowe z UE?
Oczywiście wyjście z UE zmieni układy handlowe Wielkiej Brytanii, jednak same szczegóły są zależne od tego, jak będzie wyglądała jej przyszła umowa z blokiem handlowym. Brytyjczycy mają do wyboru trzy opcje:
- Model norweski: Pozostając w Europejskim Obszarze Ekonomicznym, Wielka Brytania będzie nadal uczestnikiem wielu europejskich struktur i będzie miała zagwarantowany w swobodny przepływ pracowników, ale bez możliwości wpływania na politykę wspólnotową, czy tworzenie przepisów.
- Nowa umowa: Wielka Brytania ma też możliwość wynegocjowania całkowicie nowych umów handlowych z obecnymi członkami UE.
- Zasady WTO (World Trade Organization): Brytyjczycy mogą też zdecydować się na kontynuowanie handlu z UE zgodnie z zasadami zastrzeżonymi przez WTO. Co prawda pozwoliłoby to na uniknięcie złożonego procesu tworzenia nowej umowy o wolnym handlu, ale jednocześnie spowodowałoby utracenie przez Wielką Brytanię korzystnych układów z UE czy z każdym innym blokiem handlowym.[1]
Czy Brytyjczycy nadal będą mogli żyć i pracować w UE?
To zależy od tego, jak się ułożą przyszłe relacje z UE (patrz wyżej). Na chwilę obecną Brytyjczycy mają pełną wolność w negocjowaniu nowych umów, które uznają za najbardziej korzystne dla siebie.
Czy referendum jest wiążące?
Biorąc pod uwagę suwerenność Parlamentu Brytyjskiego, premier David Cameron nie ma prawa odwołania art. 50 Traktatu Lizbońskiego. Innymi słowy – nie. Rzeczywistość wygląda tak, że jeśli Cameron zdecyduje się nie wcielać w życie wyniku referendum, to wraz całym swoim rządem będzie musiał zmierzyć się z ostrym oddźwiękiem politycznym.
Jakie będą gospodarcze konsekwencje Brexitu?
Gospodarczy wpływ Brexitu jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych tematów debaty. Jednak zdecydowana większość ekonomistów, jak również instytutów naukowych, jest przekonana, że wyjście z UE będzie miało negatywny wpływ na brytyjską gospodarkę, przynajmniej na krótszą metę.
Czy David Cameron nadal będzie premierem?
Chociaż Cameron wcale nie ma obowiązku zrzeczenia się swojej funkcji, to utrzymanie pozycji lidera konserwatywnego rządu może okazać się wybitnie trudne. Już teraz Cameron otrzymuje sygnały, że powinien zrezygnować.
Jeśli Cameron ustąpi ze swojego stanowiska, najprawdopodobniej obwieści swoją rezygnację przede wszystkim Partii Konserwatywnej. Zapewne będzie premierem jeszcze przez jakiś czas, dopóki partia nie zdecyduje się, kogo wybrać na jego miejsce.
Czy odbędą się wybory powszechne?
Prawo brytyjskie mówi, że wybory powszechne muszą odbywać się raz na pięć lat, z dwoma wyjątkami: 1) większość członków parlamentu wyrazi wotum o nieufności wobec rządu; 2) dwie trzecie Izby Gmin poprze wniosek o wcześniejszych wyborach. Nie jest jasne, czy którakolwiek z tych opcji będzie miała zastosowanie w następstwie Brexitu.[2]
Ian Wishart and Matthew Campell (June 24, 2016). “What Now? Brexit Win Sets Stage for Two Years of Bitter Talks.” Bloomberg.
Max Colchester (June 23, 2016). “What Happens to the British Prime Minister David Cameron if ‘Brexit’ Wins?” The Wall Street Journal.
