Bank Światowy (ang.World Bank) jest to instytucja finansowa, która powstała w wyniku konferencji w Bretton Woods w lipcu 1944 r., podobnie jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Głównym założeniem jej powstania było pragnienie odbudowy krajów Europy i Japonii zniszczonych przez II wojnę światową. Ważnym celem statutowym było wspieranie krajów rozwijających się w Azji, Ameryce Łacińskiej i Afryce. Instytucja zrzesza 189 państw członkowskich, a jej siedziba znajduje się w Waszyngtonie.
Pojęcie Bank Światowy odnosi się do dwóch z pięciu wyspecjalizowanych agencji ONZ, które współpracują w ramach Grupy Banku Światowego:
- Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD)
- Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju.
Terminu tego powszechnie używa się w odniesieniu do banku. Pozostałe trzy agencje w ramach Grupy Banku Światowego to:
- Międzynarodowa Korporacja Finansowa
- Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych
- Agencja Gwarancji Inwestycyjnych Wielostronnych.
| Język roboczy | angielski |
| Siedziba | Waszyngton |
| Członkowie | 189 krajów |
| Utworzenie Banku Światowego | 1944 |
Bank Światowy nie jest bankiem w sensie dosłownym. Udziela on długoterminowych pożyczek o korzystnym oprocentowaniu najbardziej potrzebującym państwom członkowskim i przedsiębiorstwom publicznym (z gwarancjami rządowymi), dotacji, pomocy technicznej w walce z ubóstwem i finansowaniu rozwoju obszarów życia społecznego, takich jak zdrowie, edukacja, środowisko i rozwój infrastruktury. W zamian jednak wymaga pewnych środków politycznych, takich jak walka z korupcją, rozwój demokracji czy, co najważniejsze, rozwój sektora prywatnego.
Środki na udzielanie pożyczek krajom słabiej rozwiniętym pochodzą ze składek państw członkowskich, spłaty wcześniejszych długów przez te kraje oraz emisji obligacji na światowych rynkach kapitałowych.
Misja i cele Banku Światowego
Najważniejszą misją Banku Światowego jest zmniejszenie ubóstwa na świecie poprzez pomoc najbiedniejszym krajom i stworzenie odpowiednich warunków dla zrównoważonego rozwoju.
W czasie tworzenia Banku Światowego jego głównym zadaniem była pomoc krajom europejskim w odbudowie po drugiej wojnie światowej. Obecnie najważniejszymi celami Banku Światowego są (cele określone w Deklaracji Milenijnej ONZ):
- Eliminacja ubóstwa i głodu
- promowanie powszechnego dostępu do edukacji
- promowanie równości kobiet i praw mężczyzn
- zmniejszenie śmiertelności dzieci
- poprawa materialnych warunków życia
- walka z HIV/AIDS, malarią i innymi chorobami
- promowanie zrównoważonego rozwoju
- środki ochrony środowiska
Członkostwo Polski w Banku Światowym
Polska była jednym z krajów założycieli IBRD. W 1950 r. wycofała się z niego, a w 1986 r. ponownie została jego członkiem. Polska należy również do IDA (1988 – data przystąpienia), IFC (1987), MIGA (1990). Polska nie jest jednak członkiem ICSID.
Prezesem Polski w Banku Światowym jest Prezes Narodowego Banku Polskiego. Obowiązek wykonania warunków umów (rat i płatności odsetek) spoczywa na Skarbie Państwa. W latach 1990-1996 Polska otrzymała od Banku Światowego kredyty w wysokości 3,374 mld USD, z czego 46% stanowią kredyty strukturalne. Z drugiej strony, pożyczki na rozwój instytucjonalny sektora finansowego i dostosowania w rolnictwie mogą być kierowane na spłatę zadłużenia w Klubie Londyńskim (Polska skorzystała z tej możliwości w 1994 r.). Fundusze przeznaczone na cele sektorowe są wykorzystywane w Polsce przez sektory energetyczny, transportowy, rolniczy, ochrony środowiska (w ramach Światowego Funduszu Ochrony Środowiska) i administracyjny. Nowe projekty obejmowały również modernizację kopalń, rozwój regionalny i rozwój autostrad.
