Europejski System Banków Centralnych, ESBC ( ang.European System of Central Banks) – organ zrzeszający Europejski Bank Centralny, banki centralne państw członkowskich strefy euro i banki centralne państw członkowskich Unii Europejskiej, które nie należą do euro powierzchnia.
Banki centralne państw członkowskich UE, których walutą nie jest euro, zachowują swoje uprawnienia w zakresie polityki pieniężnej zgodnie z ustawodawstwem krajowym i dlatego nie uczestniczą we wspólnej polityce pieniężnej Eurosystemu.
Struktura ESBC
W skład Europejskiego Systemu Banków Centralnych wchodzą:
- Eurosystem, w którego skład wchodzą EBC i banki centralne krajów Unii Europejskiej, które przyjęły euro. Kraje te to Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Portugalia, Hiszpania i Słowenia (od 1 stycznia 2007 r.), Malta, Cypr (od 1 stycznia 2008 r.), Słowacja ( od 1 stycznia 2009 r.), Estonii (od 1 stycznia 2011 r.), Łotwy (od 1 stycznia 2014 r.) i Litwy (od 1 stycznia 2015 r.),
- krajowe banki centralne państw członkowskich UE, które nie przyjęły euro. Są to Dania, Szwecja, Wielka Brytania, Polska, Czechy, Węgry, Bułgaria, Rumunia i Chorwacja. Mogą prowadzić własną politykę pieniężną w ramach ESBC, ale są wykluczeni z procesu decyzyjnego dotyczącego polityki pieniężnej w strefie euro.
Organami decyzyjnymi ESBC są organy Europejskiego Banku Centralnego, tj. Rada Prezesów i Rada Ogólna. EBC informuje również o działalności ESBC i przedkłada je Parlamentowi Europejskiemu, Radzie Unii Europejskiej, Komisji Europejskiej i Radzie Europejskiej.
Zadania ESBC i Eurosystemu
Zadania ESBC i Eurosystemu są określone w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską i określone w Statucie ESBC i EBC, który jest dołączony do Traktatu. Traktat zakłada, że wszystkie kraje UE przyjmą wspólną walutę, euro. Do czasu spełnienia tego warunku Eurosystem wykonuje zadania ESBC w unii walutowej.
Głównym celem ESBC jest utrzymanie stabilności cen (tj. Kontrola inflacji). Bez uszczerbku dla tego celu, wspiera on także politykę gospodarczą Unii Europejskiej, która ma na celu osiągnięcie celów Wspólnoty i wysokiego poziomu zatrudnienia. Podstawowymi zadaniami systemu są tworzenie i wdrażanie polityki pieniężnej UE, zarządzanie rezerwami walutowymi państw członkowskich, prowadzenie operacji walutowych oraz wspieranie skutecznego działania systemów płatniczych.
Dodatkowym zadaniem jest podjęcie decyzji o zezwoleniu na emisję monet i banknotów wspólnej waluty w strefie euro oraz decyzja o wysokości ich emisji.
Krajowe banki centralne są integralną częścią Systemu – ich statut musi być zgodny ze statutem ESBC, są zobowiązane do prowadzenia polityki zgodnej z polityką ESBC. Ich prawnym obowiązkiem jest zapewnienie stabilności euro i informowanie opinii publicznej o polityce pieniężnej ESBC.
