Gdy indeks rośnie – rośnie też kurs jednostki indeksowej, mającej swoją konkretną wartość finansową. Nabywając jednostki indeksowe za jakąś cenę, można zarobić ogólnie na wzroście wartości indeksu na giełdzie, nie posiadając przy tym żadnych akcji!
W Polsce notowany jest jeden taki instrument – jednostka na indeks giełdowy WIG20, nazywana MiniWIG20. Instrument ten stanowi prawo przysługujące nabywcy jednostki wobec jej wystawcy do żądania zapłaty kwoty rozliczenia wyznaczanej zgodnie z zasadami określonymi w standardzie tych jednostek. Nabywca ma prawo zgłosić jednostkę do wykonania, tj. może zażądać wypłaty kwoty należnej, równej kwocie rozliczeniowej, w dowolnym terminie do dnia poprzedzającego ostatni dzień obrotu jednostkami. Nie musi przy tym wnosić depozytu zabezpieczającego, w przeciwieństwie do wystawcy, który wnosi natomiast depozyt zabezpieczający i jest zobowiązany go utrzymywać.
Jednostki indeksowe znajdują zastosowanie zarówno w okresie przewidywanego spadku wartości indeksu, jak i wzrostu. Inwestorzy, którzy przewidują wzrost indeksu, kupują MiniWIG20, ponieważ jego cena będzie rosła wraz ze wzrostem wartości indeksu WIG20. Inwestorzy uważający, że indeks będzie spadał mogą wystawić jednostki.
Należy jednak mieć na uwadze, że w praktyce cena jednostki indeksowej jest efektem działania popytu i podaży, dlatego zmiany ceny jednostki niekoniecznie dokładnie odzwierciedlają zmiany wartości indeksu.
