Podstawą likwidacji funduszu inwestycyjnego może być m.in. upływ okresu, na który fundusz został utworzony, obniżenie wartości aktywów poniżej wartości ustawowej, podjęcie odpowiedniej uchwały przez radę lub zgromadzenie inwestorów, wystąpienie przyczyn określone w statucie. Fundusz ulega rozwiązaniu po likwidacji. Na dzień rozpoczęcia likwidacji fundusz inwestycyjny nie może sprzedawać jednostek uczestnictwa ani wydawać certyfikatów inwestycyjnych, a także odkupywać jednostek uczestnictwa ani umarzać certyfikatów inwestycyjnych i opłacać dochodów ani dochodów funduszu.

Co oznacza, że fundusz inwestycyjny jest likwidowany?

Od czasu do czasu można dowiedzieć się, że dany fundusz inwestycyjny, zarówno otwarty, jak i zamknięty, jest zlikwidowany. Wyjaśniamy, z czego to wynika i jak ważne jest dla swoich klientów
Przyczyny rozwiązania funduszu inwestycyjnego

Aby fundusz został zlikwidowany, należy najpierw zdecydować o jego rozwiązaniu i może to nastąpić na dwa sposoby – w drodze uchwały lub ustawy. W pierwszym przypadku oznacza to, że rada inwestorów lub zgromadzenie inwestorów może podjąć decyzję o rozwiązaniu funduszu inwestycyjnego.

Jednak zgodnie z prawem fundusz inwestycyjny ulega rozwiązaniu z chwilą wygaśnięcia warunku opisanego w statucie lub okresu wskazanego w statucie, dla którego fundusz został utworzony. Ponadto w przypadku otwartych funduszy inwestycyjnych można je rozwiązać, gdy wartość jego aktywów netto spadnie poniżej 2 mln PLN. Dopiero wtedy rozpoczyna się jego likwidacja.

Otwarcie likwidacji

Likwidacja funduszu inwestycyjnego odbywa się na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. O funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 2005 r. W sprawie procedury likwidacji fundusze inwestycyjne i mają na celu sprzedaż swoich aktywów (tj. akcji, obligacji) .Zainicjowana jest windykacja, tj. wniosek do wszystkich dłużników o uregulowanie długów (w tym skierowanie spraw do sądów i komorników w celu odzyskania długów) i wreszcie zaspokojenie wierzycieli, tj. umorzenie jednostek lub certyfikatów oraz wypłata uzyskanych w ten sposób pieniędzy dla uczestników.

Fundusz inwestycyjny nie może sprzedawać jednostek uczestnictwa ani wydawać certyfikatów inwestycyjnych od początku likwidacji. Nie może także odkupywać jednostek uczestnictwa ani wykupywać certyfikatów inwestycyjnych, nie może też płacić dochodów ani dochodów funduszu.

Likwidację funduszu inwestycyjnego przeprowadza likwidator, który w zasadzie jest depozytariuszem. Towarzystwo funduszy inwestycyjnych jest również często likwidatorem. Oczywiście Komisja Nadzoru Finansowego może również wyznaczyć innego likwidatora.

W przypadku funduszy inwestycyjnych utworzonych na czas określony i funduszy inwestycyjnych zamkniętych spółka zarządzająca tym funduszem może być likwidatorem. Warunkiem jest jednak, aby statut funduszu inwestycyjnego wskazywał społeczeństwo jako likwidatora funduszu inwestycyjnego

Jak przebiega proces likwidacji funduszu?

Towarzystwo niezwłocznie informuje podmioty, którym powierzono wykonywanie obowiązków, o otwarciu likwidacji funduszu, np. podmioty zewnętrzne zarządzające swoimi funduszami oraz podmioty, za pośrednictwem których fundusz sprzedaje lub kupuje jednostki uczestnictwa oraz emituje lub kupuje certyfikaty inwestycyjne, np. domy maklerskie, a także ogłasza trzykrotnie likwidację funduszu.

Jednym z kluczowych elementów tego procesu jest sporządzanie sprawozdań finansowych na dzień otwarcia likwidacji funduszu, które zostaną przedstawione do badania podmiotowi uprawnionemu do badania sprawozdań finansowych oraz depozytariuszowi, komisji nadzoru finansowego, radzie inwestorzy – jeśli został utworzony i spotkanie inwestorów – jeśli powstał.

Powyższy etap jest kluczowy, ponieważ pokazuje początkowy stan aktywów zlikwidowanego funduszu i przełoży się na kolejne etapy tego procesu. W szczególności wartość poszczególnych składników zostanie wzięta pod uwagę przy ustalaniu uczciwej ceny, po której poszczególne składniki aktywów funduszu, tj. Jego aktywa zostaną sprzedane, aby nie zaszkodzić interesom uczestników funduszu.

Kolejnym kluczowym krokiem jest opracowanie harmonogramu działań, który zwykle składa się z kilku podstawowych elementów:

• harmonogram i określenie sposobu wykonywania czynności związanych z likwidacją funduszu (np. procedura sprzedaży, wybór oferentów),
• określanie sposobu podejmowania decyzji dotyczących sprzedaży aktywów funduszu i windykacji wierzytelności (np. powołanie komisji, komisji do podejmowania konkretnych decyzji)
• określanie metod i kolejności dokonywania płatności środków na rzecz wierzycieli i uczestników funduszy.

Określenie powyższych elementów jest niezwykle ważne. Właściwie skonstruowany harmonogram i procedury podejmowania decyzji dotyczących zbycia aktywów funduszu i windykacji pozwolą na rozpoczęcie procedury sprzedaży aktywów funduszu inwestycyjnego w sposób gwarantujący przejrzystość tego procesu i dbający o interesy uczestnicy zlikwidowanego funduszu. Modelowym rozwiązaniem jest ustanowienie komisji, której zadaniem będzie nadzorowanie sprzedaży aktywów zlikwidowanego funduszu inwestycyjnego. Likwidator musi dołożyć szczególnych starań, aby interesy uczestników zlikwidowanego funduszu inwestycyjnego nie zostały naruszone, tj. Sprzedaż aktywów funduszu po cenach niższych niż ich rzeczywista wartość ustalona z uwzględnieniem ich stanu, pierwotnej wyceny, o której mowa powyżej, oraz warunki rynkowe (wartość godziwa), w szczególności dotyczy to sprzedaży niepłynnych aktywów, takich jak nieruchomości, gdzie czasami trudno jest oszacować ich rzeczywistą wartość.

Kolejnym etapem procesu likwidacji jest dochodzenie roszczeń funduszu i zaspokojenie wierzycieli.

W ostatnim etapie jednostki uczestnictwa lub certyfikaty są wymieniane, a uzyskane w ten sposób pieniądze są wypłacane uczestnikom. Proces wypłaty środków może odbywać się etapami, w terminach określonych przez likwidatora, a klienci funduszu muszą zostać odpowiednio powiadomieni. Po zakończeniu likwidacji likwidator sporządza raport na dzień zakończenia likwidacji i przekazuje go podmiotowi uprawnionemu do badania sprawozdań finansowych oraz przekazuje kopie do komisji nadzoru finansowego.

Ile może trwać likwidacja funduszu?

Likwidator jest zobowiązany w terminie 14 dni od złożenia dokumentów przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych do sporządzenia i przedłożenia Komisji Nadzoru Finansowego harmonogramu (w tym między innymi informacji o przewidywanym czasie zakończenia likwidacji funduszu inwestycyjnego ) oraz informacje o sposobie wykonywania czynności związanych z likwidacją funduszu. Oznacza to, że likwidator powinien zlikwidować fundusz inwestycyjny, tj. Zbyć aktywa funduszu, windykować należności i zaspokoić wierzycieli funduszu zgodnie z tym harmonogramem.

Rozporządzenie w sprawie trybu likwidacji funduszy inwestycyjnych wymaga, aby likwidator przedkładał Komisji Nadzoru Finansowego comiesięczne informacje o likwidacji. W przypadku likwidacji trwającej ponad 6 miesięcy likwidator musi również sporządzać półroczne informacje na temat stanu likwidacji funduszu. Powyższe informacje zostaną ogłoszone przez likwidatora zgodnie z postanowieniami statutu funduszu, np. na dedykowanej stronie internetowej.

Jeżeli wiadomo, że do końca likwidacji nie dojdzie w terminie określonym w pierwotnym harmonogramie, likwidator jest zobowiązany do ustalenia nowej daty zakończenia likwidacji funduszu inwestycyjnego. Likwidator jest zobowiązany do ogłoszenia ogłoszenia o nowej dacie co najmniej 14 dni przed pierwotnym terminem. Ogłoszenie powinno być dokonane w piśmie przeznaczonym na ogłoszenie funduszu. Likwidator wskazuje również przyczyny nieukończenia likwidacji w powyższym terminie.

Historia pokazuje, że czas likwidacji może znacznie różnić się od założonego w harmonogramach, w szczególności gdy dotyczy on sprzedaży aktywów o niskiej płynności lub których szybka sprzedaż może spowodować, że zostaną one sprzedane z wielką stratą. Na przykład likwidacja funduszy Inventum lub Copernicus Capital została przedłużona od 2015 r.

Wpływ na proces likwidacji

Żadne prawo nie przyznaje żadnych uprawnień nadzorczych radzie inwestorów, zgromadzeniu inwestorów ani uczestnikowi w toku postępowania likwidacyjnego. Ponadto z dniem otwarcia likwidacji funduszu inwestycyjnego wygasają wszelkie uprawnienia organów funduszu inwestycyjnego do nadzorowania działalności likwidatora.

Odzyskiwanie środków

Uczestnicy zlikwidowanego funduszu inwestycyjnego nie mają wiele pola manewru. Muszą spokojnie czekać na zakończenie likwidacji funduszu. W okresie likwidacji nikt nie przyjmie od nich zlecenia umorzenia jednostek uczestnictwa lub certyfikatów. Ponadto trudne do sprzedaży, niepłynne aktywa, materializacja ryzyk określonych w statucie funduszu oraz zmiany sytuacji rynkowej mogą prowadzić do sytuacji, w której likwidator zgodzi się sprzedać aktywa funduszu po niższej cenie. Sytuacja ta spowoduje spadek wartości aktywów (np. Akcji, nieruchomości) na rynku i ich dalsze dyskontowanie.

Uczestnicy funduszu inwestycyjnego muszą zatem wziąć również pod uwagę sytuację, w której w wyniku zakończenia likwidacji wypłacona zostanie niższa kwota niż poprzednio powierzona funduszowi.