Niezabezpieczone kredyty

Udzielanie kredytu bez żadnego zabezpieczenia lub zastawu. Kredytodawca polega w takiej sytuacji głównie na swoim silnym zaufaniu w zdolność obsługi długu przez kredytobiorcę oraz wierzy, że jego przedsiębiorstwo będzie kontynuowało działalność. W okresie pogorszenia koniunktury jedyną obroną, z jakiej skorzystać może niezabezpieczony kredytodawca, są prawa wierzyciela, których zakres został określony w prawie upadłościowym. Oznacza to, że zabezpieczeni pożyczkodawcy są uprzywilejowani podczas postępowania upadłościowego, z zastrzeżeniem, że reszta odzyskanych środków zostanie podzielona pari passu pomiędzy innych wierzycieli. Ponieważ niezabezpieczony kredytodawca ponosi znaczącą stratę w razie likwidacji dłużnika, kredytowanie tego rodzaju jest zazwyczaj zarezerwowane dla relatywnie dużych kredytobiorców korporacyjnych, w przypadku których ryzyko niewypłacalności jest niskie. W terminologii kredytowej będzie to oznaczało podmioty mające niekwestionowaną zdolność kredytową oraz charakteryzujące się niekwestionowanym ratingiem kredytowym. Idealnym przykładem są kredytobiorcy korporacyjni oraz rządy. Kredytowanie małych firm jest natomiast chronione zabezpieczeniami. Nawet jeżeli kredytodawcy gotowi są zrzec się ochrony w formie zabezpieczenia, mogą nalegać na wprowadzenie warunków umowy kredytowej, które pozwolą na kontrolę wyników handlowych kredytobiorcy. Będą w szczególności wymagali od pożyczkobiorcy zobowiązania się do nieustanawiania zabezpieczenia dla innych, konkurencyjnych kredytodawców. Udzielenie niezabezpieczonego kredytu uzasadnia również sytuacja, kiedy koszty przyjęcia zabezpieczenia są zbyt wysokie w porównaniu do wysokości kredytu lub oczekiwanych marż odsetkowych. Do niezabezpieczonych kredytów zalicza się np. karty kredytowe, kredyty w rachunku bieżącym lub kredyt udzielany w domu.

Niezabezpieczone kredytowanie wydawać się może niebezpieczne, ale ponieważ wymaga od kredytodawcy skupienia się wyłącznie na charakterze i zdolności kredytowej pożyczkobiorcy, niezabezpieczony z definicji kredyt zabezpieczany jest jednak przez zdrową dyscyplinę kredytową (zob. poniższy cytat). Oferuje nawet lepszą analizę kredytową, wymuszając stosowanie kompleksowej analizy ekonomiczno-finansowej oraz uważne egzekwowanie osądu bankowca.

Fałszywe poczucie bezpieczeństwa

Zabezpieczone kredyty mogą właściwie okazać się niebezpieczne; zbyt wiele banków pozwala, aby fałszywe poczucie bezpieczeństwa przesłoniło potrzebę kompleksowej analizy kredytobiorcy lub zabezpieczenia, co sprawia, że udzielany w ten sposób kredyt jest mniej bezpieczny niż pożyczka niezabezpieczona.

T.H. Donaldson, More Thinking about Credit, 1995, s. 14