Aspiracje (a budżety)
Efekty oddziaływania różnych poziomów „wykonalności” budżetu na motywację pracowników. Rozpatrzmy przypadek, w którym mamy utrzymać koszty na ich „normalnym” poziomie (patrz rysunek poniżej). Jeżeli założenia budżetowe są zbyt łatwo osiągalne (przykład 1.), pracownik będzie próbował przekroczyć założone cele, ale biorąc pod uwagę naturę ludzką, nieuchronnie wystąpi luz budżetowy. W przykładzie 2. poziom aspiracji i celów budżetowych jest zbieżny, ale budżet nie będzie mieć żadnego wpływu na efektywność pracy. W przykładzie 3. założenia budżetowe są trudniejsze, ale wykonalne, co wytwarza pożą- daną „zdrową presję” do wysiłku. Budżet taki mobilizuje do bardziej wytężonej pracy, co jednak nie zawsze zapewni osiągnięcie założonych celów. W przykładzie 4., niemożliwy do wykonania budżet całkowicie zniechęci pracownika, który zrezygnuje z wszelkich aspiracji do jego wykonania. Jak widzimy, optymalne wyniki osiągamy, gdy przyjmiemy budżet wykonalny w większości przypadków, ale nie zawsze.
Ponieważ nie możemy zagwarantować wykonania wszystkich założeń, nie powinni- śmy karać pracowników za ewentualne porażki. Porażki należy raczej traktować jako zdrowy objaw, że ludzie starają się jak mogą – podejście takie zwiększy ich determinację przy realizacji następnego budżetu. Budżet realistycznie napięty (w połączeniu z odpowiednimi reakcjami na niepożądane odchylenia) stanowi najlepsze skojarzenie pozytywnych cech natury ludzkiej z celami w zakresie osiągania konkurencyjnych wyników.
Asekuracja budżetu (amerykański slang) • Sandbagging (USA slang)
Typowa przy ustalaniu budżetu pokusa do zaniżania założonych celów, by następnie móc je przekroczyć i wykazać się świetnymi wynikami. Idea „asekuracji budżetu” polega na zabezpieczaniu osiągnięcia celów kosztem przejrzystej i rzetelnej oceny zdolności.
