Wielka piątka firm inwestycyjnych
Największe i prowadzące pełną obsługę finansową, niezależne inwestycyjne banki amerykańskie, które miały swoje siedziby w okolicach Wall Street (finansowej dzielnicy w Nowym Jorku). Firmy te to:
- Goldman Sachs,
- Merrill Lynch,
- Morgan Stanley
- Lehman Brothers (w 2008 roku ogłosił bankructwo)
- Bear Stearns (w 2008 roku przejęty przez bank komercyjny J.P. Morgan Chase).
Z powodu swojej dominacji na globalnym rynku finansowym były również nazywane pierwszą ligą, gdyż zajmowały zawsze pierwsze miejsca na listach reklamodawców. Banki wielkiej piątki nie były częścią bardziej popularnego modelu dywersyfikacji konglomeratów finansowych głównie dlatego, że regulacje rynku papierów wartościowych w USA w latach 30. XX wieku oddzieliły je od bankowości komercyjnej. Z powodu swojej dominacji na amerykańskim rynku kapitałowym z czasem zwiększały swoje rozmiary, obecność i udziały zagraniczne, stając się głównymi poręczycielami w dużych transakcjach kapitałowych i dłuż- nych. Pod koniec XX wieku były dominującymi graczami w największych transakcjach:
Taki prestiż i pozycja rynkowa prawdopodobnie uderzyły im do głowy. Od czasu internetowej bańki spekulacyjnej w 2001 roku wyznacznikami działań wielkiej piątki stały się m.in. nadmierna zależność od podatnych na ryzyko operacji kapitałowych na własny rachunek (ponad 50% przychodów w 2006 roku), agresywne stosowanie dźwigni i hojne wynagradzanie zarządu (np. w 2006 roku szóstka menadżerów najwyższego szczebla w Lehman Brothers zarobiła w sumie 150 milionów dolarów, patrz artykuł poniżej). Niestety model biznesu oparty na tak szczodrym „uznaniu zasług” okazał się wysoce niedoskonały, kiedy rynek zaczął dokładniej wyceniać ryzyko. Od czasu kryzysu finansowego w 2008 roku i pomocy rządowej gwiazda wielkiej piątki zaczęła gasnąć. Jej przyszłość – pożarcie przez bardziej stabilne banki komercyjne lub powstanie jak feniks z popiołów – jest na razie wielką niewiadomą.
