Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) jest niezależnym organem Unii Europejskiej, którego zadaniem jest zapewnienie stabilności systemu finansowego Unii Europejskiej poprzez wzmocnienie ochrony inwestorów oraz promowanie stabilnych i uporządkowanych rynków finansowych. Cel ten osiąga się poprzez ocenę ryzyka dla inwestorów i rynków, stworzenie jednolitych regulacji finansowych dla wszystkich państw UE, rozwój spójnego nadzoru finansowego i bezpośredniego nadzoru nad agencjami ratingowymi i repozytoriami transakcji. Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych wspiera również bezpośrednią współpracę między organami nadzoru finansowego państw Unii Europejskiej w sektorze bankowym (EBA) oraz w sektorze ubezpieczeń i emerytur (EIOPA). Chociaż Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych jest niezależnym organem, odpowiada za swoje działania przed Parlamentem Europejskim, a w szczególności przed Komisją Gospodarczą i Monetarną (ECON). Jest również odpowiedzialny przed Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską. Urząd jest zobowiązany do przygotowywania i przedkładania rocznych sprawozdań ze swojej działalności.
Historia Europejskiego Organu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych
Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (EUNGiPW) został utworzony na podstawie zaleceń zawartych w raporcie de Larosière’a z 2009 r., w którym wezwano do utworzenia europejskiego systemu nadzoru finansowego (ESFS), który miałby funkcjonować jako zdecentralizowana sieć organów nadzoru. Urząd rozpoczął działalność w dniu 1 stycznia 2011 r., zastępując Komitet Europejskich Organów Nadzoru nad Rynkiem Papierów Wartościowych (CESR), którego zadaniem było promowanie spójnego nadzoru finansowego w całej Unii Europejskiej i doradzanie Komisji Europejskiej w zakresie rynków finansowych.
Działalność Urzędu
Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych realizuje swoje cele poprzez cztery działania: ocenę ryzyka dla inwestorów, rynków i stabilności finansowej, stworzenie jednolitego zbioru przepisów finansowych dla rynków UE, promowanie spójności nadzoru finansowego w krajach UE oraz bezpośredni nadzór nad podmiotami sektora finansowego.
Celem oceny ryzyka dla inwestorów, rynków i stabilności finansowej jest określenie tendencji, zagrożeń i słabości systemu finansowego, a także możliwości, które można by wykorzystać na potrzeby rozwoju. Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych stara się zatem wykorzystać swoje wpływy, aby przeciwdziałać zagrożeniom dla stabilności finansowej, chronić europejskich inwestorów i wspierać właściwe funkcjonowanie rynków finansowych. Oceny ryzyka sporządzane przez Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych są wykorzystywane przez inne europejskie organy nadzoru, a także przez organy nadzoru poszczególnych krajów Unii Europejskiej. Ocena ryzyka ESMA wspiera tworzenie jednolitego zbioru przepisów, konwergencję nadzorczą i bezpośredni nadzór nad poszczególnymi instytucjami finansowymi działającymi w Unii Europejskiej. Ocena ryzyka promuje również przejrzystość i ochronę inwestorów, udostępniając rejestry publiczne i bazy danych dostępne dla informacji dla inwestorów oraz, w razie potrzeby, wydając ostrzeżenia dla inwestorów. Analiza ryzyka umożliwia również ocenę korzyści i zagrożeń związanych z innowacyjnością w Unii Europejskiej.
Celem stworzenia jednolitego zbioru regulacji dla całego rynku finansowego Unii Europejskiej jest wzmocnienie budowy jednolitego rynku Unii Europejskiej poprzez stworzenie jednakowych warunków dla wszystkich inwestorów, emitentów i instytucji z krajów Unii Europejskiej. Działalność ta polega na opracowywaniu standardów technicznych i doradzaniu instytucjom Unii Europejskiej w kwestiach legislacyjnych.
Spójność nadzoru rynku finansowego polega na stosowaniu tych samych lub przynajmniej podobnych zasad nadzoru we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Celem wspierania konwergencji w zakresie nadzoru finansowego jest zapewnienie wysokiej jakości regulacji i nadzoru, które są równoważne z regulacjami i nadzorem wszystkich instytucji Unii Europejskiej.
