Podział pracy, rozdzielenie procesu pracy na szereg zadań, przy czym każde zadanie wykonywane jest przez odrębną osobę lub grupę osób. Najczęściej stosowany jest w systemach produkcji masowej i jest jedną z podstawowych zasad organizacji linii produkcyjnej. Podział pracy na proste, powtarzalne zadania eliminuje niepotrzebny ruch i ogranicza obsługę różnych narzędzi i części. Konsekwentne skrócenie czasu produkcji i możliwość zastąpienia rzemieślników niżej opłacanymi niewykwalifikowanymi pracownikami skutkuje obniżeniem kosztów produkcji i tańszym produktem końcowym. Jednak wbrew powszechnemu przekonaniu, podział pracy nie musi prowadzić do spadku umiejętności – nazywanego proletaryzacją – wśród ludności pracującej. Szkocki ekonomista Adam Smith postrzegał ten podział zadań jako klucz do postępu gospodarczego poprzez zapewnienie tańszego i bardziej wydajnego środka produkcji towarów.
Francuski uczony Émile Durkheim po raz pierwszy użył wyrażenia podział pracy w sensie socjologicznym w swojej dyskusji o ewolucji społecznej. Zamiast postrzegać podział pracy jako konsekwencję dążenia do bogactwa materialnego, Durkheim stwierdził, że specjalizacja wynikała ze zmian w strukturze społecznej spowodowanych zakładanym naturalnym wzrostem wielkości i gęstości populacji oraz związanym z tym wzrostem konkurencji o przetrwanie. Podział pracy działał na rzecz powstrzymania społeczeństw przed rozpadem w tych warunkach.
Intensywna specjalizacja w społeczeństwach przemysłowych – udoskonalanie i upraszczanie zadań (zwłaszcza związanych z technologią maszynową) tak, aby robotnik produkował często tylko niewielką część danego towaru – nie występuje zazwyczaj w społeczeństwach nieprzemysłowych. Rzadko dochodzi do podziału pracy w przemyśle w społecznościach nieprzemysłowych, być może poza produkcją większych dóbr (takich jak domy czy kajaki); w tych przypadkach podział ten jest często podziałem czasowym, a każdy pracownik jest kompetentny do wykonywania innych faz zadania. Może istnieć pewna specjalizacja w rodzajach produktów (np. jeden pracownik może produkować garncarstwo do celów religijnych; inny, garncarstwo do zwykłych zastosowań), ale każdy pracownik zazwyczaj wykonuje wszystkie etapy tego procesu.
Podział pracy ze względu na płeć wydaje się być uniwersalny, ale forma, jaką przybiera, jest bardzo różna w zależności od kultury. Stwierdza się również podziały na podstawie wieku, przynależności do klanu, pozycji dziedzicznej lub przynależności do cechu, a także specjalizacji regionalnej i rzemieślniczej.
