Sporą przestrzeń w mediach wypełniają wiadomości dotyczące rynków finansowych. Osobom spoza giełdy wydawać się może, że jest to odseparowane od gospodarki miejsce, w którym ludzie tracą i może czasami zarabiają pieniądze. Jak się za chwilę okaże, nic bardziej mylnego. Wystarczy chociażby wspomnieć o krachu na Wall Street w 1929 roku i jego reperkusjach w następnym roku w postaci wielkiego kryzysu, aby nabrać szacunku do kondycji giełd.
Zdarza się jednak i tak, że rynkom finansowym poświęcają uwagę nie tylko inwestorzy (i nie bez powodu). Giełda, jako ogół, dostarcza bowiem wielu cennych informacji ekonomicznych. Niestety można odnieść wrażenie, że zapominają o tym osoby, które powinny dbać o rynek finansowy. Nie należy się temu dziwić w obliczu faktu, że politycy często działają nawet wbrew całej gospodarce w imię własnego interesu politycznego. Ten wpis nie ma charakteru krytycznego wobec żadnej z obecnych partii. Władza się bowiem zmienia, tendencje polityczne pozostają, ale istota funkcji giełdy pozostaje cały czas taka sama.
Dlaczego giełdy są ważne? Funkcje giełdy
Dostarczanie kapitału spółkom. Jedna z ważniejszych funkcji giełdy, czyli efektywna alokacja kapitału. Osoby z nadmiarem gotówki niejako oddają swoje oszczędności firmom z nadzieją, że dzięki nowym środkom poszerzą i usprawnią one swoją działalność – dzięki czemu zakupiony pakiet akcji wzrośnie na wartości. Firmy zaś wykorzystują tę funkcję do tańszego niż kredyt bankowy finansowania swoich przedsięwzięć.
Mobilizacja do oszczędzania. Chociaż rząd nie lubi oszczędzających, zwłaszcza w czasie kryzysu (co jak na ironię często zawdzięcza sam sobie), to czynność ta jest niezwykle istotna z punktu widzenia pojedynczych osób. Wyrzeczenie się bieżącej konsumpcji spełnia rolę zapobiegawczą. Nieplanowane wydatki stają się mniej straszne, a zainwestowana gotówka robi kolejny pieniądz.
Dostęp do inwestycji. Mali inwestorzy powinni doceniać giełdę za możliwość inwestycji nawet niewielkich środków w duże firmy. Nie każdego bowiem stać na operowanie pieniędzmi na rynku nieruchomości i innych obszarach wymagających grubszego portfela.
Dywersyfikacja ryzyka. Różnorodność i wielość instrumentów finansowych pozwala inwestorom na włożenie jajek do kilku koszyków przez co niwelują ryzyko zbicia ich wszystkich na raz.
Tworzy miejsca pracy. Dzięki giełdzie istnieje szereg firm, które prowadzą w jej obszarze biznes – firmy inwestycyjne, ratingowe, domy maklerskie. Każda prawie czynność związana z giełdą wymaga działania lub kontroli specjalistów. IPO, składanie zleceń giełdowych przez maklerów, doradztwo inwestycyjne, prowadzenie funduszy emerytalnych, inwestycyjnych itp.
Podnosi standardy spółek. Zanim akcje danej spółki trafią do oferty publicznej muszą spełnić rygorystyczne wymogi narzucone przez ustawodawcę. Dzięki temu zwiększa się efektywność sposobu prowadzenia firmy i innych.
Przejrzystość działań spółki. Punkt nierozerwalny w sumie z punktem powyższym. W obliczu kontroli kadry zarządzające zobligowane są do ujawniania informacji o sposobach gospodarowania kapitałem i strategiach inwestycyjnych. M.in. dzięki takiej praktyce wymuszonej przez prawo akcjonariusze są w stanie ocenić motywy działania zarządu.
Umożliwia prywatyzację przedsiębiorstw.
Stanowi barometr gospodarki. Nie bez powodu często omawia się główne indeksy giełdowe. Są one bowiem skonstruowane w ten sposób, aby jak najlepiej oddawać kondycję danych sektorów, czy całej gospodarki w ogóle. Więcej o indeksach giełdowych tutaj.
Nie z każdą teorią na temat ww. funkcji trzeba się zgadzać, aby zaakceptować fakt, że rynek finansowy jest ważną częścią składową gospodarki. Można wyciągnąć prosty wniosek, iż giełda bezpośrednio przyczynia się do wzrostu wielu niebłahych czynników makroekonomicznych. Rozrost spółek prowadzi przecież do tworzenia nowych miejsc pracy (i dla robotników na taśmach produkcyjnych i dla specjalistów w wąskiej dziedzinie). Kolejna sprawa, o której należy pamiętać to, że wzrasta konkurencyjność między firmami. Wyższe standardy prowadzenia przedsiębiorstwa przenosi się pośrednio na dobra, które od tych przedsiębiorstw otrzymujemy. Nawet nienotowane firmy muszą dorównywać do ogólnie przyjętych standardów. W innym wypadku rynek wg naturalnego prawa je wyeliminuje. Wszystko to prowadzi do wzrostu PKB, a w konsekwencji wzrasta też m.in. nasza wartość na arenie międzynarodowej. Tylko garść tych przykładów przemawia za tym, że warto giełdom poświęcać uwagę i działać na rzecz ich rozwoju. Działać na rzecz rozwoju znaczy w głównej mierze obserwować pomysły i zapowiedzi polityków. Doceniajmy naszą giełdę.
