Organizacja utworzona do specjalnych celów, działająca na zasadzie „spółdzielczej”, zarządzana wspólnie przez jej użytkowników. Zajmuje się ona regulowaniem należności z tytułu papierów wartościowych pomiędzy instytucjami finansowymi najczęściej wykorzystując zasadę wydania w zamian za zapłatę. Będąc w samym centrum obrotów, izba rozrachunkowa może świadczyć również następujące usługi dodatkowe:
- zarządzanie zabezpieczeniami takimi jak trójstronne repo,
- usługi powiernicze względem papierów wartościowych,
- udzielanie i zaciąganie kredytu w formie papierów wartościowych.
Izba rozrachunkowa papierów wartościowych eliminuje koszty, opóźnienia oraz ryzyko wstępujące przy fizycznym przekazywaniu gotówki i papierów wartościowych pomiędzy kupującymi i sprzedającymi. Eliminując ryzyko związane z zachowaniem kontrahenta przy transakcjach dokonywanych papierami wartościowymi, izba rozrachunkowa odgrywa rolę infrastrukturalną na rynkach kapitałowych. Przykładem może być Euroclear i Cedel.
