Schumpeter Joseph a idee bankowości
Joseph Alois Schumpeter (ur. 8 lutego 1883 w Triesch, zm. 8 stycznia 1950) – austriacki ekonomista.
Błyskotliwy austriacki ekonomista, który osiadł w Stanach Zjednoczonych w latach 30. XX wieku. Joseph Schumpeter (1883–1950) szczególnie interesował się wyjaśnianiem przyczyn wzrostu gospodarczego. W swoim najważniejszym studium z 1911 roku, zatytułowanym Theory of Economic Development (Teoria rozwoju gospodarczego; wyd. polskie 1960) przypisał kapitalizmowi potencjał tworzenia zjawiska, które nazwał twórczą destrukcją: innowacje niszczyły to, co stare, ale sprzyjały temu, co nowe. Bez stałego dopływu nowej technologii kapitalizm popadłby w stan sklerozy w miarę rozrastania się władzy biurokratycznych monopoli lub rutyny w przedsiębiorstwach. Przedsiębiorcy (Schumpeter był głównym zwolennikiem i popularyzatorem tego słowa), uzbrojeni w kredyty bankowe, byli dynamicznymi przywódcami, którzy naruszali stabilny, lecz nudny ład. Schumpeter przeczuwał, że to innowacyjność i zmiana, a nie rynkowe siły popytu dążącego do równowagi z podażą, dają podstawowy impuls do rozwoju kapitalizmu. Co więcej, duch przedsiębiorczości żył nie tylko w małych firmach, lecz także – mimo biurokratycznych przeszkód – w średnich i dużych podmiotach. Częścią spuścizny Schumpetera są też jego badania nad strategiami biznesowymi, które uważał za szansę dużych firm na zachowanie dynamizmu. Kluczową rolę w krzewionej przez niego wizji twórczej destrukcji odgrywali finansiści, w tym bankowcy. Po pierwsze, dzięki gotowości do finansowania małych i średnich przedsiębiorstw oraz spółek nowicjuszy, przyczyniali się do wystąpienia zdrowych zmian w panującym stanie rzeczy. Po drugie, dzięki rozróżnianiu pożyczkodawców „zwycięzców” i „przegranych”, banki pełniły funkcję portiera – zapewniały zrównoważenie dostarczonego kapitału i wyników działalności. Na koniec, w przypadku niedotrzymania warunków umowy, dochodziły praw wierzyciela, żeby wyeliminować słabych i nierokujących nadziei. Wynikiem netto wszystkich tych działań było to, że kapitał wykorzystywano w możliwie najlepszy sposób, w tym do wysoce produktywnego szturmu na wygodne, ustalone sposoby postępowania. Stąd pogląd, że:
Odźwierni
Bankowcy są odźwiernymi rozwoju nowoczesnego kapitalizmu.
Joseph Schumpeter, Kapitalizm, socjalizm i demokracja, 1942
Schumpeter, który krótko i bez sukcesu kierował bankiem w Wiedniu, jest jednym z niewielu ekonomistów koncentrujących się na roli bankowości komercjalnej jako lokomotywy wzrostu gospodarczego. Jego pomysły stanowią mile widzianą alternatywę dla rozpowszechnionego wizerunku bankowców pasożytujących na społeczeństwie. Jak na ironię – w świetle wydarzeń z końca stulecia – Schumpeter w swojej najgłośniejszej pracy Kapitalizm, socjalizm i demokracja pisał, że w dłuższej perspektywie zwycięży socjalizm, chociaż stanie się to po okresie intensywnej kapitalistycznej produktywności. Te przewidywania już się nie spełnią. Jednakże istota jego koncepcji, czyli skoncentrowanie się na konkurencji wymuszającej postęp technologiczny (w przeciwieństwie do rynku, który szuka stabilnej równowagi opartej na cenie), sprawiła, że jego idee przetrwały
