Panika (finansowa)

Powszechna utrata zaufania do wiarygodności kredytowej obywateli, firm, instytucji finansowych, a w krańcowych przypadkach do rządów. Poszukując pewności, ludzie przestają wierzyć sobie nawzajem i starają się wycofać pieniądze od dłużników. Panika rozpoczyna się wstrząsem (powiedzmy, niespodziewanym lub poważnym niepowodzeniem), a potem ogarnia środowisko przedsiębiorców. Zjawisko to nosi nazwę „efektu domina” (gdy ludzie są przekonani, że inni odczują skutki wstrząsu lub podzielą taki sam los). Brak płynności, nawet w przypadku niekonkurencyjnych podmiotów, może się utrzymywać ze względu na współzależności istniejące w gospodarce. Na początku XIX w. paniki należały do rzadkości, ale tym bardziej budziły przerażenie w świecie handlu. Na przykład w Anglii wiele banków upadło wskutek paniki w latach: 1825, 1833, 1847 oraz 1858. W USA w 1933 roku prezydent Roosevelt musiał ogłosić święto państwowe, by opanować panikę, która ogarnęła banki. Współcześnie natomiast panika pojawiła się w czasie kryzysu kredytowego lat 2007–2009. Klienci angielskiego Northern Rock Bank masowo wycofywali depozyty, doszło też do zamrożenia międzybankowych rynków kredytowych. Niebezpieczeństwo wybuchu paniki może zostać zażegnane dzięki przejrzystości, która pozwala stwierdzić, czyja pozycja jest silna, a czyja słaba.

Neuralgia

Panika jest formą neuralgii i wymaga leczenia. Ci, którzy mają rezerwę gotówkową, muszą być przygotowani nie tylko na pokrycie z niej własnych zobowiązań, lecz także na jak najłatwiejsze udostępnianie jej innym na opłacenie ich zobowiązań.

Walter Bagehot, Lombard Street, 1873