Otwarte fundusze emerytalne operują tzw. jednostkami rozrachunkowymi. Każda składka, którą ZUS przekazuje do OFE, jest przeliczana na jednostki rozrachunkowe i w takiej formie znajduje się w OFE na Twoim indywidualnym koncie emerytalnym.
Tak więc nasze pieniądze w OFE „pracują” pod postacią jednostek rozrachunkowych. Jest to oczywiście zapis umowny do celów ewidencyjnych i rozrachunkowych; we właściwym czasie owe jednostki znów przeobrażą się w złotówki.
Przeliczanie wpływających do OFE pieniędzy na jednostki rozrachunkowe odbywa się w ten sposób, że naszą składkę dzieli się przez bieżącą wartość jednostki rozrachunkowej w danym OFE; wynikiem jest liczba jednostek rozrachunkowych.
OFE obliczają wartość jednostki rozrachunkowej każdego dnia roboczego. Wartość tę otrzymuje się dzieląc wartość aktywów netto zgromadzonych w OFE przez liczbę jednostek rozrachunkowych zgromadzonych na rachunkach wszystkich członków OFE. Tak obliczona wartość jednostki rozrachunkowej służy do wszystkich rozliczeń dokonywanych przez OFE następnego dnia.
W roku 1999 każdy otwarty fundusz przeliczał pierwsze składki przekazane przez ZUS za pomocą wartości jednostki rozrachunkowej równej 10 zł. 30 września 2009 roku wartość jednostki rozrachunkowej w poszczególnych OFE wahała się od 25,21 zł do 29,75 zł. Oznacza to, że rentowność inwestycji dokonywanych przez OFE wyniosła w ciągu 10 lat od 152,1% do 197,5%
Wartość wszystkich środków zgromadzonych na indywidualnym rachunku to liczba zgromadzonych jednostek rozrachunkowych pomnożona przez wartość jednostki rozrachunkowej obowiązującej w danym dniu (i w danym OFE). Składka wpłacona przez ZUS za ubezpieczonego dzisiaj zostanie przeliczona na jednostki rozrachunkowe jutro, wg wartości jednostki rozrachunkowej obowiązującej w dniu przeliczenia.
Przykład
Wynagrodzenie brutto p. Kowalskiego wynosi 3.000 zł. Od kwoty tego wynagrodzenia w grudniu 2008 r. naliczona została składka w wysokości 366 zł zarejestrowana na indywidualnym koncie emerytalnym Kowalskiego w ZUS oraz składka w wysokości 219 zł na II filar.
Z kwoty 219 zł PTE pobrało 3,5% opłaty od składki, co oznacza, że na zakup jednostek uczestnictwa przekazano kwotę 211,34 zł.
W dniu zarejestrowania składki p. Kowalskiego na jego koncie w OFE wartość jednostki uczestnictwa wynosiła 24,10, co oznacza, że stan jego konta powiększył się o 8,7693 jednostek uczestnictwa (211,34/24,10 = 8,7693).
Wskaźnik waloryzacji w I filarze wyniósł 111,26% w pierwszym kwartale 2009 r. oraz 101,80% w drugim kwartale 2009 r., co daje wartość 113,26% w pierwszym półroczu 2009 r. Wartość składki w kwocie 366 zł zarejestrowanej na indywidualnym koncie emerytalnym w ZUS wzrosła w ciągu I półrocza 2009 r. do 414,53 zł.
Wartość jednostki uczestnictwa w OFE wzrosła do poziomu 25,08 na koniec I półrocza 2009 r. Oznacza to, że w ciągu pierwszego półrocza wartość 8,7693 jednostek uczestnictwa wzrosła do 219,93 zł.