Rachunkowość kasowa (metody)
Ujmowanie zdarzeń księgowych w księgach i sprawozdaniach finansowych wyłącznie na podstawie transakcji pieniężnych. Dana pozycja jest więc księgowana tylko w przypadku wpływu lub rozchodu środków pieniężnych. Rachunkowość kasowa jest powszechnie stosowana przez osoby fizyczne i małe przedsiębiorstwa. Niewątpliwie ma ona swoje dobre strony:
- prostota: w przypadku braku systemu finansowo-ksiegowego i umiejętności typowych dla księgowego (czyli w przypadku prowadzenia „rachunkowości prowizorycznej”), ujęcie kasowe jest wygodnym sposobem dokumentowania działalności
- możliwość weryfikacji: w przypadku transakcji przechodzących przez rachunek bankowy, wyciągi bankowe stanowią ich stały, zewnętrzny rejestr; natomiast transakcje opłacane w banknotach muszą być ewidencjonowane
- obiektywizm: nie istnieje tu potrzeba stosowania subiektywnej oceny lub szacunków
- ostrożność: w przypadku przychodów nie ma wątpliwości co do ich faktycznego wpływu (osiągnięcia)
Z wyżej wymienionych powodów, różne formy rachunkowości kasowej są często stosowane przez organy podatkowe. Jednakże mimo swoich zalet, rachunkowość kasowa posiada także poważne wady z punktu widzenia podstawowych pojęć rachunkowości:
- nie ma oparcia w żadnej ekonomicznej podstawie teoretycznej, ani w rzeczywistości finansowej
- skupia się na środkach pieniężnych, podczas gdy istnieje wiele innych aktywów i pasywów posiadających wartość
- przyczynia się do podejmowania tendencyjnych decyzji, ponieważ akcjonariusze docelowo dążą do maksymalizacji swojego majątku lub kapitału, na który składa się wiele innych rzeczy poza środkami pieniężnymi
- zaniża wartość zobowiązań, które przedsiębiorstwo prawnie zaciągnęło, lecz które zostaną spłacone w przyszłości
Biorąc pod uwagę argumenty za i przeciw, podstawowe zasady rachunkowości zwykle przychylają się do rachunkowości memoriałowej. Mimo to istnieją przypadki, w któ- rych ujęcie kasowe jest zarówno użyteczne, jak i uzasadnione. Patrz budżety środków pieniężnych.
