Rzeczywista stopa zwrotu

Śledząc zmiany wartości jednostki rozrachunkowej, możesz przekonać się, na ile skutecznie inwestuje Twój fundusz i jaki byłby przyrost wartości zgromadzonych przez Ciebie środków, gdyby na rachunek nie wpływały kolejne składki.

Nie można jednak w prosty sposób porównać efektywności zarządzania pieniędzmi przez OFE chociażby do oprocentowania lokaty bankowej, gdyż bank nie pobiera prowizji od wpłacanych na lokatę pieniędzy. Dlatego warto pokusić się o ocenę stopy zwrotu przy uwzględnieniu opłaty od składki.

Na pierwszy rzut oka może się zdawać, że opłata od składki ma istotne znaczenie. Załóżmy dla uproszczenia, że ZUS wpłaca nam składkę wysokości 100 zł, od której potrącana jest opłata 7% – na nasze konto wpływa zatem 93 złote. Nawet jeśli fundusz emerytalny osiągnie bardzo dobry wynik inwestycyjny – stopę zwrotu na poziomie 10% rocznie, to składka ta zwiększyłaby swoją wartość o 9,3 zł, do poziomu 102,3 zł. To tak, jakby żadna opłata nie została pobrana, ale składka przyrosłaby jedynie o 2,3% – co stanowi bardzo niską stopę zwrotu. Inaczej mówiąc, opłata zredukowała stopę zwrotu o 7,7 punktu procentowego. Tak zredukowaną stopę – owe 2,3% – nazwijmy rzeczywistą stopą zwrotu.

Jeśli jednak fundusz emerytalny osiągnie stopę zwrotu 10% również w drugim kolejnym roku, po dwóch latach wartość 93 zł wpłaconych na rachunek urośnie do 112,5 zł. Odpowiada to sytuacji, w której 100 zł było inwestowane przez dwa lata po stopie zwrotu 6,1% rocznie. Redukcja stopy zwrotu przez początkową opłatę od składki wyniosłaby zatem już tylko 3,9 punktu procentowego. Widać zatem, że im dłużej pieniądze pracują na koncie, tym opisana wyżej „redukcja stopy zwrotu” przez opłatę jest mniejsza.

Tabele 2 i 3 pokazują, jak różne wysokości opłat redukują stopę zwrotu, zakładając równomierne wpłaty składek i horyzont czasowy 10 oraz 20 lat. Widać, że 7-procentowa opłata po upływie 20 lat odpowiada obniżeniu stopy zwrotu funduszu o ok. 0,6-0,7 punktu procentowego. Opłata od składki jest istotnym kosztem oszczędzania w OFE, ale w dalekim horyzoncie czasowym dla wzrostu wartości środków zgromadzonych na rachunku członka funduszu dużo ważniejsze znaczenie mają dobre wyniki inwestycyjne.

Tabela 2. Rzeczywista stopa zwrotu w okresie 10 lat oszczędzania, w zależności od opłaty od składki i stopy zwrotu opartej na zmianie wartości jednostki rozrachunkowej.

Tabela 3. Rzeczywista stopa zwrotu w okresie 20 lat oszczędzania, w zależności od opłaty od składki i stopy zwrotu opartej na zmianie wartości jednostki rozrachunkowej.