Legalizacja urządzeń – zespół czynności, które obejmują sprawdzenie i poświadczenie za pomocą dowodu legalizacji, że urządzenia spełniają wymagania metrologiczne[1]. Wykonywane są one przez organ państwowej służby metrologii prawnej. Jedną z głównych grup tych urządzeń są urządzenie pomiarowe. Muszą one spełniać określone wymagania przepisów legislacyjnych.
CECHY LEGALIZACYJNE
Cecha legalizacyjna to sygnatura umieszczana na narzędziach pomiarowych (np. waga, odważnik, przymiary), która dopuszcza je do uzycia zgodnie z przepisami. Niektóre z tych cech zabezpieczają elementy narzędzia przed zmianami po legalizacji. Cechowanie nie może być utożsamiane z wzorcowaniem przyrządu.
PRZYRZĄD POMIAROWY
Przyrząd pomiarowy – gama narzędzi lub urządzeń, które służą do dokonywania pomiarów (np. fizycznych, chemicznych, geodezyjnych).
Znajdują one swoje zastosowanie w:
- ochronie zdrowia,
- ochronie środowiska,
- ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego,
- ochronie praw konsumenta,
- pobieraniu opłat, podatków i innych należności budżetowych,
- ustalaniu kar umownych, wynagrodzeń i odszkodowań,
- pobieraniu należności i świadczeń,
- dokonywaniu kontroli celnej,
- obrocie.
PRAWNA KONTROLA METROLOGICZNA
Prawna kontrola metrologiczna wykonywana jest poprzez:
- zatwierdzenie typu przyrządu pomiarowego za pomocą badania typu (przed wprowadzeniem przyrządu pomiarowego do obrotu),
- legalizację pierwotną (inaczej legalizację jednostkową) – używaną przed wprowadzeniem egzemplarza przyrządu do obrotu lub użytkowania,
- legalizację ponowną – stosowaną w przypadku przyrządów wprowadzonych do obrotu lub użytkowania.
Zakres prawnej kontroli metrologicznej (zależnie od przyrządu pomiarowego) może obejmować:
- zatwierdzenie typu i legalizację pierwotną albo legalizację jednostkową i legalizację ponowną,
- zatwierdzenie typu i legalizację pierwotną albo legalizację jednostkową,
- tylko zatwierdzenie typu,
- legalizację pierwotną albo legalizację jednostkową i legalizację ponowną.
Legalizacja jednostkowa jest legalizacją pierwotną przyrządu pomiarowego w wykonaniu jednostkowym, skonstruowanym dla szczególnego zastosowania.
Legalizacja ponowna urządzeń rejestrujących, które stosowane są w transporcie drogowym (tzw. tachografy) wykonywana jest wyłącznie po naprawie.
Jeżeli przyrząd pomiarowy spełnia wymagania to organ administracji miar lub podmiot upoważniony wystawia dowód legalizacji oraz jeżeli jest to niezbędne zabezpiecza określone elementy przyrządu pomiarowego przed osobami nieuprawionymi.
Legalizacja jest ważna przez czas określony. Wyjątek stanowi zatwierdzenie typu i legalizacji pierwotnej albo jednostkowej, w ich przypadku legalizacja ważna jest przez czas nieokreślony.
UTRATA WAŻNOŚCI LEGALIZACJI
Legalizacja traci ważność w przypadku:
- stwierdzenia, że przyrząd pomiarowy nie spełnia już wymagań,
- uszkodzenia przyrządu pomiarowego,
- uszkodzenia lub całkowitego zniszczenia cechy legalizacji lub cechy zabezpieczającej,
- zmiany miejsca instalacji lub użytkowania przyrządu, w którym wykonywano legalizację.
