Badanie rynku jest to badanie wymagań różnych rynków, dopuszczalności produktów oraz metod rozwoju lub wykorzystania nowych rynków. W zależności od celu badań stosuje się różne techniki; np. można przeprowadzać badania postaw i preferencji konsumentów, ogólnie lub w poszczególnych regionach, a nowe lub zmienione produkty mogą być wprowadzane eksperymentalnie do wyznaczonych obszarów rynku testowego. Badania rynkowe obejmują zazwyczaj dużą ilość modelowania matematycznego, a różne rodzaje badań mogą opierać się na specjalnie opracowanych metodach gromadzenia danych, skalowania, pobierania próbek i analizy danych.
Badania rynku pierwotnego opierają się na gromadzeniu oryginalnych danych i mają na celu zaspokojenie konkretnych potrzeb informacyjnych poszczególnych przedsiębiorstw. W ramach badań rynku wtórnego zwykle bada się bardziej ogólne kwestie na podstawie istniejących lub opublikowanych danych pochodzących z takich źródeł, jak raporty i opracowania organów rządowych, izb handlowych, agencji ratingowych i innych.
Formalne badania rynku sięgają lat dwudziestych w Niemczech i lat trzydziestych w Szwecji i Francji. Po II wojnie światowej firmy amerykańskie prawdopodobnie doprowadziły do wykorzystania i udoskonalenia technik badań rynkowych, które rozprzestrzeniły się na dużą część Europy Zachodniej i Japonii. Podczas gdy informacje uzyskane w wyniku badań rynkowych w gospodarkach uprzemysłowionych są dość specyficzne, odnoszące się do poszczególnych produktów lub poszczególnych firm, w krajach mniej rozwiniętych poszukuje się bardziej ogólnych informacji.
Typologia
Badania rynkowe mogą być podzielone według kilku kryteriów, w tym:
- Horyzont czasowy
- analizy rynku, czyli poznanie aktualnych i przeszłych zjawisk, czynników i procesów rynkowych
- prognozowania, czyli przewidywanie trendów i przyszłej sytuacji na rynku.
- Metodykę zbierania danych
- badania jakościowe służące zrozumieniu przyczyn zachowań i ich dokładnemu opisowi
- badania ilościowe służące dostarczeniu wskaźników charakteryzujących powszechność zjawiska
- Typ analizowanych danych
- badania pierwotne – wykorzystujące dane powstające na użytek danego badania
- badania wtórne – reinterpretacja danych powstałych wcześniej
- Sposób organizacji badania
- wewnętrzne – wykorzystujące dane istniejące w firmie (np. sprzedaż, ilość reklamacji) bez odwoływania się do danych zewnętrznych
- zewnętrzne – korzystające z danych spoza firmy – zarówno urzędowych (np. GUS) jak i dostarczanych przez firmy zajmujące się badaniami rynku. Dane pochodzące od agencji badawczych można podzielić na dane syndykatowe (czyli zbierane podczas jednego projektu badawczego a następnie sprzedawane wielu firmom – np. panel gospodarstw domowych) i ad hoc (czyli zbierane na użytek konkretnego klienta).
- Cel badania
- badania eksploracyjne – opisujące zachowania, potrzeby, wartości, styl życia, wzorce konsumpcji itd.
- badania testowe – testy nowych produktów
- badania cenowe – służące określeniu elastyczności cenowej i optymalnej ceny
- badania marki – służące określeniu siły i wizerunku marki
- badania segmentacyjne – służące określeniu użytkowników produktu / usługi i ich podzieleniu na segmenty
- badania struktury rynku
- panele gospodarstw domowych – służące pokazaniu zmian w konsumpcji, głównie produktów FMCG
- badania mediów – służące określeniu zwyczajów konsumpcji mediów (prasa, radio, TV, internet itd.)
- badania zachowań przy półce sklepowej
- badania reklamy – służące testowaniu reklamy na różnym stopniu jej powstawania, jej zauważalności i skuteczności, a także badania tzw. szumu medialnego
- badania satysfakcji klientów
- badania satysfakcji pracowników
- badania kanałów dystrybucji
- badania syndykatowe
- badania User Experience (UX)
- badanie jakości obsługi klienta (Mystery Shopping, Mystery Calling)
W badaniach rynkowych często wykorzystuje się metody badawcze pochodzące z badań opinii publicznej, psychologii i socjologii. Osoby zajmujące się zawodowo badaniami rynku są zrzeszone w Europejskim Stowarzyszeniu ESOMAR, w Polsce działa też PTBRiO – Polskie Towarzystwo Badaczy Rynku i Opinii oraz stowarzyszenie firm badających rynek OFBOR.
