Akcje gratisowe są to akcje wyemitowane przez daną spółkę akcyjną w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego pokrywanego z kapitału zapasowego lub rezerwowego (który może być utworzony np. z zysku). W praktyce oznacza to, że akcjonariusze otrzymują te akcje całkowicie bezpłatnie. Przez samą koncepcję akcji rozumiemy zabezpieczenie, które łączy prawa majątkowe i niemajątkowe. Są wydawane przez firmę. Pierwsza emisja papierów wartościowych spółki odbywa się przy jej założeniu, a kolejne w momencie podwyższenia kapitału zakładowego. Należy podkreślić, że bezpłatne akcje nie wymagają subskrypcji. Są należne akcjonariuszom lub wspólnikom w związku z posiadanymi przez nich udziałami w istniejącym kapitale zakładowym (nawet w przypadku, gdy statut lub uchwała stanowią inaczej).
Akcjonariusze otrzymują nieodpłatne akcje bez konieczności pokrywania własnych funduszy. Ten rodzaj podwyższenia kapitału zakładowego nie ma na celu zwiększenia aktywów spółki. Podwyższenie kapitału zakładowego spółki ze środków własnych nazywa się również kapitalizacją rezerw. Akcjonariusz, który otrzymuje dywidendę z nowo otrzymanych akcji, zyskuje na wolnych akcjach (stąd nazwa akcji). Dywidenda stanowi część zysku netto spółki kapitałowej. Może być przeznaczony dla jednego akcjonariusza (lub akcjonariusza) lub być podzielony pomiędzy partnerów lub akcjonariuszy. Oblicza się go na podstawie rocznego wyniku finansowego (różnica między przychodami a kosztami) firmy.
