Bank Rozrachunków Międzynarodowych (ang. Bank for International Settlements (BIS)), międzynarodowy bank założony w 1930 r. w Bazylei w Szwajcarii, jako agencja zajmująca się wypłatą odszkodowań przez Niemcy po I wojnie światowej oraz jako instytucja współpracy między bankami centralnymi różnych krajów. Od tego czasu ma on promować międzynarodową stabilność monetarną i finansową oraz służyć jako centrum badań i konsultacji gospodarczych i monetarnych, agencja techniczna zajmująca się realizacją pewnych konkretnych umów, a także jako bankier dla światowych banków centralnych. Jest to najstarsza międzynarodowa organizacja finansowa na świecie.
| Bank Rozrachunków Międzynarodowych | |
| Data założenia | 1930 |
| Państwo | Szwajcaria |
| Siedziba | Bazylea, Szwajcaria |
W momencie powstania kapitał banku był podzielony na 600.000 akcji imiennych o stałej wartości 1,5 mld franków w złocie. Subskrypcja kapitału była początkowo gwarantowana w równych częściach przez banki centralne Belgii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch oraz przez dwie grupy bankowe, jedną z Japonii i jedną ze Stanów Zjednoczonych. Wszystkie akcje amerykańskie były sprzedawane na rynkach amerykańskich, a większość z nich była kupowana przez Europejczyków. Odsetki japońskie zostały wykupione przez inne banki centralne. W 2003 r. bank zmienił swoją jednostkę rozliczeniową z franka w złocie na Specjalne Prawo Ciągnienia (SDR), które jest jednostką rozliczeniową wielu organizacji międzynarodowych, w tym Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW).
Likwidacja banku została zalecona na konferencji w Bretton Woods (New Hampshire) w 1944 r., kiedy to założono Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (zob. Bank Światowy), ale takiego kroku udało się uniknąć. W 1947 r. bank został mianowany pełnomocnikiem ds. realizacji pierwszego wewnątrzeuropejskiego porozumienia kompensacyjnego zainicjowanego w ramach Planu Marshalla, a w 1950 r. został pełnomocnikiem Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej, która miała służyć Europejskiej Unii Płatniczej do czasu jej likwidacji pod koniec 1958 r. W 1973 r. bank został agentem Europejskiego Funduszu Współpracy Walutowej, który został ustanowiony przez państwa członkowskie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (obecnie Unii Europejskiej).
Zgodnie ze swoim statutem bank działa wyłącznie w zgodzie z polityką pieniężną zainteresowanych państw. Udzielał kredytów oraz dokonywał zakupów i sprzedaży złota oraz kupna i sprzedaży walut obcych wyłącznie na zasadzie krótkoterminowej. Bankiem zarządza rada dyrektorów składająca się z prezesów banków centralnych oraz innych mianowanych i wybranych członków.
