Członkostwo w otwartym funduszu emerytalnym jest obowiązkowe dla ubezpieczonych (czyli – w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – osób fizycznych podlegających ubezpieczeniu emerytalnemu) urodzonych po 31 grudnia 1968 r.
Obowiązek ten dotyczy również osób małoletnich, które są zatrudnione, wobec czego podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadziła obowiązkowy podział składki emerytalnej: jej część wynosząca 7,3% podstawy wymiaru odprowadzana jest przez ZUS do wybranego przez ubezpieczonego otwartego funduszu emerytalnego (zgodnie z ustawą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w ustawie, stanowi przysługujące im wynagrodzenie za pracę).
Składka jest przekazywana do OFE począwszy od najbliższej płatności składek na ubezpieczenie emerytalne, dokonanej po otrzymaniu przez ZUS od OFE zawiadomienia o zawarciu umowy członkowskiej przez ubezpieczonego.
Istnieją w Polsce grupy zawodowe, które są wyłączone z obowiązku członkostwa w OFE. Są to m. in.:
- prokuratorzy,
- sędziowie,
- rolnicy,
- posłowie i senatorowie (na okres pełnienia kadencji, pod warunkiem, że nie świadczą w tym okresie pracy),
- żołnierze zawodowi,
- służby mundurowe – policjanci, funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej.