Mikroekonomia, gałąź ekonomii, która bada zachowania indywidualnych konsumentów i firm. W odróżnieniu od makroekonomii, która próbuje zrozumieć, w jaki sposób zbiorowe zachowanie poszczególnych czynników kształtuje zagregowane wyniki ekonomiczne, mikroekonomia skupia się na szczegółowym badaniu samych czynników, poprzez zastosowanie rygorystycznych technik matematycznych w celu lepszego opisania i zrozumienia mechanizmów podejmowania decyzji.
Gałąź mikroekonomii, która zajmuje się zachowaniami gospodarstw domowych, nazywana jest teorią konsumenta. Teoria konsumencka opiera się na koncepcji użyteczności: ekonomicznej miary szczęścia, która wzrasta wraz ze wzrostem konsumpcji pewnych dóbr. To, co konsumenci chcą konsumować, jest uchwycone przez ich funkcję użytkową, która mierzy szczęście płynące z konsumpcji określonego zestawu dóbr. Konsumenci są jednak również związani ograniczeniem budżetowym, które ogranicza liczbę lub rodzaje towarów i usług, które mogą nabyć. Konsumenci są wzorowani na maksymalizatorach użyteczności: będą starali się kupować optymalną liczbę towarów, która maksymalizuje ich użyteczność, biorąc pod uwagę ich budżet.
Gałąź mikroekonomii, która zajmuje się zachowaniami przedsiębiorstw, nazywana jest teorią producenta. Teoria producentów postrzega przedsiębiorstwa jako podmioty, które przekształcają nakłady – takie jak kapitał, ziemia i praca – w produkcję przy użyciu określonego poziomu technologii. Ceny i dostępność środków produkcji, jak również poziom technologii produkcji wiążą przedsiębiorstwa z określoną zdolnością produkcyjną. Celem przedsiębiorstwa jest wytworzenie takiej wielkości produkcji, która zmaksymalizuje jego zyski, z zastrzeżeniem ograniczeń dotyczących nakładów i technologii.
Konsumenci i przedsiębiorstwa współpracują ze sobą na kilku rynkach. Jednym z takich rynków jest rynek towarów, na którym przedsiębiorstwa tworzą stronę podaży, a konsumenci kupujący ich produkty tworzą stronę popytu. Różne struktury rynku towarów wymagają od mikroekonomistów przyjęcia różnych strategii modelowania. Na przykład przedsiębiorstwo działające w charakterze monopolu napotyka inne ograniczenia niż przedsiębiorstwo działające z wieloma konkurentami na konkurencyjnym rynku. Dlatego też przy opisywaniu zachowania przedsiębiorstwa mikroekonomista musi wziąć pod uwagę strukturę rynku towarów.
Mikroekonomiści stale dążą do poprawy dokładności swoich modeli zachowań konsumentów i przedsiębiorstw. Po stronie konsumenta, ich wysiłki obejmują rygorystyczne matematyczne modelowanie użyteczności, które obejmuje altruizm, tworzenie nawyków i inne behawioralne wpływy na podejmowanie decyzji. Ekonomia behawioralna jest dziedziną mikroekonomii, która przekracza interdyscyplinarne granice, aby badać psychologiczne, społeczne i poznawcze aspekty podejmowania indywidualnych decyzji przy użyciu wyrafinowanych modeli matematycznych i eksperymentów naturalnych.
Po stronie producentów, organizacja przemysłowa wyrosła na dziedzinę mikroekonomii, która koncentruje się na szczegółowym badaniu struktury firm i ich działalności na różnych rynkach. Ekonomia pracy, inna dziedzina mikroekonomii, bada interakcje między pracownikami a firmami na rynku pracy.
