Nieubankowieni – osoby (a dokładniej gospodarstwa domowe), które nie dysponują kontem bankowym. Jest to zjawisko charakterystyczne dla obszarów wiejskich, gdzie ludzie angażują się w transakcje barterowe z innymi nieubankowionymi lub „żyją z płodów ziemi”. Dokonywane przez nich transakcje sprowadzają się do wymiany gotówki czy uiszczania opłat w okienku pocztowym. Czasami proszą znajomych i krewnych posiadających konto o przelanie pieniędzy w ich imieniu. Oszczędności trzymane są „pod materacem”, czyli w bezpiecznej kryjówce.
Brak zwyczaju prowadzenia konta może wynikać z różnych powodów: braku potrzeby (ubóstwo lub życie za minimum socjalne), wygodniejszej możliwości (np. urząd pocztowy), braku zaufania do banków lub działania w szarej strefie, gdzie na wszelki wypadek nie dokumentuje się transakcji. Duży odsetek nieubankowionych w całym społeczeństwie to jednocześnie symptom i przyczyna niedorozwoju gospodarczego. Obecność usług bankowych na rynku jest powszechnym wskaźnikiem potencjału wzrostu. Dlatego banki wchodzące na rynki wschodzące lub przejściowe mogą traktować nieubankowionych jako atrakcyjny obszar do zagospodarowania – wraz ze wzrostem gospodarki zwiększa się również liczba otwieranych kont (zob. poniższy wykres). W przypadku Polski, zgodnie z badaniem Pentor dla Banku Pocztowego za 2011 rok, nieubankowieni stanowili 34% społeczeństwa. W innych, mniej rozwiniętych krajach lepszym sposobem dotarcia do nieubankowionych jest z kolei mikrofinansowanie. Włączenie nieubankowionych do systemu finansowego stanowi również cel polityki publicznej dla rządów oraz banków rozwoju w wielu biedniejszych krajach.
Zobacz także:
