Organizacja międzynarodowa, instytucja zrzeszająca członków z co najmniej trzech państw, prowadząca działalność w kilku państwach, której członkowie są związani formalną umową. Związek Stowarzyszeń Międzynarodowych, będący organem koordynującym, rozróżnia ponad 250 międzynarodowych organizacji rządowych (IGO), które zostały utworzone na mocy umów międzynarodowych i których członkami są państwa, oraz około 6000 organizacji pozarządowych (NGO), których członkami są stowarzyszenia lub osoby fizyczne.
Wielkość organizacji międzynarodowych waha się od trzech członków do ponad 185 (np. Organizacja Narodów Zjednoczonych [ONZ]), a ich reprezentacja geograficzna waha się od jednego regionu świata (np. Organizacja Państw Amerykańskich) do wszystkich regionów (np. Międzynarodowy Fundusz Walutowy). Podczas gdy niektóre IGO są przeznaczone do osiągnięcia jednego celu (np. Światowa Organizacja Własności Intelektualnej), inne zostały opracowane do wielu zadań (np. Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego). Ich struktury organizacyjne mogą być proste lub bardzo złożone, w zależności od ich wielkości i zadań.
Chociaż powstające organizacje międzynarodowe były tworzone przez greckie miasta-państwa i były przewidywane przez pisarzy europejskich, takich jak Pierre Dubois (ok. 1250-c. 1320) i Émeric Crucé (ok. 1590-1648), nie pojawiły się one w swojej współczesnej formie aż do XIX wieku. Po rewolucji francuskiej i wojnach napoleońskich na przełomie XVIII i XIX wieku, przywódcy głównych potęg europejskich spotykali się okresowo, w systemie konsultacji znanym jako Koncert Europy, aby próbować zachować status quo i chronić swoje rządy przed wewnętrznym buntem. Pod koniec XIX wieku powołano do życia różne organizacje międzynarodowe, takie jak Międzynarodowa Unia Telegraficzna (1865; obecnie Międzynarodowa Unia Telekomunikacyjna), w celu świadczenia specjalistycznych usług i realizacji konkretnych zadań. W 1899 i 1907 roku państwa europejskie i pozaeuropejskie spotkały się w celu opracowania zasad regulujących zbrojenia i prowadzenie wojny. W wyniku tych konferencji powstały konwencje haskie, które zawierały porozumienia w sprawie pokojowego rozwiązywania konfliktów zbrojnych, traktowania jeńców wojennych i praw państw neutralnych. Te różne spotkania i porozumienia służyły jako prekursorzy organizacji międzynarodowych XX wieku, takich jak Liga Narodów i Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ). Dzięki politycznym i ekonomicznym współzależnościom oraz postępom w komunikacji i transporcie, które rozwinęły się po II wojnie światowej, ONZ stała się centralnym punktem sieci organizacji międzynarodowych.
Organizacje międzynarodowe pełnią wiele różnych funkcji, w tym gromadzenie informacji i monitorowanie trendów (np. Światowa Organizacja Meteorologiczna), świadczenie usług i pomocy (np. Światowa Organizacja Zdrowia) oraz zapewnianie forów do negocjacji (np. Unia Europejska) i rozstrzygania sporów (np. Światowa Organizacja Handlu). Poprzez zapewnienie instytucji politycznych, za pośrednictwem których państwa mogą współpracować w celu osiągnięcia wspólnych celów, organizacje międzynarodowe mogą pomóc w promowaniu zachowań sprzyjających współpracy. Organizacje międzynarodowe służą również użytecznym celom dla poszczególnych państw, które często wykorzystują je jako instrumenty polityki zagranicznej w celu uzasadniania swoich działań i ograniczania zachowań innych państw.
Chociaż codzienne działania większości organizacji międzynarodowych są zarządzane przez wyspecjalizowane biurokracje międzynarodowe, ostateczna władza spoczywa na członkach państw. Organizacje międzynarodowe często ściśle współpracują z innymi organizacjami, w tym organizacjami pozarządowymi (np. Greenpeace i Amnesty International), które pełnią wiele z tych samych funkcji, co ich odpowiedniki z ramienia organizacji międzynarodowych i są szczególnie przydatne w mobilizowaniu wsparcia publicznego, monitorowaniu skuteczności pomocy międzynarodowej oraz dostarczaniu informacji i ekspertyz. Chociaż wiele z tysięcy organizacji pozarządowych kieruje swoją działalność do mniej rozwiniętych krajów Afryki i Azji, z których niektóre mają autorytarne formy rządów, większość z tych grup ma siedzibę w krajach rozwiniętych o pluralistycznych systemach politycznych. Tylko niewielka część organizacji pozarządowych ma zasięg międzynarodowy, choć odgrywają one coraz ważniejszą rolę w stosunkach międzynarodowych.
