Praca kontraktowa, praca pracowników, których swoboda jest ograniczona warunkami stosunku umownego oraz przepisami prawnymi, które czynią takie ustalenia dopuszczalnymi i wykonalnymi. Istotą obowiązku pracownika kontraktowego jest jego zrzeczenie się na czas określony swobody wykonywania pracy oraz jego pracodawcy. Inne postanowienia dotyczą takich spraw jak zwrot kosztów transportu, zakwaterowania, szkolenia i innych wydatków.
Praca kontraktowa opiera się na warunkach ubóstwa oraz politycznej i religijnej nietolerancji i często jest wyrażana w kodeksach karnych. W przeszłości do pozyskiwania pracowników kontraktowych stosowano podstęp, porwanie i przymus, a warunki umowne często odzwierciedlały niekorzystną pozycję pracownika. Praca kontraktowa nadal niesie ze sobą konsekwencje przymusu i niesprawiedliwości, a warunki mogą zbliżać się do niewolnictwa w swej surowości.
Praca najemna, jedna z form pracy kontraktowej, była powszechna w Ameryce Północnej w czasach kolonialnych. Jej podmiotami byli zachodnioeuropejscy (głównie brytyjscy) mężczyźni i kobiety. Niektóre kontrakty były podobne do praktyk zawodowych, podczas gdy warunki innych były surowe – zazwyczaj nakładano je na przestępców, których wyroki były zamieniane, jeśli zgodzili się na kolonialną przygodę. Praktyka ta znana jest również jako przymusowa służba.
