Referencja bankowa
Odpowiedź na zapytanie kredytowe, która zawiera informacje na temat statusu klienta banku, a jednocześnie stanowi wskaźnik wiarygodności kredytowej w odniesieniu do określonej kwoty pieniędzy. Uważa się na ogół, że informacje otrzymane z banków, o któ- rych wiadomo, że mają dostęp do informacji finansowej o szerokim zasięgu (np. rachunki depozytowe, porozumienia kredytowe i sprawozdania finansowe), ujawniają więcej niż informacje handlowe. Ponadto klienci chcą mieć dobrą opinię finansową. Równolegle występuje tu problem poufności i zobowiązania do obiektywności wobec jednostki występującej z prośbą o informację. W związku z tym referencje bankowe powinny być dyskretne, rzeczowe i unikać przedstawiania opinii, pozostawiając czytelnikom wyciągnięcie wniosków. Przykłady (zob. poniższe cytaty):
Referencja bankowa pozytywna: „Nasz klient, przedsiębiorstwo ABC, miał zadowalające kontakty z naszym oddziałem w ciągu ostatnich 3 lat, podczas których jego saldo kredytowe było zdrowe i wahało się w granicach średnich kwot 6-cyfrowych, podczas gdy wysokość pożyczanego mu kredytu mieściła się w początkach kwot 7-cyfrowych. Na podstawie dostępnych nam informacji możemy stwierdzić, że ABC ma dobrą opinię w swojej branży i jest w stanie wywiązać się z zaciągniętych zobowiązań w terminie, również ze zobowiązań w wysokości wymienionej przez Państwa kwoty 100 tys. USD. Nie bierzemy odpowiedzialności za udzieloną niniejszym referencję”.
Referencja bankowa ostrożna: „Nasz klient, przedsiębiorstwo ABC, miał kontakty z naszym oddziałem w ciągu ostatnich 3 lat, podczas których jego saldo kredytowe zbliżało się do początkowych kwot 5-cyfrowych, podczas gdy suma dostępnego kredytu uzależniona była od możliwości i dochodziła do końcowych kwot 6-cyfrowych. Mimo że na ogół przedsiębiorstwo to jest w stanie wywiązać się z zaciągniętych zobowiązań, w okresach występowania ograniczeń kapitału obrotowego mogą pojawić się problemy z terminową spłatą wymienionej przez Państwa kwoty 100 tys. USD. Nie bierzemy odpowiedzialności za udzieloną niniejszym referencję”.
Referencja bankowa ostrożna z zastrzeżeniem: „Nasz klient, przedsiębiorstwo ABC, miał kontakty z naszym oddziałem w ciągu ostatnich 3 lat, podczas których jego saldo kredytowe wahało się od zera do początkowych kwot 5-cyfrowych; w chwili obecnej udzielamy tej spółce warunkowego dostępu do zabezpieczonego kredytu w wysokości początkowych kwot 6-cyfrowych. Odnotowaliśmy przypadki przekroczenia kredytu w rachunku bieżącym. Spółka wykorzystuje wszystkie swoje zasoby finansowe. Na podstawie dostępnych środków pieniężnych oraz możliwości kredytowych nie jesteśmy w stanie zagwarantować płatności wymienionej przez Państwa kwoty 100 tys. USD. Nie bierzemy odpowiedzialności za udzieloną niniejszym referencję”.
Ponieważ banki są zobowiązane do przestrzegania zasady poufności w odniesieniu do działalności swoich klientów, referencja kredytowa może być udzielona jedynie za zgodą klienta. Ponadto wiele regulacji bankowych pozwala na wymianę informacji kredytowej wyłącznie między bankami. Ze względu na to, że na banku spoczywa odpowiedzialność kredytodawcy, referencje kredytowe należy traktować ostrożnie.
Czytać między wierszami
Po co bankier ma odpowiadać na poufne zapytanie, skoro prawo i obyczaj nakazują ograniczyć odpowiedź do minimum? Chodzi o to, aby jeden przedsiębiorca uzyskał informacje o tym, czy drugi przedsiębiorca jest uczciwy i czy znajduje się w dobrej sytuacji finansowej, bez czego trudno o wzajemne zaufanie i udaną współpracę firm w przyszłości (…). Odpowiedź bankowca jest w pewnym sensie zaszyfrowana. Doświadczenie uczy osoby obracające się w świecie handlu czytania między wierszami.
W.S. Hill-Reid, Letters from a Bank Palour, 1953, s. 27–28
