Jedna z funkcji zarządzania, dotycząca decyzji na temat źródeł i sposobów wykorzystania zasobów finansowych w firmie (funkcja finansowa). Ponieważ element zarządzania finansowego jest zawarty we wszystkich działaniach mających na celu maksymalizację zysków firmy, wiążąc się więc również z produkcją i sprzedażą, można w zarządzaniu finansowym wyróżnić trzy zasadnicze zakresy:
W dużych spółkach korporacyjnych zarządzanie finansowe leży w zakresie odpowiedzialności pełnoetatowych menedżerów. Dla małych i średnich spółek zarządzanie finansami bez zatrudniania specjalisty stanowi duże wyzwanie.
CELE I ZADANIA
Wyróżniamy trzy główne zadania zarządzania finansami:
- planowanie finansowe (budżetowanie),
- realizacja planu finansowego (zapewnienie finansowania),
- kontrola (controlling realizacji planów finansowych).
Nadrzędnym celem zarządzania finansami jest maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa dla jego właścicieli.
Inne cele zarządzania finansami to m.in.:
- zapewnienie regularnego napływu funduszy w odpowiedniej wysokości,
- zapewnienie optymalnego wykorzystywania funduszy,
- zapewnienie bezpieczeństwa inwestycji,
- zaplanowanie solidnej struktury kapitału przedsiębiorstwa.
GŁÓWNE ASPEKTY
Przedmiotem zarządzania finansami są zasoby finansowe przedsiębiorstwa. Zarządzanie finansami w przedsiębiorstwie można podzielić generalnie na decyzje długoterminowe i krótkoterminowe. Podmiotami zarządzania są najczęściej menedżerowie działu finansowego firmy. Osoba stojąca na czele działu finansowego przedsiębiorstwa jest zazwyczaj nazywana dyrektorem finansowym. W wielu organizacjach jest ona członkiem zarządu i wówczas jest nazywana Chief Financial Officer (CFO).
ZAKRES KOMPETENCJI
Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa jest najczęściej dzielone na trzy obszary:
- decyzje inwestycyjne,
- decyzje związane z finansowaniem,
- decyzje związane z zarządzaniem aktywami.
Zarządzanie finansami jest coraz częściej postrzegane jako integralna część zarządzania przedsiębiorstwem, a nie tylko jako funkcja wykonawcza. Nie jest związane jedynie z pozyskiwaniem funduszy, ale też z decyzjami na temat ich wykorzystywania. Inną funkcją wchodzącą w skład zarządzania finansami jest monitorowanie wykorzystywania funduszy. W ten sposób zarządzanie finansami silnie oddziałuje na inne obszary przedsiębiorstwa, np. na produkcję, marketing, czy zarządzanie zasobami ludzkimi.
STANDARDY, METODY I TECHNIKI
Menedżerowie finansowi wykorzystują różne narzędzia i metody do wykonywania funkcji związanych z zarządzaniem finansami.
Podejmując decyzje inwestycyjne, wykorzystuje się przede wszystkim metodę NPV, oceniającą obecną wartość inwestycji na podstawie zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Jako drugorzędne kryteria decyzyjne wykorzystywane są m.in. takie metody jak:
- ROI
- IRR
- DPP
W przypadku złożonych projektów, obejmujących różne możliwości działania dla przedsiębiorstwa, najczęściej stosowane są dwie metody:
- Drzewo decyzyjne (DTA)
- Real options valuation (ROV)
W zakresie decyzji inwestycyjnych mieści się także kwestia oceny niepewności związanej z inwestycjami, oparta zwykle na opracowywaniu różnych scenariuszy wpływających na wartość projektu.
W obszarze decyzji związanych z finansowaniem do głównych zadań należy pozyskanie funduszy na działalność przedsiębiorstwa. Źródła finansowania można podzielić na długoterminowe i krótkoterminowe. Długoterminowymi źródłami finansowania mogą być:
- fundusze udostępnione przez właścicieli,
- pożyczki uzyskane z emisji obligacji,
- kredyty i pożyczki z banków i innych instytucji finansowych.
Krótkoterminowe źródła finansowania mogą zapewnić np. banki komercyjne lub dostawcy.
Menedżer finansowy powinien znaleźć rozwiązanie maksymalizujące wartość dla akcjonariuszy. Może wykorzystywać takie narzędzia jak dźwignia finansowa, czy zakup i sprzedaż papierów wartościowych. Decyzja związana z zagospodarowaniem zysku netto jest zależy głównie od samego zysku i od przyszłorocznych perspektyw. Jeżeli przedsiębiorstwo nie jest w stanie znaleźć korzystnych możliwości inwestycyjnych, nadwyżka gotówki powinna zostać wypłacona akcjonariuszom jako dywidendy. Jest to dość luźna zasada – akcjonariusze mogą zdecydować o wstrzymaniu dywidend i przeznaczeniu zysku netto na inwestycje.
KLUCZOWE ROLE
Najważniejszą rolę w zarządzaniu finansami sprawuje dyrektor finansowy/CFO, który odpowiada za zarządzanie ryzykiem finansowym przedsiębiorstwa, a często także za planowanie i ewidencję finansową oraz za sprawozdawczość do wyższego szczebla w przedsiębiorstwie. Inne ważne role to m.in.:
- kontroler finansowy
- cash manager
- skarbnik
- menedżer ds. kredytów
