Kryzys kredytowy lat 2007–2009

1236

Kryzys kredytowy lat 2007–2009 – powszechny kryzys w sektorach finansowych na świecie, który przedostał się do realnej gospodarki, prowadząc do niezwykle ostrej globalnej recesji. Kłopoty sektora finansowego cechowały wielkie, nieoczekiwane straty, wynikające z  trwałej utraty wartości aktywów, niepewności co do wypłacalności instytucji poprzednio niebudzących wątpliwości, zablokowanych rynków kredytowych oraz programów pomocy rządowej występujących jako pożyczkodawcy ostatniej szansy.

Bezpośrednim efektem Kryzysu kredytowego lat 2007–2009 była utrata zaufania, nawet panika, niestabilność, brak płynności, delewarowanie i zmiana wyceny premii za ryzyko. Problemy w gospodarce realnej i sektorze finansowym podsycają się nawzajem w spirali wzmacniającego się poczucia nieuchronnej zguby. Trafna jest analogia meteorologiczna: potężne, lecz pojedynczo łagodne siły, działając razem, tworzą „prawdziwą burzę”. Zarodki niszczenia wartości o skali 5 bilionów dolarów (szacunki MFW globalnego kosztu, licząc tylko aktywa finansowe) wykiełkowały w USA w połowie 2007 roku, kiedy rozpoczął się kryzys na rynku substandardowych kredytów hipotecznych. Pod względem rozmiarów rynek kredytów substandardowych nie był zbyt duży w porównaniu do pozostałych rynków kapitałowych. Był on jednak katalizatorem wątpliwości, które ujawniły znacznie poważniejsze źródła strat, znane jako toksyczne aktywa. Upadek szeregu dużych i  powiązanych ze sobą banków w 2008 roku i konieczność bezprecedensowej pomocy rządowej potwierdziły rozmiary problemu. Kryzys nabrał przyśpieszenia poprzez działania sił podobnych szerzeniu się zarazy, poprzez wzajemne powiązania i  po prostu strach. Przyczyny nie mają charakteru indywidualnego, a raczej systemowy z efektem domina, który stworzył samonapędzające się błędne koło. Na krótką metę tylko wyczyszczenie („Kto jest silny, a kto słaby?”) oraz delewarowanie mogły powstrzymać osuwanie się w kryzys. Rządy mogły jedynie starać się trochę uporządkować ten proces i łagodzić ciosy. Jak świat nowoczesnych finansów mógł doprowadzić się do takich kłopotów w  tak krótkim czasie? Prawdziwa burza zdaje się wynikać z działań następujących winowajców spiskujących razem.

Kryzys kredytowy przyniósł największe szkody za pamięci większości ludzi. Nierzadkie są porównania do załamania z 1929 roku i wielkiego kryzysu z lat następnych. Dopiero zobaczymy, jak długo będzie on trwał i jakie będą ostatecznie jego długofalowe konsekwencje. Z punktu widzenia gospodarki globalnej może to być ostra „korekta” w postaci stosunkowo krótkiej recesji (powiedzmy 1 rok–2 lata), ale może też być głębokie „przesunięcie tektoniczne” i przedłużający się okres stagnacji. Jednak przynajmniej regulacje finansowe będą prawdopodobnie bardziej stanowcze, ludzie finansów staną się bardziej pokorni, a  pognębieni inwestorzy będą przejawiać większą awersję do ryzyka. Miejmy nadzieję, że „dożyjemy, zobaczymy”.

Kryzys kredytowy
Kryzys kredytowy lat 2007–2009
Powszechny kryzys w sektorach finansowych na świecie