Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. (PWPW) jest to spółka należąca w całości do Skarbu Państwa, zajmująca się produkcją papierów wartościowych takich jak banknoty, dokumenty, zabezpieczone druki i systemy informatyczne. PWPW S.A. znajduje się na liście strategicznych spółek Skarbu Państwa.
| Państwo | Polska |
| Adres | ul. R. Sanguszki 1 00-222 Warszawa |
| Data założenia | 25 stycznia 1919 |
| Forma prawna | spółka akcyjna |
| Udziałowcy | Skarb Państwa |
Obszary działalności
Banknoty
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych produkuje banknoty będące w powszechnym użyciu i kolekcjonerskie dla Narodowego Banku Polskiego, ale także dla banków centralnych innych państw, np. Słowacji, Gruzji, Gwatemali, Paragwaju, Hondurasu, Republiki Dominikańskiej czy Dżibuti.
Papier i druki zabezpieczone
PWPW S.A. jest wytwórcą znaczków pocztowych dla Poczty Polskiej, znaków akcyzy dla Ministerstwa Finansów wraz z systemem identyfikacji banderoli akcyzowych. Produkuje również akcje, obligacje, dyplomy i bony skarbowe. Papier zabezpieczony znakiem wodnym PWPW S.A. eksportuje m.in. do Austrii, Grecji, Holandii, Francji, USA i Turcji.
Dokumenty i systemy IT
Dokumenty identyfikacyjne: blankiety dokumentów tożsamości, które są następnie personalizowane w Centrum Personalizacji Dokumentów MSWiA, polski paszport biometryczny – książeczka paszportowa z naszytym na okładce mikrochipem, do której wprowadzane są dane biometryczne, dowody osobiste, dokumenty dla cudzoziemców (np. karta pobytu) w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. PWPW S.A. jest również producentem paszportów dla Litwy, Armenii i Bangladeszu.
Dokumenty komunikacyjne: prawa jazdy, karty rejestracyjne, karty pojazdu, naklejki na okna i tablice rejestracyjne, świadectwa ADR, karty do tachografów cyfrowych oraz system tachografów cyfrowych – dla Polski, Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu.
Oprócz produktów poligraficznych, PWPW S.A. oferuje również usługi elektroniczne, takie jak: Polskie Centrum Certyfikacji Elektronicznej Sigillum (podpis elektroniczny), Polska Platforma Przetargowa, jest operatorem Systemu Oznaczania Pojazdów i Kierowców (PIK), Info-Car, Systemu Informacji Paszportowej (PSI) lub Centralnego Systemu Identyfikacji Kibiców Piłkarskich (Centralny System Identyfikacji Kibiców Piłkarskich) dla Polskiej Ekstraklasy.
Karty plastikowe
PWPW S.A. jest również producentem kart plastikowych i poliwęglanowych (np. kart bankowych, identyfikatorów).
Historia Polskiej Wytwórnii Papierów Wartościowych
Historia firmy ma swój początek w 1919 roku. 25 stycznia, podczas posiedzenia Rady Ministrów odrodzonego państwa polskiego, której przewodniczył premier Ignacy Jan Paderewski, podjęto decyzję o utworzeniu Państwowych Zakładów Graficznych. W latach dwudziestych XX wieku przedsiębiorstwo zostało przekształcone w spółkę akcyjną pod nazwą Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych.
Początki
Początki Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych są ściśle związane z historią niepodległej Polski. Po zakończeniu I wojny światowej, długo oczekiwana wolność postawiła przed władzami II Rzeczypospolitej zadanie uporządkowania odziedziczonych po okupantach systemów walutowych. Produkcja własnych banknotów i dokumentów miała podkreślać niepodległość młodego państwa i być elementem nowej tożsamości wolnej Polski. 25 stycznia 1919 roku, dwa miesiące po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Rada Ministrów pod przewodnictwem premiera Ignacego Jana Paderewskiego podjęła decyzję o uruchomieniu Państwowej Wytwórni Grafiki. Rok później ze ścian zakładu wyszedł pierwszy banknot o nominale 100 marek polskich.
Lata międzywojenne
W dniu 26 maja 1925 r. minister skarbu Władysław Grabski podpisał z Bankiem Polskim porozumienie, które przewidywało utworzenie spółki z udziałem banku centralnego i Skarbu Państwa. W ten sposób 10 lipca 1926 r. Państwowa Wytwórnia Grafiki została przekształcona w Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych. W tym samym roku rozpoczęto budowę nowej siedziby firmy przy ulicy Romana Sanguszki w Warszawie. Prace nad budynkiem według projektu Antoniego Dygata zostały zakończone trzy lata później, w 1929 roku. Do dziś budynek pozostaje siedzibą PWPW S.A.
Okupacja i Powstanie Warszawskie
Lata okupacji to heroiczna i dramatyczna karta w historii tej wytwórni. W jej obrębie znajdował się oddział Armii Krajowej PWB/17/S, składający się z pracowników PWPW S.A., którzy na potrzeby państwa podziemnego produkowali podziemne banknoty i dokumenty legalizacyjne. Po wybuchu Powstania Warszawskiego pracownicy PWPW S.A. najpierw zabrali budynek fabryczny z rąk Niemców, a następnie przez prawie miesiąc stanowczo bronili jego murów przed atakami hitlerowców. Fabryka przeszła do historii Warszawy jako jeden z redaktorów powstańczego Starego Miasta. Od 23 sierpnia 1944 r. nasiliły się ataki na dom mieszkalny przy ul. Rybaki 35, który przechodził z rąk do rąk. Po zaciętej walce o każde piętro budynku przy ul. Sanguszki, 28 sierpnia 1944 r. powstańcy stracili budynek. W ciągu 27 dni walk zginęło tu prawie 100 żołnierzy powstania.
Lata powojenne
W 1946 r. rozpoczęto odbudowę zniszczonego bombardowaniami budynku przy ul. Sanguszki. W tym czasie produkcja banknotów i dokumentów została przeniesiona do Łodzi. Prace budowlane zakończono w 1950 r., produkcja wróciła do Warszawy. Po reformie monetarnej PWPW S.A. drukuje nowe banknoty wprowadzone do obiegu oraz zabezpiecza dokumenty. W 1975 r. został wyemitowany pierwszy banknot z serii „Wielcy Polacy”. Jest to banknot 500 zł z wizerunkiem Tadeusza Kościuszki wydrukowanym w PWPW S.A. W kolejnych latach pojawiają się kolejne nominały (do 1994 r.). Ostatnim banknotem z tej serii był banknot 2 mln zł z wizerunkiem Ignacego Jana Paderewskiego. Projektantem „Wielkich Polaków” był Andrzej Heidrich. Od 1998 roku PWPW S.A. drukuje banknoty z nowej serii „Władcy Polski”.
PWPW teraz
Końcówka lat 90. i pierwsza dekada XXI wieku to czas, kiedy PWPW S.A. dynamicznie rozwija nowe kompetencje cyfrowe, inwestuje w nowe produkty i z powodzeniem rozpoczyna działalność eksportową. Dziś jest jedną z najnowocześniejszych firm poligraficznych w Europie.
