Zatrzymanie zapłaty – zatrzymanie ostatecznej zapłaty z tytułu realizacji kontraktu budowlanego, do czasu stwierdzenia, że wykonawca w pełni wywiązał się z obowiązków określonych w kontrakcie. Praktyka ta, zwykle polegająca na zatrzymaniu 10–15% wynagrodzenia wykonawcy (czyli zazwyczaj kwoty jego przewidywanego zysku), zabezpiecza nabywcę przed dwoma rodzajami ryzyka:
- ryzykiem, co do jakości technicznego wykonania kontraktu;
- ryzykiem, że wynajęci podwykonawcy mogą ustanowić na nieruchomości swego rodzaju zastaw (nie przekazując jej wykonawcy), co może rzucić cień na bezsporny tytuł własności do nieruchomości; ponieważ generalnemu wykonawcy może zabraknąć kapitału do zakończenia projektu bez korzystania z kredytu kupieckiego, lub może on nie zapłacić podwykonawcom za określone prace, status powiązań handlowych generalnego wykonawcy nie jest bez znaczenia dla odbiorcy robót.
Ostatecznej zapłaty za wykonanie kontraktu dokonuje się zazwyczaj po przeprowadzeniu przez niezależną osobę trzecią (w przypadku budynku – np. architekta) procedury potwierdzającej rzetelne wykonanie robót. Z problemem zatrzymanej zapłaty wiążą się dwojakiego rodzaju komplikacje. Przy rozliczaniu kontraktów wykonawca musi uwzględnić ewentualność niepełnego ściągnięcia zapłaty, co stawiałoby pod znakiem zapytania jego zysk z kontraktu. W przypadku, gdy nabywca finansuje wykonanie projektu kredytem zabezpieczonym, kredytodawca – którego zabezpieczeniem jest hipoteka na nieruchomości – będzie żądał potwierdzenia, że w stosunku do nieruchomości nie istnieją żadne konkurencyjne roszczenia, mogące zredukować jej wartość jako zabezpieczenia. Tak więc bank wstrzyma się z udostępnieniem ostatniej transzy kredytu, która zostanie udostępniona dopiero wtedy, gdy wykazany zostanie bezsporny tytuł kredytobiorcy do wybudowanej nieruchomości.
