Akcje uprzywilejowane

Akcje uprzywilejowane to działanie, które daje akcjonariuszowi dodatkowe przywileje, takie jak zwiększenie liczby głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, uprzywilejowanie w zakresie dywidend oraz, w przypadku likwidacji spółki, prawo do podziału majątku. Te uprawnienia niekoniecznie muszą być wszystkie jednocześnie i mogą obejmować również inne elementy, takie jak prawo weta. Akcje uprzywilejowane (z wyjątkiem akcji bez prawa głosu) to akcje imienne, które nie są przedmiotem publicznego obrotu na GPW. Jeśli sprzedamy je na giełdzie, utracimy przywileje.

Preferowane akcje co do głosu

W przypadku akcji uprzywilejowanych z prawem głosu uprzywilejowanie dotyczy prawa niemajątkowego – większej liczby głosów na walnym zgromadzeniu. Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych na każdą akcję uprzywilejowaną mogą przysługiwać dwa głosy, tj. Dwukrotność akcji zwykłej. Co to oznacza w praktyce?

Fakt, że akcjonariuszowi z prawem głosu przysługuje prawo głosu, daje możliwość oddania dwóch głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Im więcej akcji tego typu inwestor ma w swoim portfelu, tym większa jest siła decyzyjna, co daje możliwość wpływania na działalność firmy. Warto wspomnieć, że do 2000 r. Uprzywilejowane akcje w głosowaniu dawały właścicielom do pięciu razy więcej głosów.

Uprzywilejowanie w zakresie prawa głosu nie dotyczy jednak spółek publicznych, tj. Tych, w których zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi co najmniej jedna akcja jest zdematerializowana. Wyjątkiem od tej zasady są spółki publiczne, których akcje zostały zarejestrowane na podstawie art. 5a ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Akcje uprzywilejowane w zakresie dywidend

W przypadku akcji uprzywilejowanych w zakresie dywidend, przywilej dotyczy praw majątkowych – otrzymania wyższej dywidendy w porównaniu do akcji zwykłych. Dywidenda stanowi jedynie część rocznego zysku spółki akcyjnej, który jest dzielony między akcjonariuszy. Jeżeli inwestor posiada akcje uprzywilejowane co do dywidendy, może liczyć na wypłatę wyższej dywidendy, a jej wartość nie może przekroczyć więcej niż połowy dywidendy przeznaczonej na nieuprzywilejowanych akcjonariuszy.

Warto pamiętać, że tego rodzaju akcje nie korzystają z prawa pierwszeństwa w zaspokajaniu ich w stosunku do innych akcji. Można je również wyłączyć z prawa głosu, przekształcając je w ciche akcje.

Akcje zwykłe i uprzywilejowane – różnice

Główną różnicą między akcjami zwykłymi a uprzywilejowanymi jest to, że te ostatnie dają swoim właścicielom specjalne prawa. Jak wspomniano powyżej, przywileje te najczęściej dotyczą prawa głosu, prawa do dywidendy lub prawa do podziału majątku spółki w przypadku jej likwidacji. Mogą one jednak obejmować również inne elementy, takie jak kontrolowanie strategicznych decyzji spółki, takie jak prawo do wyboru członków rady nadzorczej.

Akcje zwykłe i uprzywilejowane różnią się również tym, że te pierwsze są notowane na giełdzie. Jeśli inwestor zdecyduje się sprzedać akcję uprzywilejowaną na giełdzie, traci oferowane przywileje, stając się normalnym działaniem.

Ponadto działalność uprzywilejowana jest zawsze działalnością zarejestrowaną, co w praktyce oznacza, że ​​tylko osoba fizyczna lub prawna wskazana w dokumencie jest uprawniona do posiadania działalności. Utrata uprzywilejowania następuje w przypadku sprzedaży akcji z naruszeniem umowy spółki lub zamiany na akcje na okaziciela, tj. Takiej, do której uprawniony jest każdy nabywca. Akcje zwykłe mogą być imienne lub na okaziciela.

Udziały uprzywilejowane w spółce z o.o.      

W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością partnerzy mają na ogół równe prawa i obowiązki. Nie oznacza to jednak, że kwestii tych nie można uregulować w inny sposób. Statut lub Kodeks spółek handlowych mogą przyznawać uprzywilejowane akcje uprawnionym partnerom.

W szczególności prawa, podobnie jak w przypadku akcji spółki akcyjnej, mogą dotyczyć:      

• prawa głosu,
• prawa do dywidendy,
• prawa do podziału majątku w razie likwidacji spółki.

Akcjonariusz posiadający akcje uprzywilejowane co do głosu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może oddać do trzech głosów (na jedną akcję) na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. W praktyce oznacza to, że preferencja może mieć inny zakres i dawać jednej akcji dwa głosy, pozostałe trzy. Jednak preferencja ułamkowa, na przykład 2,5 głosów na akcję, nie jest możliwa. Jedynie akcje o równej wartości nominalnej są uprzywilejowane co do prawa głosu.

Z kolei dywidenda preferencyjna w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest wypłacana na takich samych warunkach, jak w przypadku akcji uprzywilejowanych co do dywidendy w formie spółki akcyjnej. Jego wartość nie może przekroczyć o więcej niż połowę dywidendy, do której mają prawo akcjonariusze nieuprzywilejowani. Może zatem wynosić 150% dywidendy przypadającej na akcję zwykłą, a także 110%.

Preferowane akcje spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogą również obejmować inne emisje, a poszczególne rodzaje uprawnień można łączyć.

Koszt akcji uprzywilejowanych

Ustalenie ceny rynkowej akcji uprzywilejowanych na podstawie cen akcji notowanych na giełdzie jest niezwykle trudne, ponieważ nie są przedmiotem obrotu na giełdzie. W literaturze istnieje jednak wzór, który można wykorzystać do obliczenia kosztu akcji uprzywilejowanych:

gdzie:

• P – to rynkowa cena akcji uprzywilejowanych
• D – stała wartość dywidendy
• k – koszt akcji uprzywilejowanej

Koszt kapitału jest większy, im wyższa oczekiwana stopa zwrotu, a tym samym wyższe ryzyko. W przypadku emisji akcji kwota dywidendy jest czynnikiem, który ma największy wpływ na koszt kapitału. Warto również pamiętać, że ta formuła jest stosowana w istniejącym kapitale zakładowym – nowa emisja akcji wymaga uwzględnienia w niej nowego kosztu.

Prawo do skumulowanej dywidendy (akcje uprzywilejowane)

Wymóg przeniesienia przyznanej wypłaty dywidendy dla akcji uprzywilejowanej na kolejny okres. Zostanie ona wypłacona później, jeśli i kiedy pozwolą na to dochody firmy. Tymczasem zwykli akcjonariusze muszą czekać, aż zostanie spełnione zobowiązanie do wypłaty dywidendy skumulowanej, i  dopiero wtedy mogą otrzymać dywidendę zwykłą. Akcje uprzywilejowane mogą być kumulacyjne lub nie, w zależności od przyznanych warunków. Należy pamiętać, że w przypadku zadłużenia odsetki są zawsze kumulacyjne, ponieważ dług jest zawsze bezwarunkowym umownym zobowiązaniem do zapłaty.