Rodzaje Papierów Wartościowych: Jakie Są Ich Funkcje?

Papiery wartościowe to bez dwóch zdań jedne z najpopularniejszych instrumentów finansowych. Mimo że kojarzą się przede wszystkim z akcjami i obligacjami, w rzeczywistości zaliczamy do tej grupy o wiele więcej aktywów. Co więcej, rodzaje papierów wartościowych zależą również od kryterium, wedle którego je rozróżniamy.

W takim razie co klasyfikuje się pod te instrumenty finansowe? Odpowiedź znajdziesz w artykule. Przeczytaj go, a dowiesz się wszystkiego co najważniejsze o tej grupie aktywów.

Gdzie kupić papiery wartościowe? Najpopularniejsze oferty

Papiery wartościowe: Najlepsze Giełdy 2023

Jakie są rodzaje papierów wartościowych?

Jak już wspomnieliśmy, papiery wartościowe dzielą się ze względu na różne kryteria. Oto one:

• czas ważności dokumentu,
• przedmiot uprawnień,
• funkcja ekonomiczna,
• konstrukcja prawna.

Jeśli chodzi o pierwszy podział, papier wartościowy występuje w dwóch rodzajach: krótkoterminowym (termin realizacji poniżej roku) oraz długoterminowym (termin realizacji powyżej roku). Możesz także usłyszeć (chociaż rzadziej) o papierach wartościowych średniookresowych.

Jednak o wiele ważniejszym podziałem jest przedmiot uprawnień. Dlaczego? Ponieważ określa, czego dotyczą dane papiery wartościowe. Tutaj wyróżniamy trzy warianty tych aktywów:

• dotyczące praw udziałowych (np. akcje czy certyfikaty inwestycyjne);
• określające wierzytelności pieniężne (np. obligacje, czeki, weksle, bony skarbowe, listy zastawne, listy hipoteczne);
• dające prawo do zarządzania rzeczami (np. dowody składkowe czy konosamenty, czyli odpowiedniki listów przewozowych).

Podział ze względu na funkcję ekonomiczną wygląda podobnie, bo wyróżniamy tutaj papiery wartościowe potwierdzające tytuł własności, ograniczające ryzyko, zaspokajające popyt, dłużne i rozliczeniowe.

Więcej na temat instrumentów udziałowych przeczytasz tutaj.

Tak czy inaczej, wszystkie instrumenty finansowe tego typu mają kilka istotnych cech, które ze sobą dzielą bez względu na rodzaj. Po pierwsze — są dostępne masowo. Po drugie — inwestorzy kupują je z nastawieniem na zysk.

Czytaj dalej, a dowiesz się więcej o dwóch najpopularniejszych rodzajach papierów wartościowych, czyli o akcjach i obligacjach.

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami finansowymi. Wykorzystanie dźwigni finansowej niesie ze sobą wysokie ryzyko.
79.17% inwestorów detalicznych traci pieniądze, handlując kontraktami CFD u tego dostawcy.

Akcje

O akcjach słyszał prawdopodobnie każdy, ale czym te papiery wartościowe tak naprawdę się charakteryzują?

Otóż akcje potwierdzają udział ich właściciela w majątku spółki, która je wyemitowała. Innymi słowy: stanowią fragment kapitału akcyjnego spółki.

Gdy kupujesz akcje, stajesz się współwłaścicielem majątku danego przedsiębiorstwa. Z tego tytułu przysługują ci pewne prawa (majątkowe i korporacyjne). Są to m.in. prawo do dywidendy oraz prawo głosu w decyzjach dotyczących przyszłości spółki.

Podobnie jak papiery wartościowe, tak i akcje dzielimy na kilka rodzajów. Są to:

• akcje imienne,
• akcje na okaziciela.

Pierwsze charakteryzują się tym, że posiadają imię i nazwisko akcjonariusza. Zwykle są własnością ludzi, którzy założyli daną spółkę.

Ta grupa akcjonariuszy widnieje w księdze akcyjnej, w której zamieszcza się również odpowiednią adnotację, jeśli akcje imienne zostaną przeniesione na inne osoby.

Zastanawiasz się co to są akcje? Więcej na ich temat przeczytasz tutaj.

Przeniesienie praw majątkowych odbywa się poprzez pisemne oświadczenie.

Znowu akcje na okaziciela wyróżniają się tym, że nie są rejestrowane, a ich właścicielem jest po prostu posiadacz. Znacznie ułatwia to przeniesienie ich na innego nabywcę, dlatego też tylko ten rodzaj akcji jest przedmiotem obrotu na giełdzie.

To jeszcze nie wszystko.

Akcje dzielimy jeszcze na zwykłe i uprzywilejowane. Dzięki pierwszym uzyskujesz następujące prawa:

• uczestnictwo i głos w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy,
• udział w zysku wypracowanym przez spółkę,
• pierwszeństwo kupna nowych akcji spółki.

Natomiast posiadacz akcji uprzywilejowanych może liczyć na dodatkowe uprawnienia (np. co do wartości dywidendy czy liczby głosów na walnym zgromadzeniu).

Tutaj przeczytasz jak kupić akcje.

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami finansowymi. Wykorzystanie dźwigni finansowej niesie ze sobą wysokie ryzyko.
79.17% inwestorów detalicznych traci pieniądze, handlując kontraktami CFD u tego dostawcy.

Obligacje

Gdy kupujesz obligacje, stajesz się wierzycielem ich emitenta.

Innymi słowy: dajesz mu pożyczkę, a on w zamian zobowiązuje się do wypłaty procentowych zysków oraz zwrotu całej sumy na koniec umowy (czyli w okresie zwanym terminem wykupu).

Tutaj przeczytasz gdzie i jak kupić obligacje skarbowe.

Emitentem obligacji mogą być najróżniejsze podmioty, np.:

• Skarb Państwa,
• miasto,
• gmina,
• bank,
• prywatne przedsiębiorstwo,
• etc.

Co ciekawe, z punktu widzenia prawa obligacja jest bardziej uprzywilejowana. Co to znaczy? Że dany emitent najpierw spłaca wierzytelności, a dopiero po nich zajmuje się ewentualnym podziałem majątku na akcjonariuszy.

Ponadto obligacje uchodzą za papiery wartościowe o niższym poziomie ryzyka.

Więcej o obligacjach skarbowych przeczytasz tutaj.

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami finansowymi. Wykorzystanie dźwigni finansowej niesie ze sobą wysokie ryzyko.
79.17% inwestorów detalicznych traci pieniądze, handlując kontraktami CFD u tego dostawcy.

Gdzie inwestować w papiery wartościowe?
Ranking brokerów

Myślisz o inwestycji w papiery wartościowe spółek giełdowych? W takim razie wybierz pośrednika, u którego zrobisz to najwygodniej i najtaniej.

Poniżej znajdziesz ranking brokerów, którzy od długiego czasu prześcigają konkurencję w naszych testach.

Papier wartościowy i jego rodzaje — podsumowanie

Wiesz już, jakiego rodzaju papierów wartościowych możesz spodziewać się na rynku.

Mają nie tylko różny charakter prawny, ale również (w zależności od typu) cechują się innym ryzykiem inwestycyjnym.

Jeśli zależy ci na bezpieczeństwie, najlepszym rozwiązaniem będą obligacje Skarbu Państwa. Jeśli jednak preferujesz większy potencjał zysku, postaw na akcje.

Jednak pamiętaj, że wiele zależy również od pośrednika, u którego dokonujesz transakcji. Dobry broker (np. eToro) cechuje się niskimi opłatami i wygodą użytkowania, dzięki czemu zarabiasz więcej, a inwestycje nie sprawiają kłopotów.