Podatek od Kryptowalut w Polsce: Od Zysku, Dochodowy czy PCC? Jak Odprowadzić?

Kryptowaluty zyskują coraz większą popularność. Stają się nie tylko środkiem płatniczym w wirtualnym handlu, ale także sposobem na uzyskanie znacznych dochodów.

Jednak — ponieważ mają one zupełnie inny charakter niż tradycyjne pieniądze — ludzie zajmujący się ich obrotem nie mają pewności, czy obowiązuje jakikolwiek podatek od kryptowalut.

Odpowiedź brzmi: tak, obowiązuje. Co jeszcze ważniejsze, od 2019 roku nastąpiła zmiana w sposobie rozliczania przychodu z handlu walutą wirtualną.

Jak więc rozliczysz się z fiskusem, aby nie wpaść w kłopoty z prawem? O tym przeczytasz w artykule.

Podatek od Kryptowalut: Najpopularniejsze Oferty 2024

Podatek od Kryptowalut: Najlepsze Giełdy 2024

Gdzie zarabiać na kryptowalutach? Ranking brokerów

Skoro prawo zobowiązuje cię do zapłaty podatku od obrotu kryptowalutami, najlepiej zrobisz, jeśli zminimalizujesz koszty handlu za pomocą dobrego (i taniego) usługodawcy.

Tak się składa, że brokerzy online zapewniają maksymalną wygodę i przystępność, jeśli chodzi o handel cyfrową walutą i innymi aktywami.

Poniżej znajdziesz ranking aktualnie najlepszych pośredników tego typu.

Rozliczenie podatkowe od walut wirtualnych — PIT 38

Twoim obowiązkiem jako podatnika jest rozliczenie w rocznej deklaracji podatkowej wszystkich przychodów i kosztów, które wiążą się z transakcjami kryptowalutami.

Zrobisz to poprzez PIT-38, w rubryce „kapitały pieniężne”.

W tym miejscu należy pamiętać, że zarówno przychodów, jak i kosztów uzyskania przychodów z kryptowalut nie rozliczasz łącznie z innymi kapitałami pieniężnymi.

Co to znaczy? Że:

1. przychody z kryptowalut sumujesz osobno. Aktualne prawo nie pozwala na łączenie ich przychodami z innych aktywów (np. akcji czy obligacji);
2. adekwatnie do punktu 1., koszty uzyskania przychodów z kryptowalut sumujesz wyłącznie z innymi kosztami z kryptowalut. Nie łączą się z kosztami z innych aktywów, które należą do „kapitałów pieniężnych”;
3. dochód z kryptowalut (różnicę przychodu i kosztów), czyli podstawę opodatkowania, również rozliczasz osobno. Służy do tego dodatkowa rubryka w PIT-38;
4. jeśli w ujęciu rocznym wystąpi nadwyżka kosztów względem przychodów, nie sumujesz jej z podobną nadwyżką z innych aktywów. W przypadku kryptowalut nie występuje też zjawisko „straty podatkowej”, o czym przeczytasz nieco dalej.

Podatek od kryptowalut w działalności gospodarczej

Prowadzisz transakcje za pomocą kryptowalut w ramach prowadzonej działalności gospodarczej? Wiedz, że mimo to z fiskusem wciąż rozliczasz się poza działalnością. Obliczasz przychód i koszt w taki sam sposób, o jakim pisaliśmy powyżej.

Wynikają z tego dwie bardzo ważne kwestie — mianowicie:

1. PIT-36, PIT-36L i PIT-28 odpadają. Nie możesz kupić kryptowalut w obrębie działalności gospodarczej, czyli tym samym nie rozliczysz tego wydatku łącznie z przychodami przedsiębiorstwa. Innymi słowy: za pomocą waluty wirtualnej nie obniżysz wartości dochodu z działalności;
2. gdy płacisz kryptowalutami za towar, usługę lub prawo majątkowe (tzw. barter), każda ze stron zobowiązana jest prywatnie rozliczyć przychody i koszty z tej transakcji.

Jak wysoki jest podatek od kryptowalut?

Ponieważ traktujemy kryptowalutę jako prawo własności, obrót nią jest opodatkowany w 19 procentach podstawy. Opodatkowanie podlega tak zwanej „wartości czystego dochodu” (czyli przychód – koszty uzyskania).

W deklaracji podatkowej obliczasz podatek od różnicy wszystkich transakcji kryptowalutowych w roku podatkowym.

Wyjaśnijmy to sobie na przykładzie.

Powiedzmy, że w styczniu sprzedasz bitcoin za 20 tys. złotych, zaś w lutym kupisz ether za 10 tys. złotych. Odejmujesz jedno od drugiego i wychodzi ci 10 tys. złotych przychodu, od którego płacisz na koniec roku podatek.

Robisz to nie później niż do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym, który ma być rozliczony.

Tutaj przeczytasz o tym, jak kupić ether.

Kryptowaluta w systemie podatkowym

Pełna kontrola rynku kryptowalut przez system podatkowy jest praktycznie niemożliwa. Dlatego też przez dziesięciolecia ten środek płatniczy pozostawał poza zasięgiem fiskusa.

Dopiero od niedawna obrót bitcoinami i innymi walutami wirtualnymi jest opodatkowany.

Obowiązek ten odnosi się wyłącznie do sprzedaży i uzyskiwanych dochodów, natomiast nie obejmuje kopania.

Zgodnie z zapisem w art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT od sprzedaży nie jest jednak wymagany podatek VAT.

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami finansowymi. Wykorzystanie dźwigni finansowej niesie ze sobą wysokie ryzyko.
67% inwestorów detalicznych traci pieniądze, handlując kontraktami CFD u tego dostawcy.

Kwestia „straty podatkowej”

Strata podatkowa pojawia się wtedy, gdy koszty uzyskania przychodu są większe niż sam przychód. Wtedy podatnik ma prawo odliczyć ją od podatku w ciągu 5 następnych lat (zazwyczaj).

Jednak w przypadku zakupu kryptowalut działa to nieco inaczej.

Jeśli w zeznaniu rocznym twój przychód okazał się mniejszy niż koszty uzyskania przychodu z krypto, nadwyżka kosztów przechodzi na następny rok.

Co to znaczy? Że koszty poniesione podczas handlu kryptowalutami w 2020 roku, które wykraczają ponad przychód, możesz przenieść na 2021 r. W ten sposób obniżysz podstawę opodatkowania.

Co ciekawe, prawo nie określa ściśle, czy rozliczyć musisz się w roku bezpośrednio następnym. Teoretycznie oznaczałoby to, że istnieje możliwość kumulacji nadwyżki kosztów z kilku lat, by później odliczyć całą sumę od przychodu.

Jak ustalić wysokość i datę uzyskania przychodu?

Przychody z zysków kapitałowych w przypadku kryptowalut to przychody z wymiany kryptowalut na środki płatnicze, towary, usługi lub prawa własności inne niż kryptowaluty albo z uregulowania innych zobowiązań walutą wirtualną. W skrócie: transakcja sprzedaży lub wymiany podlega opodatkowaniu.

Rozumiemy przez to, że podatek obliczasz od:

• sprzedaży kryptowalut na giełdzie (z tym, że liczy się tu wartość środków pieniężnych po przeliczeniu na złotówki wedle średniego kursu NBP z dnia, który poprzedzał datę sprzedaży);
• wymiany barterowej (wtedy liczy się wartość towaru, usługi lub prawa własności, za które zapłacisz kryptowalutami).

Data rozpoznania przychodu to moment, w którym środki ze sprzedaży pojawią się na rachunku giełdy kryptowalut. Błędem jest wyliczanie przychodu dopiero wtedy, gdy pieniądze trafią na twój rachunek bankowy.

Wymiana jednej kryptowaluty na inną kryptowalutę nie sprawia, że musisz wyliczać przychód. Tak samo nie rozliczasz podatku, gdy w trakcie posiadania zmienia się kurs kryptowaluty. Przeczytaj więcej o kantorze do wymiany kryptowalut.

Jak ustalić wysokość kosztów i datę ich poniesienia?

Jak już wiesz, od przychodu możesz odliczyć koszty poniesione z tytułu zakupu kryptowaluty. Jednak zrobisz to tylko wtedy, gdy wiesz, co prawo polskie uznaje za koszt. Są dwie rzeczy, które się do tego terminu klasyfikują.

Kosztami uzyskania przychodu w przypadku kryptowalut nazywamy:

• koszty nabycia walut wirtualnych, ale wyłącznie bezpośrednie (np. wartość kryptowaluty, prowizja od transakcji, etc.);
• koszty zbycia walut wirtualnych — tym razem bez związku bezpośredniego (czyli podciągniesz pod to nie tylko prowizję sprzedażową, ale również ogłoszenie sprzedaży czy chociażby przygotowanie umowy sprzedaży).

Natomiast data poniesienia kosztów zależy od kontrahenta. Jeśli jest anonimowy, uznajesz za nią dzień obciążenia rachunku. Zaś jeśli jest jawny, data równa się dacie wystawienia faktury, rachunku lub podobnego dokumentu.

W przypadku jego braku liczy się dokument wewnętrzny lub data płatności (jeśli nastąpiła przed wystawieniem owego dokumentu).

Transakcja barterowa

W przypadku wymiany towar za towar (czyli waluta wirtualna za towar, usługę lub prawo majątkowe) czasem dochodzi do sytuacji, w której łączy się rozliczenie kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej i prywatnej.

Jak z tego wybrnąć?

Jest tylko jeden sposób. Pomimo tego, że nabędziesz coś za kryptowaluty, w firmie nie wystąpią koszty uzyskania przychodów. Zamiast nich pojawi się przychód prywatny. Działa to adekwatnie również w drugą stronę.

Prawdopodobnie zrozumiesz to lepiej na przykładzie.

Wyobraź sobie, że wystawiasz fakturę na 50 tys. złotych, ale kontrahent płaci ci równowartość tej sumy w kryptowalucie bitcoin. Wtedy normalnie rozliczasz przychód w wysokości 50 tys. złotych w ramach działalności gospodarczej.

Jednak gdy zechcesz później sprzedać bitcoin, przychód rozliczasz już prywatnie, bez kosztów nabycia.

Dlaczego?

Bo koszty uzyskania przychodów (czyli koszt wykonania usługi) już rozliczyłeś w firmie.

Dokument potwierdzający koszty uzyskania przychodu

Przy obrocie kryptowalutami bardzo często będziesz posługiwać się dokumentami wadliwymi, czyli z niepełnymi informacjami.

Taka praktyka pojawia się szczególnie często po stronie giełd kryptowalut, które mają tendencję do nie 

podawania danych sprzedawcy.

Czy koszty należy rozliczać pomimo braku przychodu?

Tak, w PIT-38 wpisujesz koszty uzyskania przychodu z kryptowalut nawet wtedy, jeśli nie odnotujesz żadnego przychodu. Jest to wyjątek, jeśli chodzi o rubrykę „kapitałów pieniężnych”.

Dlatego nie dziw się, gdy w PIT-38 znajdą się koszty nabycia krypto, ale żadnej informacji odnośnie przychodów z tytułu sprzedaży.

W kolejnym roku może być odwrotnie — same przychody bez jakichkolwiek kosztów.

Oto przykład:

W 2018 r. kupujesz bitcoina za 30 tys. złotych. W PIT-38 wpisujesz tylko koszty uzyskania przychodu, czyli 30 tys. złotych.

Natomiast w 2019 r. sprzedajesz bitcoina drożej, za 50 tys. złotych. Wpisujesz w PIT-38 przychód rzędu 50 tys. złotych.

Możesz też przenieść koszty z poprzedniego roku, co dałoby dochód równy 30 tys. złotych.

Jak uniknąć podatku od dochodu z waluty wirtualnej?

To pytanie musiało paść prędzej czy później. W końcu nikt nie lubi oddawać sporej części zarobku do urzędu skarbowego.

Niestety odpowiedź nie zadowoli tych, którzy liczyli na jakiś magiczny sposób ominięcia podatku od transakcji kryptowalutami.

Jeśli chodzi o całkowite uniknięcie kontaktu z fiskusem — to niemożliwe. Oczywiście możesz próbować, ale uczciwie ostrzegamy, że miganie się od podatku to przestępstwo. O ile nie interesuje cię konflikt z prawem, lepiej o tym nie myśl.

Jednak to powiedziawszy musimy dodać, że istnieją pewne metody, dzięki którym odwleczesz podatek w czasie lub go zmniejszysz.

Czytaj dalej, a dowiesz się, na czym polegają.

Metoda 1: Odkładanie podatku na później

Jako że podatek od waluty wirtualnej wiąże się z dochodem (różnica pomiędzy przychodem i kosztem), płacisz go tylko w sytuacji, w której rzeczywiście wystąpił dochód. Dlatego jeśli chcesz uniknąć wpłaty do urzędu skarbowego w danym roku, po prostu nie spieniężaj posiadanych kryptowalut ani nic za nie nie kupuj.

Oczywiście wiąże się z tym pewne ryzyko. Jeśli np. kurs bitcoina podskoczył o 30%, a ty go nie sprzedasz, możesz na tym stracić. Co prawda unikniesz podatku w danym roku, ale ominie cię okazja do zysku. Tutaj sprawdzisz aktualne prognozy kursu BTC.

Jednak i na ochronę zysku bez płacenia podatku znajdzie się sposób — mianowicie: stablecoiny. Są to kryptowaluty, które utrzymują stabilny kurs, bo np. naśladują kurs dolara amerykańskiego (np. Tether).

Wymień bitcoina na któryś ze stablecoinów, a zabezpieczysz zysk bez płacenia podatku.

Niestety to rozwiązanie nadal nie niweluje ryzyka całkowicie. Zawsze istnieje jakaś szansa, że stable coin straci stabilność i jego wartość spadnie, co uderzy cię po kieszeni.

Metoda 2: Obniżenie podatku poprzez zwiększenie kosztów uzyskania przychodu

Organy podatkowe nie każą ci łączyć kosztów uzyskania przychodu z konkretnymi przychodami. Znaczy to, że nie musisz ich rozliczać dopiero wtedy, gdy sprzedasz kryptowalutę.

Jak już wiesz z jednego z wcześniejszych nagłówków, koszty wykazujesz na bieżąco w każdym roku.

Otwiera to przed tobą zupełnie nowe możliwości, jeśli chodzi o redukcję wysokości kwoty opodatkowania. Dlaczego? Ponieważ możesz zmniejszyć przychód kupnem nowych kryptowalut.

Oto przykład:

W danym roku sprzedajesz bitcoina za 10 tys. złotych, co stanowi twój przychód. Jednak w tym samym roku kupujesz ether za 5 tys. złotych, czyli generujesz koszty. W efekcie dochód (przychód – koszt) z kryptowalut wyniesie 5 tys. złotych i to od tej sumy odliczysz podatek.

Przykład pokazuje również, że w rozliczeniu rodzaj kryptowaluty nie ma znaczenia. Odejmujesz koszty od przychodów z wszystkich walut wirtualnych, niezależnie od tego, czy był to bitcoin, ether, litecoin, etc.

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami finansowymi. Wykorzystanie dźwigni finansowej niesie ze sobą wysokie ryzyko.
67% inwestorów detalicznych traci pieniądze, handlując kontraktami CFD u tego dostawcy.

Podatek od kryptowalut — podsumowanie

Weź pod uwagę, że zarówno kryptowaluty, jak i rynek z nimi związany to wciąż bardzo młode wynalazki. Dlatego sposób zapłaty podatku od osób fizycznych i działalności gospodarczej może jeszcze ulec zmianie.

Jest to więcej niż prawdopodobne.

Jeśli nie masz pewności, że dobrze rozliczasz się z urzędem skarbowym, zawsze możesz skorzystać z pomocy dobrej firmy prawniczej lub doradcy podatkowego. Dzięki temu dowiesz się na 100%, że w żaden sposób nie przekraczasz litery prawa i nie stworzysz sobie jakichś kłopotów z tego tytułu.

Poza tym pamiętaj, że zawsze możesz inwestować w kryptowaluty za pośrednictwem brokera. Tutaj przeczytasz, w jakie kryptowanuty inwestować.

Dla przykładu Binance jest przystępny dla początkujących i umożliwia handel prawdziwą walutą wirtualną.

Wysokość podatku od zysku z obydwu instrumentów finansowych jest taka sama.