Inwestowanie w ETF-y

Rynki finansowe, w obecnych czasach, oferują potencjalnym inwestorom rozległy wachlarz dostępnych instrumentów finansowych o różnorodnym poziomie płynności, ryzyka oraz możliwej do osiągnięcia stopy zwrotu. Dynamiczny rozwój globalnego rynku finansowego na przestrzeni ostatnich 20 lat mocno zróżnicował jego ofertę. To spowodowało, że instrumenty osiągające lepsze wyniki od tradycyjnych walorów, zyskały zainteresowanie inwestorów. Do nich z pewnością można zaliczyć instrumenty o nazwie Exchange Traded Funds (ETF).

Historia wspólnego inwestowania wywodzi się z XIX wieku i została zapoczątkowana w Europie oraz Stanach Zjednoczonych w momencie powstawania pierwszych funduszy inwestycyjnych o charakterze zamkniętym (closed-end investment trust). Pierwszą instytucją, która podjęła się ulokowaniem zebranych środków w aktywa finansowe była Societe Generale de Belgique, którą utworzył król belgijski Wiliam I w 1822 roku. Ten sposób inwestowania szybko zaczął się również upowszechniać w Wielkiej Brytanii za sprawą London Financial Association (1863 rok), a w kolejnych latach przez Foreign and Colonial Government Trust. Dopiero jednak silny rozwój gospodarki amerykańskiej, argentyńskiej i południowoafrykańskiej spowodował, że w latach 1887 – 1890 powstało ponad 100 podobnie działających instytucji.

Możliwość dywersyfikacji portfela przy użyciu stosunkowo niewielkiego kapitału (porównując to z samodzielnym inwestowaniem na rynku akcji ) to tylko jedna z zalet podmiotów zbiorowego inwestowania. Za ta formą lokowania aktywów przemawiają także relatywnie niskie koszty otrzymania wybranej ekspozycji oraz opcja natychmiastowego wyjścia z inwestycji bez straty wypracowanego wyniku. To wszystko stało za wysoką popularyzacją funduszy głównie w Stanach Zjednoczonych. Oczekiwania inwestorów, powierzających swój kapitał osobom odpowiedzialnym za zarządzanie, od lat oscylują wokół trafnego wyboru spółek wypłacających dywidendy, zabezpieczenia zysków bez stosowania agresywnej spekulacji oraz ochrony powierzonego kapitału.

Dzięki efektowi skali fundusze są w stanie efektywniej zarządzać powierzonymi im pieniędzmi. Składa się na to zmniejszenie poziomu ryzyka oraz kosztów procesu inwestycyjnego. Należy wspomnieć, że podmioty te charakteryzują się wysokim stopniem płynności, są z reguły powszechnie dostępne (fundusze otwarte) oraz cechuje je stosunkowo duża transparentność. Fundusze inwestycyjne cieszyły się niezwykle dużym zainteresowaniem w ostatnich 20 latach. W latach 1992-2011 wartość aktywów znajdujących się w portfelu tych podmiotów wzrosła siedmiokrotnie .

Na koniec 2011 roku kapitalizacja ogólna wynosiła 24 bln USD. Obecna oferta funduszy inwestycyjnych wzrosła trzy krotnie w porównaniu do okresu sprzed 20 lat. Tak duża dynamika wzrostu to efekt wysokiego zainteresowania zbiorowym lokowaniem pieniędzy oraz rozwój globalnego rynku finansowego. Za sukcesem tym stała również wzrost świadomości inwestorów, którzy coraz częściej dostrzegali korzyści jakie płynęły z tej formy lokowania wolnych środków.

Za rozwojem tego sektora inwestycyjnego obok dużej wartości zarządzanych aktywów oraz wysokiej liczebności samych funduszy stała poprawa jakościowa samych produktów. Na rynku przez ostanie kilkanaście lat wzrosła liczba dostępnych dla klientów strategii inwestycyjnych. Były one stosowane zarówno przez tradycyjne podmioty jak również przez fundusze alternatywne, które różnią się m.in. w zakresie celu działalności, polityki inwestycyjnej, płynności, stopnia dostępności czy różnych regulacji prawnych. Różnorodność funduszy (akcji, hybrydowe, dłużne, pieniężne, gotówkowe) dała możliwość inwestorom indywidualnym uzyskania ekspozycji swojego portfela na wybrane przez nich aktywa, dała szanse wyboru konkretnego segmentu rynku finansowego o odpowiedniej płynności. W ten sposób każdy inwestor jest w stanie osiągnąć odpowiedni dla siebie poziom zysku i akceptowalnego ryzyka.

Po 2008 roku , w którym nastąpiło załamanie na globalnym rynku finansowym, postrzeganie podmiotów wspólnego inwestowania znacząco się zmieniło. Lata 20082010 odpływ kapitału z funduszy aktywnie zarządzanych był na poziomie 125 mld. dolarów, co przewyższyło kwotę wpłat w tym okresie. Część inwestorów zaczęło coraz bardziej interesować się instrumentami, których celem było odwzorowanie stopy zwrotu danego aktywa finansowego. W okresie 2008-2010 do funduszy typu Exchange Traded Funds (ETF) wpłynęło 614 mld dolarów netto. Rosnąca świadomość inwestorów, głównie amerykańskich, powodowała, że wybór funduszy pasywnie zarządzanych stawał się normą. Zaczęto dostrzegać, że aktywnie zarządzane fundusze nie są w stanie pokonać swoich benchmarków, ze względu chociażby na relatywnie wysokie koszty.

Aktywne oraz pasywne podejście do zarządzania portfelem inwestycyjnym

Istnieje pewna teoria efektywności rynków kapitałowych, która mówi, że nie jest możliwe osiągnięcie wyższej stopy zwrotu z zainwestowanego kapitału w papiery wartościowe w długim horyzoncie czasowym od stopy zwrotu z portfela rynkowego – czyli indeksu giełdowego. Teoria ta mówi również, że ceny papierów wartościowych w niemal stu procentach odzwierciedlają informacje dostępne na rynku, natomiast próby wykonywania analizy rynkowej w celu znalezienia najbardziej efektywnej spółki do kupna lub sprzedaży nie są potrzebne, a działania takie generują tylko koszty.

Rozwój nowej formy zarządzania portfelem inwestycyjnym, czyli zarządzanie pasywne, można powiedzieć, że wywodzi się z powyższej teorii. Coraz bardziej powszechną metodą w zarządzaniu portfelem jest wzorowanie na danym indeksie. W celu uzyskania stopy zwrotu zbliżonej do wyniku danego indeksu należy dokonać zakupu papierów wartościowych budujących indeks w odpowiednich proporcjach.

Zarządzanie pasywne ma na celu powielanie zawartości indeksu bazowego. Odbywa się to poprzez zakup odpowiednich instrumentów w odpowiednich proporcjach, w jakim są uwzględnione w danym indeksie. Strategia ta zwana inaczej buy and hold – kup i trzymaj, pozwala na osiągnięcie wyniku zbliżonego do stopy zwrotu konkretnego indeksu.

Na powyższej filozofii inwestycyjnej oparte są zyskujące na popularności produkty inwestycyjne ETF. Pomimo, iż niejednokrotnie badania wykazują przewagę podejścia pasywnego nad aktywnym, nadal prawie 70% europejskiego rynku stosuje strategię – buy and sell. Często podwaliną takiego podejścia inwestycyjnego jest założenie, że rynek nie funkcjonuje efektywnie, co daje możliwość uzyskania wyniku lepszego niż rynkowy.

Popierający tę teorię zakładają, że zarządzający portfelem inwestycyjnym opierają swoje decyzje o wnikliwą analizę rynkową poprzez skuteczne wykorzystanie dostępnych narzędzi. Potrafią oni zidentyfikować czy dany walor znajduje się w stanie niedowartościowania lub przewartościowania. Teoria ta udowadnia, że stosując tę technikę istnieje możliwość stworzenia portfela, którego oczekiwana stopa zwrotu będzie wyższa niż ta sama wartość rynku papierów wartościowych zakładając pewien poziom ryzyka systematycznego.

Termin i istota Exchanged-Traded Funds

ETF jest funduszem inwestycyjnym otwartym. Charakteryzuje się emisja tytułów uczestnictwa, które są notowane na giełdzie papierów wartościowych. To co cechuje ETF to pasywne zarządzanie, zaś głównym celem tego waloru jest jak najdokładniejsze odwzorowanie wskazanego indeksu. Miziołek podkreśla, że definicja ta nie oddaje wszystkich cech tego instrumentu, jednak wyszczególnia dwa główne zalety tego podmiotu, a mianowicie udział w notowaniach giełdowych oraz silna replikacja określonego waloru.

Nazwę ETF niektórzy – oczywiście wyłącznie w celach marketingowych – tłumaczą jako Easy to use, Transparent, Flexible, czyli prosty w użyciu, przejrzysty, elastyczny, co bardzo dobrze oddaje charakter instrumentu.

Instrument ten w swoim portfelu inwestycyjnym posiada różnego rodzaju klasy aktywa, zarówno akcje, instrumenty z rynku długu oraz inne instrumenty finansowe w takich proporcjach, aby dokładnie odzwierciedlić konkretny indeks, który jest przez niego replikowany. Tytuły uczestnictwa, które emituje ETF (z ang. creation units) są przedmiotem obrotu giełdowego, a w ich posiadanie mogą wejść inwestorzy indywidualni.

Należy pamiętać, że tytuły uczestnictwa ETF to nic innego jak udziałowe papiery wartościowe na okaziciela. Ich charakterystyka upodabnia je do instrumentów finansowych typu akcje emitowane przez spółki akcyjne czy certyfikaty inwestycyjne, których emitentem są tradycyjne fundusze zamknięte. To również papiery wartościowe reprezentujące jednakowe prawa majątkowe. Oznacza to, że zarówno inwestorzy instytucjonalni, jak i inwestorzy indywidualni mogą korzystać z prawa do dywidendy z instrumentów finansowych, które wchodzą w skład portfela ETF.

Tworzenie, emisja oraz umorzenie Exchanged – Traded Funds

Jednostką tworzącą ETF jest spółka inwestycyjna – sponsor funduszu (fund sponsor). Zadaniem spółki jest określenie celu inwestycyjnego funduszu – wskazanie odzwierciedlanego indeksu. Po określeniu celu, sponsor poszukuje inwestorów instytucjonalnych, zainteresowanych tytułami danego ETF. Inwestorami tymi są z reguły instytucje finansowe, m.in. banki, domy maklerskie, firmy doradztwa finansowego. Rynek finansowy wyodrębnił kilka etapów powstawania exchange-tradedfunds. Proces ten składa się z 4 części:

Etap 1: – Sponsor funduszu(fund sponsor) określa cel inwestycyjny danego ETF poprzez wybór indeksu (np. S&P500), którego skład odzwierciedlony będzie w funduszu; – Sponsor ETF-u poszukuje inwestorów instytucjonalnych, którzy zgodzą się zdeponowanie w danym funduszu posiadane instrumenty finansowe z koszyka indeksu. Na tej podstawie zostaną wyemitowane jednostki ETF.

Etap 2: – Inwestorzy instytucjonalni podpisują z założycielem ETF-u umowy partycypacyjne (participation agreements), w których mowa jest o o przekazaniu funduszowi ETF posiadanych przez nich instrumentów finansowych z indeksu; Następuje zdeponowanie instrumentów finansowych u sponsora funduszu.

Etap 3: – Sponsor funduszu emituje jednostki ETF; – Tytuły uczestnictwa przekazywane są instytucjom, które zdeponowały u sponsora funduszu instrumenty finansowe – podmioty te stają się posiadaczami jednostek ETF (creation unit holders);

Etap 4: – Spółki inwestycyjne utrzymują w swoich portfelach tytułu uczestnictwa ETF, wprowadzają ich część lub całość do obrotu giełdowego – Inwestorzy indywidualni mogą nabywać tytuły uczestnictwa ETF na giełdzie papierów wartościowych.

Największymi sponsorami w Stanach Zjednoczonych Ameryki są:

Black Rock (firma wykorzystuje znak towarowy iShares), State Street Global Advisors (symbol SPDR), Vanguard Group (VIPER), Invesco (Power Shares), ProFunds (ProShares), Van Eck (Market Vector), Wisdom Tree (Wisdom Tree ETF), Merrill Lynch (HOLDERS), Direxion (Direxionshares), Claymore Securities (Claymore ETF). Na Starym Kontynencie prym wiedzie BARCLAYS Global Investors (iShares), Lyxor Asset Management (Lyxor ETF).

Replikacja funduszy ETF

Ostatnie lata pokazują coraz większe zróżnicowanie funduszy ETF biorąc pod uwagę tylko rodzaj replikacji jakie te instrumenty stosują. Cel jaki stoi przed pasywnie zarządzanym funduszem to wierne naśladowanie stóp zwrotu indeksów rynku akcji, papierów dłużnych, towarowego oraz walutowego. Podmiot zarządzający stara się zbudować portfel funduszu ETF o niskim poziomie tzw. tracking error. Parametr ten to różnica między stopą zwrotu z portfela a stopą zwrotu replikowanego indeksu. Zarządzający ma możliwość zastosowania jednej z trzech metod replikacji : fizyczną, syntetyczną oraz hybrydową.

Pierwsza z nich – replikacja fizyczna (z ang. physical replication) – polega wyłącznie na naśladowaniu wybranego indeksu poprzez rzeczywiste włączanie do portfela instrumentów finansowych typu akcje bądź obligacje. Inny rodzaj funduszy, czyli ETF towarowe (z ang. Commodities ETFs) wykorzystując tę metodę nabywa towar w fizycznej postaci. Replikacja fizyczna odrzuca wykorzystanie przez podmiot derywatów – instrumentów pochodnych. Metodę odwzorowania fizycznego cechuje wysoki poziom transparentności. Oznacza to jasną politykę inwestycyjną. Zawartość portfela danego ETF jest podawana systematycznie. Dzięki temu inwestor jest w stanie porównać go ze składem replikowanego indeksu.

Podkategorią metody fizycznej jest tzw. pełna replikacja. Wyróżnia się ona tym, że podmiot nabywa wszystkie papiery wartościowe wchodzące w skład konkretnego indeksu, który to fundusz ETF naśladuje. Nie tylko rodzaje aktywów są identyczne. Zgodność występuje również pomiędzy udziałami poszczególnych aktywów w portfelu ETF oraz ich wagami w indeksie. Pełna replikacja dotyczy ETF zaangażowanych w aktywa o najwyższej płynności.

W przypadku rynku akcyjnego, dotyczy to głównie funduszy, które replikują indeksy, w skład których wchodzą przedsiębiorstwa o najwyższej kapitalizacji i wysokiej płynności. Przykładem może być amerykański indeks Standard and Poors 500, angielski FTSE 100 czy europejski EURO STOXX 50. Opisywana metoda jest częściej wykorzystywana w odwzorowaniu indeksów z ekspozycją na rynki krajów rozwiniętych, rzadziej rozwijających się. Wiąże się to również z poziomem płynności.

W przypadku gdy indeks, na którym opiera się ETF, zbudowany jest z dużej ilości instrumentów finansowych lub gdy płynność danego benchmarku jest niewielka, zarządzający funduszem rezygnuje z pełnej replikacji. Optymalna wówczas staje się metoda optymalizacji lub reprezentatywnej próbki. Strategia wówczas opiera się na nabyciu tylko ściśle określonej liczby papierów wartościowych danego indeksu w odpowiednich proporcjach. Wszystko po to aby wartość błędu odchylenia stopy zwrotu indeksu oraz portfela ETF była jak najmniejsza. Tracking error wynika z istnienia kosztów transakcyjnych jakie uwzględnia inwestycja w ETF. Do kosztów tych zaliczane są prowizje maklerskie, spread oraz podatki.

Fundusze ETF stosujące replikację syntetyczną (z ang. synthetic replication) określane są mianem swap-based ETFs. Technika polega na zawarciu kontraktu typu swap między dwiema stronami. Jedną stanowi bank inwestycyjny jako kontrpartner swapu, drugą stronę tworzy emitent tytułów uczestnictwa ETF.

Technika syntetyczna polega na skomponowaniu koszyka aktywów (koszyka referencyjnego) o podobnej naturze jak tych wchodzących w skład naśladowanego indeksu i dołączeniu transakcji wymiany z innym podmiotem.

Skład koszyka referencyjnego może być dowolny. Kontrakt swap pozwala wymienić wynik koszyka aktywów na stopę zwrotu indeksu giełdowego. Sposób replikacji syntetycznej cieszy się największą popularnością wśród światowych emitentów ETF. Zaletą tej techniki jest najlepszy stopień odwzorowania (najniższy tracking error).

Metody replikacji w światowych funduszach ETF

Od momentu pojawienia się pierwszych funduszy ETF na świecie, jedyną techniką replikacji była forma fizyczna. Początek jej zastosowania datuje się na rok 1993. Została ona wykorzystana na rynku amerykańskim przez fundusz SPDR S&P 500 naśladujący notowania indeksu S&P 500. Pierwsze wykorzystanie replikacji syntetycznej pojawiło się dopiero w 2001 na Starym Kontynencie.

Możliwość inwestycji w fundusze ETF w domach maklerskich

Domy Maklerskie umożliwiają pośrednie inwestycje w największe i najpopularniejsze na świecie fudusze ETF. Wszystko odbywa się za pomocą jednej platformy lub aplikacji mobilnej.

W ofercie znajdziesz kontrakty na ETF m.in. na największy fundusz inwestujący w fizyczne złoto czy replikujący amerykańskie spółki technologiczne (Apple, Amazon, Facebook). Interesuje cię sektor IT i wierzysz w dalszy jego rozwój – wybierz VanguardInformation Technology ETF . Inwestycje wykorzystują niewielka dźwignię finansową – oznacza to mniejsze zaangażowanie kapitału.

cz2.

ETF – pasywnie zarządzane fundusze inwestycyjne będące przedmiotem obrotu na giełdach na tych samych zasadach, co tradycyjne akcje, są jednym ze sposobów uzyskania ekspozycji na akcje bez konieczności ponoszenia nadmiernego ryzyka związanego z obrotem na giełdzie.

ETF (Exchange Traded Fund) to pasywny fundusz odzwierciedlający zachowanie instrumentu bazowego, charakteryzujący się niskimi opłatami w porównaniu do tradycyjnych funduszy inwestycyjnych. Instrumentem bazowym może być indeks, konkretna branża, surowce lub kursy walut. ETF są popularne wśród inwestorów zagranicznych, o czym świadczy fakt, że w kwietniu 2017 r. Wartość aktywów zarządzanych przez ETF przekroczyła 4 bln USD.

Jako coraz bardziej popularny produkt fundusze ETF łączą korzyści i łatwość inwestowania w akcje z korzyściami płynącymi z inwestowania w fundusze wspólnego inwestowania oraz dywersyfikację związaną ze śledzeniem funduszy za pośrednictwem gotowych produktów.

Na warszawskiej giełdzie notowane są 3 fundusze ETF – odzwierciedlające zachowanie indeksów DAX (Niemcy), S & P500 (Stany Zjednoczone) i WIG20. Wartość opłat za zarządzanie dla ETF na WIG20 wynosi 0,45% rocznie, a dla ETF na DAX i S & P500 tylko 0,15% -0,2% rocznie. W związku z tym koszty opłat za zarządzanie są zdecydowanie niższe niż w przypadku aktywnych funduszy inwestycyjnych, w których opłaty te często wynoszą 3-4% rocznie.

Największym centrum handlowym ETF jest NYSE, na którym notowanych jest prawie 1800 funduszy tego typu. Najpopularniejszym z nich jest SPDR S&P 500 ETF, który zarządza aktywami o wartości 270 miliardów dolarów. Oprócz funduszy ETF, których instrumentem giełdowym jest indeks giełdowy, znajdziemy również setki funduszy ETF koncentrujących się na określonych branżach. Możemy na przykład zainwestować w ProShares Spadek ETF sklepu detalicznego, który zyskuje, gdy cena akcji tradycyjnych sklepów spada, Global X Iconic US Brands ETF inwestuje w powszechnie znane marki lub Global X Lithium, inwestując w firmy zajmujące się wydobyciem litu , który jest niezbędny do produkcji baterii. Krótko mówiąc, możliwa liczba strategii inwestycyjnych opartych na funduszach ETF dostępnych na rynku amerykańskim jest nieograniczona.

Jednym ze zwolenników ETF jest Warren Buffett. W wywiadzie dla CNBC powiedział, że jednym z najlepszych sposobów na gromadzenie kapitału na emeryturę jest inwestowanie w tani fundusz oparty na indeksie S & P500. Opłaty pobierane przez aktywne fundusze zabierają dużą część zysku, a praktyka pokazuje, że większość zarządzających funduszami nie jest w stanie pokonać zwrotu z rynku.

Zalety inwestowania w ETF-y

• Dywersyfikacja portfela – przy zakupie jednostki ETF nasz zysk lub strata zależy od ceny akcji kilkudziesięciu, a nawet kilku tysięcy spółek. Dzięki temu nie jesteśmy narażeni na ryzyko straty w wyniku bankructwa jednego z nich.
• Niskie opłaty – najczęściej nie przekraczają 0,5% rocznie, dlatego są znacznie niższe niż w przypadku aktywnie zarządzanych funduszy inwestycyjnych. Dzięki temu jesteśmy w stanie osiągnąć wyższą stopę zwrotu.
• Fundusze ETF można inwestować za pośrednictwem IKE / IKZE – dzięki temu, budując kapitał na emeryturę, możesz dodatkowo uniknąć podatku od zysków kapitałowych i zmniejszyć podstawę opodatkowania PIT.
• Wymagają od inwestora poświęcenia niewielkiej ilości czasu – inwestując w określone firmy, musimy poświęcić czas na ich analizę, analizę sektora, w którym działają, oraz bieżące śledzenie informacji z rynku. Inwestując w ETF uzyskujemy zwrot z inwestycji na rynku, bez konieczności analizowania spółek.

Wady inwestowania w ETF-y

• Niska płynność – ETF notowane na GPW charakteryzują się niskim obrotem, dlatego w przypadku dużych spadków na rynku możemy mieć problem ze sprzedażą jednostek po korzystnej cenie.
• Ryzyko walutowe – inwestując w ETF, które odzwierciedlają zachowanie indeksów zagranicznych, jesteśmy narażeni na ryzyko walutowe. W najgorszym przypadku, nawet pomimo dużych wzrostów indeksów zagranicznych, możemy osiągnąć stratę w wyniku umocnienia polskiej waluty.
• Inwestując za pośrednictwem polskiego biura maklerskiego w zagraniczne fundusze ETF, musimy wziąć pod uwagę stosunkowo wysoką prowizję minimalną, podobnie jak inwestycje w akcje spółek zagranicznych.

Podsumowując, fundusze ETF to interesujący sposób długoterminowego inwestowania, który często może zaoferować wyższy zwrot niż aktywnie zarządzane fundusze inwestycyjne lub portfel twojego wyboru. Jednak ETF notowane na GPW charakteryzują się niską płynnością, a zagraniczne wiążą się z wyższymi minimalnymi prowizjami i ryzykiem walutowym.