Kurs walutowy lub cena danej waluty wyrażona w innej walucie jest podstawową koncepcją ekonomiczną na rynku walutowym. Jednak nie wszyscy wiedzą, że ekonomiści wyróżniają kilka rodzajów.
Klasyczna szkoła dzieli je na zmienne kursy (całkowicie zależne od mechanizmów rynkowych) i sztywne kursy (zależność między daną walutą a inną zależy od państwa). Z czasem pojawiły się również mieszane stawki – w których wartość danej waluty jest częściowo odgórna, określana przez odpowiednie instytucje, a częściowo przez rynek walutowy.
Dzisiaj możemy wyróżnić następujące rodzaje kursów walutowych:
- system kursów walutowych bez własnej waluty (dolarizacja, unia walutowa),
- kantor,
- stały kurs walutowy związany z koszykiem walut lub jedną walutą,
- ustabilizowany system kursów walutowych,
- pełzanie ustalonego kursu,
- stały kurs walutowy – waha się z powodu gry podaży i popytu, zakres wahań jest ściśle określony,
- system kursów pełzających,
- stały kurs walutowy w przedziale wahań,
- system kursów walutowych bez jasnej definicji,
- płynny kurs walutowy.
Umocnienie i osłabienie waluty – co to znaczy?
Koncepcje te dotyczą zmiennego kursu walutowego, w którym notowania zmieniają się w zależności od sytuacji rynkowej. Oznaczają wzrost lub spadek siły nabywczej danej waluty w rozliczeniach międzynarodowych. Wzmocnienie waluty (terminem profesjonalnym jest aprecjacja) to spadek kursu walutowego, tj. wzrost wartości.
Przykład: 1 euro kosztuje 4,25 zł. Złoty umacnia się, a kurs euro spada do 4,23 zł za 1 euro, co zwiększa wartość (siłę nabywczą) złotego
Osłabienie waluty to proces odwrotny. Amortyzacja polega na wzroście kursu walutowego, tj. spadku wartości.
Przykład: cena za 1 euro wynosi 4,25 PLN. Kurs wzrasta do 4,28 zł za 1 euro, co oznacza osłabienie złotego i spadek wartości jego siły nabywczej.
Możemy używać tych warunków równolegle w zależności od waluty, o której mówimy. Złoty może osłabić się w stosunku do euro, co oznacza jednoczesne umocnienie euro w stosunku do złotego.
Kto ustala wartość waluty?
W przypadku sztywnych kursów walutowych największy wpływ na wartość waluty ma państwo, a ściślej instytucja odpowiedzialna za politykę pieniężną (zwykle krajowe banki centralne, czasem ministerstwa finansów).
Mówiąc o płynnych kursach walutowych, nie można jednoznacznie zidentyfikować instytucji ani jednego czynnika odpowiedzialnego za ich wysokość. Wiele czynników ekonomicznych i politycznych ma duży wpływ na cenę takiej waluty. Najważniejsze to:
- dostawa walut obcych na rynku krajowym,
- popyt na waluty obce,
- różnice w stopach procentowych i stopach inflacji na rynku zagranicznym i krajowym,
- stopień kontroli waluty,
- Polityka pieniężna
- stan gospodarki kraju i jego partnerów gospodarczych,
- sytuacja międzynarodowa,
- napięcia polityczne.
Dobrym przykładem kursu mieszanego jest frank szwajcarski. Do stycznia 2015 r. Szwajcarski bank narodowy ustalał minimalną wartość w stosunku do euro. Decyzja o zniesieniu tej zależności spowodowała ogromne osłabienie złotego względem franka.
Przy stawkach mieszanych z reguły wartość pieniądza w rozliczeniach międzynarodowych określają wyżej wymienione czynniki, a zakres wahań jest ograniczony przez instytucję państwową – idealnym przykładem jest frank szwajcarski, który do 15 stycznia 2015 r. zależało od rynku finansowego, jednocześnie sztywno ustalając jego cenę minimalną w stosunku do euro, narzuconą przez Szwajcarski Bank Narodowy. Partnerem artykułu jest internetowe biuro wymiany walut Nordiqa, które oferuje natychmiastową wymianę walut online.
