Bank Anglii (ang. Bank of England – BoE) jest to bank centralny Wielkiej Brytanii. Jego siedziba znajduje się w centralnej dzielnicy finansowej City of London, zwany „strażnikiem brytyjskiego funta” (ang. the guardian of the British pound).
Bank Anglii jest to jedna z najstarszych i najbardziej prestiżowych instytucji finansowych, obecnie pełniąca funkcję banku centralnego i kiedyś również nadzoru bankowego. Bank powstał w 1694 r. (wcześniej istniał jedynie Bank Amsterdamski z roku 1609) z inicjatywy Williama Patersona. Początkowo był on dla angielskiej rodziny królewskiej sposobem gromadzenia funduszy państwowych. W zamian za zgodę na objęcie długu rządowego Bank Anglii otrzymał królewską licencję na wyłączne świadczenie usług bankowych (np. emisję banknotów, prowadzenie giełd papierów wartościowych).
Wzrost swoich rozmiarów i znaczenia Bank zawdzięczał między innymi boomowi gospodarczemu w Wielkiej Brytanii czasów rewolucji przemysłowej i rozwojowi imperium brytyjskiego. Ponieważ utożsamiany był z imperium pieniądza i cieszył się niebywałymi koneksjami („tradycyjny system korupcyjny”), był też często atakowany, szczególnie przez dostarczycieli darmowych usług bankowych, oskarżających Bank o wywoływanie inflacji przez nadmierną emisję pieniądza papierowego.
Choć Bank Anglii stopniowo tracił swoje przywileje, dzięki swojej dominacji na rynku i tak zyskiwał na znaczeniu. Mimo komercyjnych instynktów „Dama z Threadneedle Street” coraz częściej musiała działać w interesie kraju. Przy okazji odnowienia licencji w 1844 r. uczyniono ją strażnikiem standardu złota. Podczas paniki finansowej w latach 1847, 1856 i 1866 we własnym interesie oraz z poczucia odpowiedzialności podejmowała działania na rzecz swoich konkurentów – choć nie zawsze z entuzjazmem – właściwe dla pożyczkodawcy ostatniej instancji.
Jako że londyńskie City decydowało także o losach sektora finansowego za granicą, wpływy Banku wykraczały daleko poza lokalny rynek pieniężny. W 1873 r. Walter Bagehot w spójny sposób uzasadnił doktrynę, zgodnie z którą Bank Anglii powinien prowadzić politykę pieniężną poprzez zwiększone rezerwy płynności, bardziej profesjonalne zarządzanie i świadome stosowanie stopy redyskonta (określanej później jako stopa dyskontowa). Jednak Bank przyjął tę propozycję z niechęcią. W City panował zatem nastrój (być może zdrowej) ambiwalencji – aż do czasu nacjonalizacji Banku w roku 1946 (co ciekawe, z tych samych cyfr składa się rok jego założenia: 1694). W międzyczasie sytuacja zmusiła banki rozliczeniowe do utrzymywania większych rezerw, co być może zaszkodziło postępowi ekonomicznemu w Anglii. Bank Anglii był pierwszym bankiem centralnym świata. Można powiedzieć, że przemiana w coś, czym pierwotnie wcale nie miał być – ale został z konieczności – jest przykładem klasycznego angielskiego pragmatyzmu, „radzenia sobie” w każdej sytacji.
Siedziba Banku Anglii
Budowa Banku Anglii rozpoczęła się na ruinach starożytnej rzymskiej świątyni Mitry (Temple of Mithras), w dzielnicy Walbrook. Mitra był uważany za boga i patrona umów handlowych dlatego też to miejsce nie było przypadkowe. Czterdzieści lat później, w roku 1734 siedzibę banku przeniesiono na jej dzisiejsze miejsce na Threadneedle Street. Bank przebudował w XX wieku Herbert Baker, niszcząc większość fasady historycznej (XVIII-wiecznej) autorstwa Johna Soane’a.
Gmach, w którym bank mieści się od lat 30. XX wieku, ma siedem kondygnacji i ogromne skarbce leżące głęboko pod ziemią. Budynek zajmuje powierzchnię 12 000 metrów kwadratowych.
Niesłychana odpowiedzialność
Losy naszego systemu kredytowego i jego bezpieczeństwo
– to wszystko jest w rękach Banku Anglii. Od władz
jednej jedynej spółki akcyjnej zależy to, czy Anglia będzie
wypłacalna, czy też nie.
Walter Bagehot, Lombard Street, 1873
Założenie Banku Anglii – 27 lipca 1694 r.
Bank of England rozpoczął działalność 27 lipca 1694 r. jako prywatny bank, który miał działać jako bankier rządu. Został on założony przede wszystkim w celu finansowania działań wojennych przeciwko Francji. Król i królowa tego czasu, Wilhelm i Maria, byli dwoma z pierwotnych udziałowców.
Pierwotna Karta Królewska z 1694 r., przyznana przez króla Wilhelma i królową Marię, wyjaśniała, że bank został założony w celu “promowania dobra publicznego i pożytku naszego ludu”.
Zasadniczo, jest to do dziś używane w naszej obecnej misji: “Promowanie dobra ludu Wielkiej Brytanii poprzez utrzymywanie stabilności monetarnej i finansowej”.
Bank Anglii został otwarty dla biznesu 1 sierpnia 1694 r. w tymczasowym zakwaterowaniu w Mercers’ Hall w Cheapside. Dysponował personelem składającym się z zaledwie 17 urzędników i dwóch strażników.
