Ubezpieczając życie, zapewniasz sobie lub swojej rodzinie (uposażonym) wypłatę określonych w umowie ubezpieczenia świadczeń na wypadek zaistnienia określonych zdarzeń losowych (dożycie ustalonego wieku, trwały uszczerbek na zdrowiu, śmierć). Są różne typy ubezpieczenia na życie, ale generalnie jest to sposób na uchronienie siebie i bliskich przed spadkiem poziomu życia w razie nieszczęścia (utraty pracy, śmierci, inwalidztwa) oraz jeden z najpopularniejszych sposobów zapewnienia sobie dodatkowej emerytury.
Zawierasz umowę z którymś z towarzystw ubezpieczeniowych, płacisz regularnie składki, a po upływie terminu ubezpieczenia (np. po przejściu na emeryturę) dostajesz swoją kasę z powrotem powiększoną o pewien zysk (różny w zależności od typu ubezpieczenia, ale zawsze powyżej inflacji).
W ubezpieczeniach na życie występują dwa elementy:
Pierwszy to ochronny, który zapewnia wypłatę świadczeń:
- – ubezpieczonemu – w przypadku trwałego uszczerbku na zdrowiu;
- – osobom przez niego upoważnionym (uposażonym) – w przypadku jego naturalnej śmierci lub śmierci w następstwie nieszczęśliwego wypadku.
Element ochronny ma zagwarantować środki finansowe bliskim ubezpieczonego na wypadek jego śmierci lub posiadaczowi polisy gdy straci zdrowie wskutek wypadku albo choroby. Wybór odpowiedniej polisy poprzedzony być musi oceną zakresu ochrony jaki oferowany jest w różnych rodzajach ubezpieczeń na życie.
Ochrona ubezpieczeniowa może obejmować m.in. następujące zdarzenia:
- śmierć naturalna oraz w następstwie wypadku
- utrata zdrowia w wyniku choroby lub wypadku
- leczenie szpitalne i ryczałtowy zwrot kosztów
- śmierć rodzica (opiekuna), które skutkuje rentą sierocą dla dziecka
- inwalidztwo dziecka, które skutkuje rentą
- niezdolność do pracy czyli ubezpieczenie składki w celu zwolnienia z kolejnych wpłat
Samodzielnie element ochronny może występować np. w następujących ubezpieczeniach:
- terminowym, tj. na czas określony
- na całe życie, tj. dożywotnim
- pełniących rolę polis dodatkowych
Drugi element to oszczędnościowy, którego przeznaczeniem jest zbieranie i pomnażane wpłaconych do towarzystwa pieniędzy, w celu zapewnienia kapitału po zakończeniu programu.
Polisa ubezpieczeniowa spełniać może rolę długoterminowego programu inwestycyjnego, który zakłada zbieranie i powiększanie (przez zyski z inwestycji) kapitału na zaspokojenie naszych potrzeb w przyszłości.;
W podjęciu decyzji pomoże ci odpowiedź na pytanie: jak ubezpieczenia na życie mogą wytworzyć kapitał?
Element oszczędnościowy występuje samodzielnie np. w następujących ubezpieczeniach:
- emerytalnych, tj. rentowych i na dożycie
- posagowych
- pełniących rolę polis dodatkowych
Łącznie oba elementy występują w programach oszczędnościowo-ubezpieczeniowych, tj. mieszanych, które są bardziej uniwersalne – dlatego są najczęściej nabywane – i występują w:
- ubezpieczeniach na życie z funduszem inwestycyjnym
- ubezpieczeniach mieszanych, tj. na życie i dożycie
- ubezpieczenia posagowe z elementami ochrony dziecka lub opiekuna
Nabywając ubezpieczenie na życie powinieneś określić swoje potrzeby i zdecydować się:
- jaki element – ochronny czy oszczędnościowy – jest ważniejszy dla ciebie
- czy w ubezpieczeniu powinien znaleźć się tylko jeden z nich czy oba razem
- w jakiej proporcji względem siebie powinny występować
- jaką strategię inwestycyjną realizują
Polisy ubezpieczeniowe na życie mogą mieć ściśle określony cel i zapewniać tylko ochronę lub tylko zyski z inwestowania wpłat. Mogą także – i te cieszą się największą popularnością – zawierać obydwa elementy. Wówczas do decyzji pozostaje kwestia wzajemnego ich wyważenia gdyż składka będzie wtedy dzielona w odpowiedniej proporcji.
Zalety ubezpieczenia na życie
- 1. Najważniejsza – zarówno gdy przeżyjesz planowany okres ubezpieczenia, jak i w razie twojej śmierci podczas jego trwania – świadczenie, czyli pieniądze wypłacone tobie albo twoim bliskim (uposażonym), będzie większe od sumy wpłacanych przez lata składek. To zresztą podstawowa zasada wszelkich ubezpieczeń – ci, którzy opłacają składkę, zrzucają się na tych, którym się coś przytrafiło.
- 2. Świadczenia nie obciąża ani podatek spadkowy, ani dochodowy (są nim obciążone tylko składki), nie podlega też ono zajęciu przez sąd.
- 3. W sytuacjach awaryjnych istnieje możliwość, by z ubezpieczenia skorzystać przed upływem terminu jego trwania, np. w czasie spłaty kredytu, gdy nie dajesz sobie rady z płaceniem rat.
- 4. Masz przymus oszczędzania. Gdy wpłacasz pieniądze do banku, nic cię nie zmusza do systematyczności – czasem możesz sobie odpuścić. Płacąc składki za polisę, oszczędzasz regularnie; tu nie ma przebacz.
Kieruj się także następującymi wskazówkami:
1. Jeśli dopiero co założyłeś rodzinę, czekasz na urodzenie dziecka, spłacasz kredyt mieszkaniowy (albo inny) i najważniejsze dla ciebie jest bieżące zabezpieczenie rodziny w razie jakiegoś nieszczęścia – pomyśl o ubezpieczeniu na wypadek śmierci. Zwróć uwagę na polisę terminową.
2. Jeśli do pierwszego warunku dorzucisz emeryturę, to pomyśl o ubezpieczeniu na życie i dożycie, czyli kapitałowym.
3. Gdy twoja sytuacja finansowa i rodzinna jest ustabilizowana, rozważ połączenie ochrony życia z oszczędzaniem na dodatkową emeryturę. Przyjrzyj się ubezpieczeniu kapitałowemu lub z funduszem inwestycyjnym.
4. Z kolei ubezpieczenie rentowe jest dobre dla ludzi starszych, którzy dożyli do końca okresu ubezpieczenia kapitałowego i potrzebują dodatku do emerytury.
Gdy już mniej więcej wiesz, co cię interesuje, spróbuj określić (w widełkach, od-do), jaka suma ubezpieczenia cię zadowoli. Eksperci sugerują, że w zasadzie powinna być ona zbliżona do minimum dwu-, a maksymalnie pięcioletnich zarobków ubezpieczonego. Pamiętaj jednak, że im jest ona wyższa, tym większą będziesz płacił składkę i tym lepszego zdrowia zażąda od ciebie ubezpieczyciel.
ZAPAMIĘTAJ!
Rozważając decyzję o kupnie polisy na życie, pamiętaj też, że wykupuje się ją na kilka, kilkanaście albo nawet kilkadziesiąt lat – licz się więc z wieloletnim stałym obciążeniem domowego budżetu.
Zastanów się, jakim płatnościom podołasz (przemyśl to w kontekście zawodowych perspektyw, np. będziesz awansować czy nie) oraz jaki sposób płacenia składek jest dla ciebie najwygodniejszy. Czy wolisz płacić mniejsze kwoty miesięcznie, czy większe – kwartalnie (to dobre rozwiązanie, gdy pracujesz na etacie i masz regularne dochody), a może wolisz płacić dużą sumę co pół roku albo nawet raz na rok?
Koniecznie zapytaj swojego doradcę
| 1. O warunki umów dodatkowych. Często są one inne niż warunki umowy głównej (np. górna granica wieku ubezpieczonego może być niższa). Sprawdź to w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU), które dostaniesz od agenta. |
| 2. Jakie rodzaje funduszy inwestycyjnych oferuje towarzystwo. Pomyśl, jak byś rozdzielił między nie swoje pieniądze. Dowiedz się, jak często można zmieniać ten podział bez dodatkowych opłat, a kiedy trzeba za to płacić i ile. |
| 3. Jaką roczną stopę zwrotu obiecuje ubezpieczyciel. W ubezpieczeniach z funduszem inwestycyjnym jest określana tzw. minimalna stopa zwrotu, czyli minimalny gwarantowany zysk, jaki przyniesie gromadzony przez ciebie kapitał. Przeważnie nie jest ona wysoka. |
| 4. Jakie są inne ograniczenia. Czasem zdarza się, że udział funduszu (np. gwarantowanego), który ustalisz na początku, możesz już tylko powiększać. |
| 5. Czy proponowane ubezpieczenie stwarza możliwość corocznej indeksacji, czyli rekompensowania inflacji. |
| 6. Dowiedz się, jak duże składki powinieneś płacić, żeby towarzystwo zagwarantowało ci taką ochronę. Porównaj to ze swoimi możliwościami. Jeśli np. składka na jaką cię stać nie wystarczy na zaplanowaną sumę ubezpieczenia, pomyśl, z czego zrezygnować. Zastanów się jednak dwa razy, zanim zadeklarujesz wyższe wpłaty. Ten dodatkowy wydatek będzie trwał wiele lat, a każda przerwa w opłacaniu składek, nawet jeśli nie doprowadzi do wygaśnięcia ubezpieczenia, zmniejszy twoje oszczędności i przyszłą emeryturę lub sumę ubezpieczenia. |
| 7. Spytaj o wysokość i częstotliwość opłat, które towarzystwo (oprócz składki), będzie potrącać za ubezpieczenie. Może to być opłata administracyjna za obsługę polisy, za kupno jednostki funduszu inwestycyjnego, za zarządzanie aktywami itp. Zapisz wszystkie informacje o opłatach. Zwróć uwagę, od czego są potrącane – od składki czy od kapitału zainwestowanego w fundusz inwestycyjny (tzw. aktywów), czy jeszcze w jakiś inny sposób. Oblicz, ile te opłaty pochłoną z sumy, którą wpłaciłbyś towarzystwu np. przez rok (często jest to kilka procent). To obliczenie ułatwi ci porównanie ofert firm. |
| 8. Upewnij się, czy i kiedy przysługują ci premie doliczane do sumy ubezpieczenia (pojawiają się one w niektórych ubezpieczeniach terminowych). |
| 9. Zapytaj o możliwość i warunki rezygnacji z ubezpieczenia oraz zaprzestania (np. czasowego) płacenia składek. Ubezpieczenie ma bowiem swoją wartość wykupu, oznacza to, że gdy po kilku latach (najczęściej dwóch) zrezygnujesz z ubezpieczenia, dostaniesz tylko małą część wpłaconych pieniędzy; reszta poszła na ochronę i obsługę ubezpieczenia. |
| 10. Dowiedz się, czy i kiedy możesz przestać płacić składki, a mimo to będziesz objęty ochroną. Zwykle gdy wartość wykupu już powstała, taka możliwość istnieje. Wówczas rolę składki odegrają zyski od kapitału, jaki dotąd wpłaciłeś. Jednocześnie towarzystwo odpowiednio zmniejszy sumę ubezpieczenia. Jeśli przerwa w opłacaniu składek nie była długa (dopytaj się o jej długość), możesz ponownie przystąpić do płacenia składek bez wykupywania nowej polisy. |
| 11. Weź od agenta ogólne warunki ubezpieczenia (OWU), czyli spis najważniejszych cech wybranego przez ciebie rodzaju ubezpieczenia. |
Od dokładnego poznania ogólnych warunków ubezpieczenia zależy twoja satysfakcja z niego.
Przestudiowanie OWU to jeden z najważniejszych momentów w wyborze polisy! Na czytanie musisz mieć sporo czasu, bo to strasznie skomplikowany dokument spisany w rozdziałach, artykułach i ustępach – jak kodeks – i naszpikowany fachową terminologią.
10 przykazań przy zawieraniu ubezpieczenia na życie
| 1. Zastanów się czy ten sposób oszczędzania i inwestowania jest dla ciebie. Decyzja nie może być przypadkowa; chodzi o duże pieniądze. |
| 2. Są różne typy ubezpieczenia na życie, ale generalnie jest to sposób na uchronienie siebie i bliskich przed spadkiem poziomu życia w razie nieszczęścia (utraty pracy, śmierci, inwalidztwa) oraz jeden z najpopularniejszych sposobów zapewnienia sobie dodatkowej emerytury. |
| 3. Co jest dla ciebie ważniejsze: ogólne zabezpieczenie rodziny, dodatkowa emerytura, oszczędności, ochrona na wypadek choroby, a może zabezpieczenie spłaty kredytu. Nim zdecydujesz się na konkretne towarzystwo, zastanów się, jakie są twoje potrzeby. W zależności od tego wybierasz typ ubezpieczenia. Powinieneś wiedzieć mniej więcej, czego chcesz już przed pierwszym spotkaniem z agentem. |
| 4.Im później się ubezpieczysz, tym mniej zyskasz, bo i suma ubezpieczenia, i wysokość składki zależą głównie od twojego wieku i stanu zdrowia oraz czasu trwania polisy. Najlepiej ubezpieczyć się zaraz po podjęciu pierwszej pracy. |
| 5. Jeśli wykonujesz niebezpieczny zawód lub uprawiasz takiż sport, licz się z tym, że będziesz płacił wyższe składki. W przypadkach skrajnych (także wtedy, gdy jesteś kiepskiego zdrowia) towarzystwo może ci nawet odmówić ubezpieczenia. |
| 6. Na co cię stać. Pamiętaj, że polisę na życie wykupuje się na kilka, kilkanaście albo nawet kilkadziesiąt lat – licz się więc z wieloletnim stałym obciążeniem domowego budżetu. Dwa razy pomyśl, nim zadeklarujesz wyższą składkę niż pierwotnie planowałeś. |
| 7. Jakie sumy ubezpieczenia dostajesz za podobne pieniądze. Porównaj dokładnie ofertę towarzystw. |
| 8. Co zawierają ogólne warunki ubezpieczenia, a zwłaszcza tzw. wyłączenia odpowiedzialności. OWU czytaj bardzo, bardzo uważnie. |
| 9. Jakie opłaty pobiera od ciebie towarzystwo za obsługę twojej polisy. Przeważnie nie są one zapisane w OWU. Dopytaj o nie agenta. |
| 10. Nigdy nie kłam ubezpieczycielowi – ani przy wypełnianiu wniosku o ubezpieczenie, ani kwestionariusza medycznego. Jeżeli twoje krętactwa wyjdą na jaw, z pieniędzy będą nici. |
