Przewaga absolutna

Przewaga absolutna, pojęcie ekonomiczne, które jest używane w odniesieniu do nadrzędnej zdolności produkcyjnej strony. W szczególności odnosi się ono do zdolności do produkowania określonego towaru lub usługi po niższych kosztach (tj. bardziej wydajnie) niż w przypadku innej strony. („Stroną” może być przedsiębiorstwo, osoba, kraj lub cokolwiek innego, co tworzy towary lub usługi).

Po raz pierwszy pojęcie przewagi absolutnej zostało wprowadzone w 1776 r. w kontekście handlu międzynarodowego przez Adama Smitha, szkockiego filozofa uważanego za ojca współczesnej ekonomii. W swojej monumentalnej pracy An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations („Bogactwo Narodów„) dowodził, że aby stać się bogatym, kraje powinny wyspecjalizować się w wytwarzaniu dóbr i usług, w których mają absolutną przewagę, oraz zaangażować się w wolny handel z innymi krajami, aby sprzedawać swoje towary. Zasoby danego kraju byłyby zatem jak najlepiej wykorzystane w produkcji dóbr i usług, w których kraj ma przewagę produktywności w porównaniu z innymi krajami – a bogactwo narodowe zostałoby zmaksymalizowane.

Smith zaproponował tezę jako alternatywę dla dominującego wówczas poglądu zwanego merkantylizmem, który faworyzował ścisłą kontrolę rządu nad handlem międzynarodowym i opierał się na zasadzie, że kraje powinny produkować jak najwięcej ze wszystkiego. Z czasem pogląd Smitha stał się znany jako teoria absolutnej przewagi w handlu i był dominującą teorią handlu do czasu, gdy David Ricardo, XIX-wieczny angielski ekonomista, opracował teorię przewagi komparatywnej.

Przykład przewagi absolutnej

1)

Pierwsza z nich dotyczy sytuacji, w której jeden kraj ma absolutną przewagę nad drugim w zakresie produkcji tylko jednego dobra, podczas gdy drugi kraj ma absolutną przewagę w zakresie produkcji drugiego dobra.

Kraj A ma absolutną przewagę w produkcji wina, podczas gdy kraj B ma absolutną przewagę w produkcji jabłek. Oznacza to, że oba kraje mogą specjalizować się i korzystać z wymiany. Kraj A będzie eksportować wino w zamian za import jabłek z kraju B i vice versa. W warunkach samowystarczalności zostanie ustanowiona krajowa relacja wymiany wina i jabłek.

W kraju A koszt produkcji wina wynosi 4:8 = 1 koszt produkcji jednej tony jabłek, podczas gdy w kraju B koszt produkcji jednej tony jabłek wynosi 3:6, lub 1 koszt produkcji wina. Całkowita produkcja obu towarów wzrośnie, jeżeli oba kraje zaczną specjalizować się w produkcji towarów, które mogą produkować taniej. Skutkiem tego będzie handel, który będzie korzystny dla obu stron.

Jeżeli stosunek wymiany handlowej wyniesie 1:1, korzyści odniosą oba kraje, tzn. 1 wino zostanie wymienione na 1 tonę jabłek. Kraj A odniesie korzyści, ponieważ otrzyma tonę jabłek za 4 jednostki nakładu pracy, aby wyprodukować jedno wino, które musiałby wyprodukować w kraju, zużywając aż 8 jednostek nakładu. Oszczędność 4 jednostek nakładu pracy jest korzyścią z wymiany. Natomiast kraj B, sprzedając jabłka, wymienia 3 jednostki nakładu na jedno wino, które musiałby wyprodukować przy użyciu 6 jednostek nakładu. Powoduje to oszczędność 3 jednostek nakładu.

Drugim przypadkiem bezwzględnej przewagi jest sytuacja, w której tylko jeden kraj ma bezwzględną przewagę nad innym w produkcji wszystkich towarów.

W kraju A produkcja komputerów i telewizorów jest dwa razy tańsza niż w kraju B, co oznacza jej absolutną przewagę w obu gałęziach produkcji. Zgodnie z zasadą kosztów bezwzględnych, państwo A powinno dokonywać wywozu towarów, a państwo B powinno ograniczyć się jedynie do ich przywozu.

2)

Drugim przypadkiem bezwzględnej przewagi jest sytuacja, w której tylko jeden kraj ma bezwzględną przewagę nad innym w produkcji wszystkich towarów.

W kraju A produkcja komputerów i telewizorów jest dwa razy tańsza niż w kraju B, co oznacza jej absolutną przewagę w obu gałęziach produkcji. Zgodnie z zasadą kosztów bezwzględnych, państwo A powinno dokonywać wywozu towarów, a państwo B powinno ograniczyć się jedynie do ich przywozu.