W Polsce funkcjonuje już 30 milionów kart zwanych również plastikowymi pieniędzmi. Korzystamy z nich, aby zapłacić za zakupy, wypłacić gotówkę z bankomatu, zaciągnąć kredyt.
W Polsce funkcjonuje już 30 milionów kart zwanych również plastikowymi pieniędzmi. Korzystamy z nich, aby zapłacić za zakupy, wypłacić gotówkę z bankomatu, zaciągnąć kredyt. Są ich różne rodzaje:
- karty debetowe, powiązane z rachunkiem bankowym,
- karty kredytowe, w których możemy zaciągnąć kredyt (drogi kredyt, – wysoko oprocentowany) do wysokości przyznanego limitu,
- karty obciążeniowe, które – podobnie jak karty debetowe – powiązane są z rachunkiem bankowym, ale posiadają – podobnie jak karty kredytowe – limit zadłużenia, spłacany raz w miesiącu z rachunku,
- karty przedpłacone, którymi można dokonywać transakcji do kwoty wcześniejszego zasilenia karty; niektóre karty przedpłacone nie są spersonalizowane, co oznacza, że można taką kartę podarować osobie trzeciej i będzie ona mogła posługiwać się taką kartą po podpisaniu się na odwrocie.
Wśród kart spotykamy karty płaskie i karty tłoczone – z wypukłym numerem i danymi posiadacza. Te pierwsze to karty elektroniczne, których można używać jedynie w punktach sprzedaży wyposażonych w terminal. Kartami wypukłymi można płacić również w punktach dysponujących tzw. imprinterem, popularnie zwanym również „żelazkiem” (są one coraz rzadziej spotykane, chociaż mogą być przydatne np. w przypadku awarii terminala). Kart tłoczonych można także używać do płatności w internecie, podczas gdy tylko niektóre banki umożliwiają dokonywanie płatności w internecie wydanymi przez siebie kartami płaskimi.
Dla klientów o wyższych dochodach dostępne są karty kredytowe premium, zwane również , w zależności od kolorystyki, kartami złotymi, platynowymi lub czarnymi. Charakteryzują się wyższym limitem kredytowym, niższym oprocentowaniem oraz dodatkowymi korzyściami (np. ubezpieczeniem podróży, gwarancjami przy zakupie towarów). Opłaty roczne za używanie kart premium są zazwyczaj wyższe niż w przypadku standardowych kart kredytowych.
Na niektórych kartach kredytowych oprócz logo banku, który wydał kartę, można znaleźć również logo sieci handlowej, linii lotniczej czy klubu sportowego. Są to tzw. karty partnerskie, które zazwyczaj uprawniają do korzystania z promocji i rabatów na produkty partnera karty oraz są związane z jego programem lojalnościowym. Szczególnym rodzajem kart partnerskich są tzw. karty affinity wydawane w porozumieniu z instytucją niekomercyjną (non profit), np. uczelnią wyższą lub fundacją. Korzystanie z takiej karty wiąże się z finansowym wsparciem partnera karty, któremu bank przekazuje część prowizji pobieranej od sprzedawcy przy każdorazowej płatności kartą, a czasami również – część opłaty za wydanie karty. Niektóre banki obciążają posiadaczy kart affinity dodatkową prowizją z tytułu korzystania z karty.
Tradycyjne karty posiadają na odwrocie pasek magnetyczny. Na pasku magnetycznym zapisane są informacje o karcie (m.in. numer karty, okres ważności), odczytywane przez terminal po przesunięciu karty przez czytnik pasków. Wadą kart z paskiem magnetycznym jest możliwość skimmingu i skopiowania karty, polegającego na skopiowaniu zawartości paska magnetycznego karty i stworzeniu duplikatu karty. Skopiowana karta zachowuje się w systemach elektronicznych jak karta oryginalna – wszystkie operacje wykonane przy jej użyciu odbywają się na koszt posiadacza oryginalnej karty i obciążają jego rachunek. Przy obecnym poziomie rozwoju urządzeń elektronicznych koszt tego rodzaju oszustw jest niewielki, zatem przy dokonywaniu płatności kartą z paskiem magnetycznym nie powinniśmy tracić jej z oczu, a przy wypłacaniu pieniędzy nie powinniśmy korzystać z bankomatów z widocznymi śladami przeróbek. Potwierdzenie transakcji dokonanej kartą z paskiem magnetycznym wymaga podpisania pokwitowania – w przypadku utraty karty nie uprawnionemu użytkownikowi nie jest trudno podrobić podpis posiadacza.
Bardziej zaawansowane technologicznie są karty chipowe, praktycznie niemożliwe do skopiowania. Dokonanie transakcji odbywa się poprzez włożenie karty do czytnika mikroprocesorów, który odczytuje dane z karty (część danych może być zaszyfrowana i niemożliwa do odczytania bez klucza), oraz wprowadzenie numeru PIN przez posiadacza karty. Dla naszego bezpieczeństwa numer PIN powinien być chroniony przed udostępnieniem osobom trzecim. Zastosowanie w kartach chipowych mikroprocesora umożliwia wyposażenie karty w nowe funkcjonalności, np. przechowywanie informacji o zachowaniach klienta, w tym kontrolowanie nieudanych prób wprowadzania PIN, umożliwiające zablokowanie karty po przekroczeniu ustalonej liczby złych logowań.
Najnowszym wynalazkiem są karty zbliżeniowe, umożliwiające dokonywanie płatności w oparciu o technologię łączności bezprzewodowej bliskiego zasięgu w połączeniu z najnowszymi technologiami szyfrowania danych. Kartę wystarczy zbliżyć do terminalu i zapłata zostaje dokonana w przeciągu mniej niż jednej sekundy.
