Kryzys finansowy

1621

Definicja: Kryzys finansowy to sytuacja, w której zachodzą nagłe zmiany na rynku finansowym, związane głównie z niewystarczającą płynnością lub niewypłacalnością banków, instytucji finansowych lub innych podmiotów, powodujące spadek produkcji lub pogłębienie już istniejącego spadku.

Rodzaje kryzysów finansowych

  • kryzys bankowy,
  • kryzys walutowy,
  • kryzys zadłużenia zagranicznego,
  • kryzys systemu finansowego.

Przebieg kryzysu finansowego

Kryzys finansowy często przebiega według następującego schematu:

  • liberalizacja przepływów kapitałowych przyciąga kapitał zagraniczny, co ożywia gospodarkę i przyciąga nowych inwestorów
  • stymulowanie akcji kredytowej na rynku krajowym, zwiększenie podaży pieniądza
  • wzrost cen akcji i nieruchomości
  • wzrost aktywów przedsiębiorstw, które mogą służyć jako zabezpieczenie kredytów
  • dobra sytuacja gospodarcza, wzrost gospodarczy i napływ kapitału powodują wzrost kursu waluty krajowej
  • wzrost gospodarczy i niezdolność do subsydiowania importu produkcją krajową, przyspiesza tempo importu
  • wzrost kursu walutowego i silny popyt krajowy ograniczają eksport
  • tworzy się i rośnie nierównowaga w bilansie handlowym i płatniczym (dalsze podtrzymywanie wzrostu gospodarczego i dobrobytu, napływ kapitału zagranicznego, niesie ze sobą czynniki kryzysowe).
  • obawa przed dalszym pogłębianiem się nierównowagi zewnętrznej prowadzi do zaostrzenia polityki pieniężnej (wyższe stopy procentowe).
  • wysokie stopy procentowe przyciągają nowy kapitał
  • waluta krajowa nadal rośnie.
  • firmy krajowe zaciągają tańsze kredyty za granicą, a następnie przeliczają je na walutę krajową
  • co skutkuje dalszym wzrostem rezerw walutowych i dalszym napływem kapitału.
  • nagromadzenie zewnętrznej obsługi zadłużenia przez przedsiębiorstwa krajowe powoduje pogorszenie bilansu płatniczego
  • silna presja walut obcych na rynek krajowy, wynikająca ze zwiększonej świadomości możliwości załamania się waluty krajowej
  • ostra deprecjacjacja waluty krajowej (rezerwy banku centralnego okazują się niewystarczające)
  • załamanie
  • skutki załamania są przenoszone na inne sfery gospodarki.
  • deprecjacjacja waluty zwiększa trudności w spłacie (przedsiębiorstwa mają trudności ze spłatą długów, ich zobowiązania się pogarszają)
  • spekulanci zwiększają pożyczki krótkoterminowe poprzez podwyższenie stóp procentowych.
  • wzrost stóp procentowych przy spadku kursów walutowych pogarsza sytuację finansową banków i przedsiębiorstw
  • wzrost oprocentowania depozytów, bez możliwości podwyższenia oprocentowania udzielonych pożyczek
  • spadek cen akcji i nieruchomości oznacza straty dla banków i spółek
  • koszty przywozu rosną
  • banki nie są w stanie wspierać przedsiębiorstw
  • niezdolność przedsiębiorstw do wywiązania się ze swoich zobowiązań skutkuje masowymi bankructwami

Światowy kryzys gospodarczo-finansowy od 2007r. do 2009r.

Światowy kryzys gospodarczy i finansowy został wywołany przez sytuację na rynku finansowym w USA w 2007 r., która miała największy wpływ na światowy kryzys gospodarczy i finansowy. Pęknięcie bańki na rynku nieruchomości przyczyniło się do recesji światowej gospodarki. Kredyty hipoteczne były bardzo chętnie udzielane podmiotom nieposiadającym wystarczającej zdolności kredytowej.

Inne przyczyny to m.in. sytuacje:

  • Makroekonomiczne
  • Mikroekonomiczne

Pierwsza z nich dotyczy skali globalnej nierównowagi. Głównymi przyczynami zidentyfikowanymi w tym obszarze są nadwyżki w gospodarkach wschodzących (kraje arabskie eksportujące ropę naftową oraz kraje azjatyckie, takie jak Chiny) oraz słabo rozwinięte systemy pośrednictwa finansowego utrudniające skuteczne inwestycje w takich krajach. Z drugiej strony w krajach rozwiniętych było odwrotnie. Szczególnie w Ameryce Północnej stopa oszczędności była zbyt niska. Ważnym czynnikiem przyczyniającym się do pogłębienia tych problemów była wschodząca, odporna gospodarka chińska w ogólnej gospodarce światowej.

Innym powodem makroekonomicznym było to, że realne stopy procentowe przez długi czas pozostawały niskie. W krajach rozwiniętych spowodowało to szybki wzrost cen kredytów i aktywów (surowców, nieruchomości i akcji). W konsekwencji pojawiły się bańki spekulacyjne. Podsumowując, boom na kredyty hipoteczne, zwiększony popyt na zadłużenie gospodarstw domowych oraz poszukiwanie wysokopłacalnych stóp zwrotu przez instytucje finansowe doprowadziły do poważnych zaburzeń równowagi i nierównowagi w wielu krajach.

Druga dotyczy sytuacji mikroekonomicznej. Problemy wskazują tutaj na kwestie związane z funkcjonowaniem systemów finansowych i podmiotów finansowych. Wymienione tu przyczyny to m.in.

  • Wadliwa struktura, w której menedżerowie zwracali uwagę jedynie na wysokie stopy zwrotu.
  • Błędy w wycenie i pomiarach
  • Słaba struktura nadzorcza
  • Słaby system regulacyjny

Czynniki te, we wspólnej interakcji, przyczyniły się do zwiększenia wielkości dźwigni finansowej. W czasie światowego kryzysu instytucje finansowe musiały znaleźć nowe źródła finansowania, aby spłacić swoje długi. Konsekwencją tego była drastyczna redukcja środków pieniężnych na wielu rynkach oraz spadek cen aktywów, w tym również w krajach nazywanych „rynkami wschodzącymi”. Wysoka dźwignia finansowa doprowadziła do sytuacji, w której niewielka utrata aktywów doprowadziła do poważnych problemów z wypłacalnością instytucji finansowych.