Nadpłata kredytu
Choć budżet domowy niejednokrotnie wymaga wsparcia w postaci kredytu, zdarzają się czasem sytuacje, w których można mieć dylemat: inwestować czy nadpłacać kredyt? Pojawiające się w budżecie wolne środki mogą zostać wykorzystane do nadpłacenia kredytu w celu zmniejszenia miesięcznej raty. Z drugiej strony jednak warto rozważyć czy taka operacja jest bardziej opłacalna niż inwestowanie wolnych środków. Czasem również warto się zastanowić, czy nie lepiej dokonać zakupu na kredyt, a w trakcie spłaty kredytu posiadane środki zainwestować.
Odpowiedź na pytanie co zrobić z wolnymi środkami, inwestować czy nadpłacać kredyt można porównać do analizy czy „lepszy wróbel w garści czy gołąb na dachu”. To popularne przysłowie dobrze oddaje taką sytuację. Czy wolne środki lepiej teraz oddać bankowi by mieć dziś określoną korzyść, czy też zainwestować by poczekać na potencjalnie większą korzyść w przyszłości. W pierwszym przypadku można obliczyć ile wyniosą oszczędności. W drugim przypadku, gdy nie ma pewności jaki będzie wynik inwestycji trudno określić jak wiele można zyskać. Jeśli inwestycja zakończyłaby się wysoką stopą zwrotu korzystne może się okazać inwestowanie, ale jeśli stopa zwrotu nie będzie wysoka lub inwestycja zakończy się stratą wtedy może się okazać, że lepiej było nadpłacić kredyt. To czy opłaca się nadpłacić kredyt w dużej mierze zależy od oprocentowania kredytu, czasu trwania oraz ewentualnych prowizji za nadpłatę czy całkowitą spłatę kredytu.
Kiedy opłaca się nadpłacać kredyt
Rozważając nadpłacanie kredytu warto dokładnie przeanalizować jak duże będą oszczędności w całym okresie kredytowania. Nadpłata kredytu powoduje, że mniej kapitału pozostaje do spłaty. Oczywiście tak się dzieje tylko w sytuacji gdy kredyt jest spłacany zgodnie z harmonogramem. W innym przypadku nadpłata kredytu najpierw pokryje zaległe opłaty, później odsetki, a na końcu kapitał. W przypadku dużych zaległości w spłatach kredytu, w większości przypadków nie należy szukać innych rozwiązań, a po prostu spłacić zaległości. Wśród dostępnych na rynku rozwiązań kredytobiorca raczej nie znalazłby oferty, która dałaby mu szansę na zysk większy niż koszty kredytu i zaległych odsetek bez ryzyka utraty zainwestowanych środków.
Okres kredytowania
W przypadku kredytów krótkoterminowych (kilkanaście czy kilkadziesiąt miesięcy) alternatywne do nadpłaty rozwiązanie inwestycyjne nie powinno być obarczone zbyt wysokim ryzykiem. Krótki termin inwestycji nie powinien iść w parze z ryzykiem, gdyż może się okazać, że inwestycja jest realizowana w niesprzyjających warunkach rynkowych i brakuje czasu na wypracowanie zysku. W przypadku analizy nadpłaty kredytów długoterminowych (kilkadziesiąt lat), można rozważać inwestycje, które historycznie w długich okresach pozwalały na osiąganie zysków. W takim okresie czasu jest szansa na wykorzystanie kilku cyklów gospodarczych i uzyskanie stopy zwrotu pozwalającej uzyskać korzyść względem nadpłaty kredytu.
Oprocentowanie kredytu
Wysokość oprocentowania kredytu pozwala w przybliżony sposób szybko ocenić szansę na znalezienie rozwiązania inwestycyjnego korzystniejszego od nadpłacania kredytu. Żeby inwestowanie było bardziej opłacalne niż nadpłacanie kredytu, oprocentowanie kredytu w skali roku powinno być niższe niż zakładany zysk z inwestycji. W przypadku inwestycji, w których zysk nie jest gwarantowany różnica powinna być na tyle duża by nawet przy mniej optymistycznym scenariuszu móc osiągnąć stopę zwrotu w skali roku wyższą niż oprocentowanie kredytu. Przykładowo wybierając czy nadpłacić roczny kredyt gotówkowy, którego oprocentowanie wynosi 10% w skali roku czy szukać inwestycji, która przyniesie pewny roczny zysk netto na poziomie wyższym niż 10% szybko można dojść do wniosku, że lepiej nadpłacić kredyt. Jeśli jednak porównuje się możliwość nadpłaty kredytu hipotecznego, którego oprocentowanie wynosi 5% w skali roku, a do spłaty pozostało jeszcze kilkadziesiąt lat, z możliwością zainwestowania wolnych środków, jest duża szansa, że znajdziemy inwestycję, która w tak długim czasie historycznie przynosiłaby średnioroczne zyski na poziomie wyższym niż 5% rocznie. Takiej porównawczej analizy warto również dokonać w przypadku większych zakupów. Jeśli sprzedawca sprzętu AGD czy samochodu, oferuje tani kredyt (np. z zerowym oprocentowaniem i niewielkimi kosztami) to może się okazać, że w skali roku kredyt ten jest na tyle nisko oprocentowany, że nawet środki trzymane na lokacie będą miały wyższe oprocentowanie. W takim przypadku może się okazać, że lepiej będzie kupić na kredyt niż płacić z góry.
Prowizje i koszty nadpłaty oraz koszty inwestycji
Jednym z istotnych elementów w przypadku porównywania obu rozwiązań dla domowego budżetu istotne jest by zwrócić uwagę na koszty. W przypadku kredytu mogą pojawić się koszty związane z wcześniejszą spłatą kredytu lub nadpłatami. W przypadku inwestycji również trzeba zwracać uwagę na kosztu i oceniać wynik inwestycji po uwzględnieniu wszystkich kosztów, łącznie z podatkiem od zysków kapitałowych.
