Obligacja jest instrumentem finansowym, który odgrywa olbrzymie znaczenie w gospodarce i na rynku finansowym. Rozwinięty rynek obligacji zwiększa innowacyjność i przewidywalność gospodarki. Dlaczego tak się dzieje?
Emisja obligacji jest procesem bardziej skomplikowanym niż zaciągnięcie kredytu w banku. Jeśli więc ktoś emituje obligacje, musi mieć ku temu jakiś powód. Może to wynikać z korzystniejszych warunków niż w banku, a jeśli przedsiębiorstwa mogą się finansować taniej, to będą się szybciej rozwijać. Korzystniejsze warunki finansowania na rynku obligacji są więc czynnikiem przyczyniającym się do rozwoju gospodarczego.
Nie zawsze jednak warunki zadłużenia poprzez emisję obligacji są tak korzystne. Często stopa oprocentowania obligacji jest znacznie wyższa od oprocentowania kredytu. W takiej sytuacji emisja obligacji wynika z konieczności – być może banki nie chcą lub nie mogą finansować danego przedsięwzięcia. Być może jest ono zbyt ryzykowne lub firma wykorzystała już swoją zdolność kredytową. W takiej sytuacji bez rozwiniętego rynku obligacji dane przedsiębiorstwo nie mogłoby się rozwijać. A należy podkreślić, że banki niezbyt chętnie dofinansują przedsię- wzięcia o ponadprzeciętnym ryzyku – i tym samym ponadprzeciętnym zysku. Dzięki istnieniu rynku obligacji jest więc możliwe finansowanie bardziej ryzykownych – najczęściej bardziej innowacyjnych – przedsięwzięć niż w ramach systemu bankowego.
Co więcej, rynek obligacji może w pewien sposób wycenić ryzyko – porównując ceny i oprocentowanie obligacji skarbowych oraz obligacji danego przedsiębiorstwa, można wyliczyć, jakie jest prawdopodobieństwo pomyślnego rozwoju danego przedsiębiorstwa w opinii uczestników rynku.
Po co nam ta wiedza? Rynek może się mylić, ale daje nam to możliwość przewidywania warunków, jakie należy zaproponować dla sfinansowania podobnych przedsięwzięć.
Inną korzyścią, jaką odnosi gospodarka z istnienia rozwiniętego rynku obligacji, jest możliwość trafniejszego przewidywania przyszłej wartości stopy procentowej. Załóżmy, że pracownik banku ma określić wysokość stałego oprocentowania kredytu hipotecznego udzielanego na 25 lat. Na rynkach rozwiniętych jest to produkt standardowy – młodzi ludzie nie starają się, aby kupić mieszkanie za własne pieniądze, lecz korzystają z długoterminowych kredytów hipotecznych, które spłacają prawie przez całe życie zawodowe. Skąd bank może wiedzieć jaką stopę procentową ustalić? Właśnie z rynku obligacji – można sprawdzić jak się kształtuje oprocentowanie obligacji, które zostaną wykupione za 25 lat lub wręcz – aby wyeliminować ryzyko – bank może wyemitować obligacje 25-letnie, a pieniądze z emisji przeznaczyć na kredyty hipoteczne. Bez rozwiniętego rynku obligacji nie byłoby to możliwe – banki albo nie udzielałyby długoterminowych kredytów albo żądałyby bardzo wysokiego oprocentowania, aby zrekompensować potencjalnie wysokie ryzyko (sytuacja taka miała do niedawna miejsce w Polsce).
