Jednym z instotniejszych problemów w polskiej energetyce jest stały trend wzrostowy kosztów produkcji energii elektrycznej. Przy ustawowych zamrożonych cenach energii w 2019 r. (Na poziomie z czerwca 2018 r.) I stale rosnących kosztach nie będzie możliwe uniknięcie wysokich wzrostów cen w 2020 r., Przynajmniej dla przedsiębiorstw, w szczególności dla MŚP i samorządów lokalnych. Dalszy wzrost kosztów energii i cen (perspektywa 2-3 lat) będzie musiał zostać rozłożony na wszystkich odbiorców energii, w tym gospodarstwa domowe, ale także przemysł, rolników, zakłady użyteczności publicznej, a także podniesie ceny żywności i usługi dla społeczeństwa.
Powstaje pytanie, w jaki sposób koszty te zostaną rozłożone w czasie i na kogo – na którą grupę odbiorców będzie to miało największy wpływ, tj. Pytanie o politykę taryfową i rentowność energii prosumenckiej. Producenci energii i inwestorzy w źródła generujące systemy również zadają pytania. Nie ma jasności co do ewolucji hurtowych cen energii, na którą wpływa również polityka poprzez zapewnienie producentom dodatkowych przychodów (nowa opłata za energię, opłatę za kogenerację i malejącą opłatę przejściową i stabilizującą opłatę za OZE) poza rynkiem hurtowym i ograniczeniem rynku mechanizmy
Kluczowym czynnikiem determinującym koszty energii jest struktura koszyka energetycznego, która jest kształtowana przez krajową politykę energetyczną i przepisy. Przełom 2018/2019 przyniósł dwa długo oczekiwane dokumenty kształtujące wizję polityki energetycznej – „Polska polityka energetyczna do 2040 r.” (Projekt z 28 listopada 2018 r.) Oraz „Krajowy plan działania na rzecz energii i klimatu” – KPEiK (projekt ze stycznia 15, 2019). Dokumentom tym brakuje jednak szczegółowej analizy kosztów produkcji energii, ich optymalizacji i prognoz cen energii elektrycznej (prądu).
Instytut Energetyki Odnawialnej oparty na założeniach projektu KPEiK (który jest najbardziej aktualnym i wiążącym dokumentem kształtującym przyszłość sektora energetycznego w Polsce) i biorąc pod uwagę istniejącą infrastrukturę, inwestycje i politykę energetyczną polskiego rządu, który są głównymi czynnikami determinującymi koszty, ceny i taryfy dla energii elektrycznej, przygotowano model kosztów produkcji energii i prognozę średnich rocznych cen energii elektrycznej („Średniookresowa prognoza kosztów produkcji i cen energii elektrycznej do 2040 r.”).
Analiza prowadzi do jednoznacznych wniosków – absolutny wzrost kosztów produkcji energii i taryf jest nieunikniony. Całkowity koszt wytwarzania energii stale rośnie, osiągając 80 mld zł18 (ceny stałe od 2018 r., Z wyłączeniem inflacji) w 2040 r. I będzie musiał zostać przeniesiony w taryfach dla odbiorców energii.
Wzrost cen energii (prądu) wynika przede wszystkim z cen uprawnień, w późniejszym okresie z nakładów inwestycyjnych. Przy istniejących założeniach KPEiK największy wzrost kosztów produkcji energii nastąpił częściowo w 2018 r., Koszty wciąż rosną (nawet jeśli nie przełożą się one w pełni na ceny, które spektakularnie wzrosną w 2020 r.). Ze względu na długoterminowe skutki wcześniejszych decyzji nawet ewentualna zmiana polityki energetycznej generującej koszty nie zmieni znacząco wyników prognozy kosztów energii (prądu), przynajmniej do 2030 r.
Jednocześnie jednak analizy potwierdziły, że nawet pozostając w koszyku energetycznym zaproponowanym w KPEiK (bez zmiany go na bardziej wydajny), istnieje możliwość dalszej optymalizacji w dziedzinie energii odnawialnej, której wprowadzenie do miks energetyczny i pełne wykorzystanie zmniejsza koszty energii. Nawet bez zmiany miksu, ale zakładając bardziej realny rozwój technologiczny i umieszczenie krajowej polityki energetycznej w stabilnych ramach polityki UE niosących mniejsze ryzyko gospodarcze i dla inwestorów, możliwe jest zmniejszenie jednostkowych kosztów produkcji o 3,7% w 2026 r. I do 8,5% w 2040 r. . W proponowanym koszyku energetycznym każdy dodatkowy megawat energii wiatrowej lub fotowoltaicznej, jeśli występuje, zmniejsza koszty energii z krajowego systemu energetycznego.
Prognoza cen energii (prądu) i taryf jest szczególnie ważna dla inwestorów w sektorze energii, odbiorców energii, a także banków i instytucji finansujących, jako punkt odniesienia w biznesplanach. Ale stwarza również możliwości publicznej debaty i świadomego wpływu na decyzje polityczne tych uczestników rynku, na których koszty energii i polityka taryfowa są najbardziej dotknięci (przeciętni odbiorcy energii, którzy nie są chronieni przed nadmiernymi kosztami). Prognoza pozwala oceniać decyzje polityczne dotyczące rynku energii i skrupulatnie je analizować pod kątem efektywności finansowej.
